Bài giảng Tuần 12 - Bài 12 Tiết 58 - Văn bản : ÁNH TRĂNG

Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006Kiểm tra bài cũ Đọc 2 câu cuối ở 3 khúc hát ru của văn bản “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” ? Làm 2 bài tập? Bài 1: Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa của các câu thơ cuối mỗi khúc hát ru? A. Nói lên nỗi mong ước của người mẹ về đứa con B. Nói lên niềm tin tưởng của người mẹ về đứa con C. Nói nên niềm tự hào của người mẹ về đứa con D. Cả A, B, C, đều đúng. Bài 2: ý nào không nói về vẻ đẹp của người mẹ được thể hiện trong bài thơ? A. Bền bỉ, quyết tâm trong công việc và cuộc sống hàng ngày B. Thắm thiết yêu thương con và nặng tình thương buôn làng C. Có tinh thần chiến đấu dũng cảm và hi sinh quên mình D. Luôn khao khát đất nước độc lập tự do ? D. Cả A, B, C đều đúng C. Có tinh thần chiến đấu dũng cảm , hi sinh quên mình Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Tuần 12 - Bài 12  Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc – chú thích 1.Đọc : Cách đọc : + Ba khổ đầu: Giọng kể nhịp nhàng , bình thường + Khổ 4: Giọng thơ đột ngột cất cao ngỡ ngàng với bước ngoặt của sự việc, của sự xuất hiện vầng trăng. + Khổ 5,6: Giọng thơ thiết tha sôi nổi rồi trầm lắng cùng xúc cảm và suy tư lặng lẽ Hồi nhỏ sống với đồng với sông rồi với bể hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng thành tri kỉ Trần trụi với thiên nhiên hồn nhiên như cây cỏ ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa Từ hồi về thành phố quen ánh điên, cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn Ngửa mặt lên nhìn mặt thấy cái gì rưng rưng như là đồng là bể như là sông là rừng Trăng cứ tròn vành vạch kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Tuần 12 - Bài 12  Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả - Nguyễn Duy là bút danh, tên là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948, quê ở thành phố Thanh Hóa - Ông gia nhập quân đội từ năm 1966- 18 tuổi - Năm 1973 ông được nhận giải nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ - Thơ Nguyễn Duy dung dị , hồn nhiên và trong sáng; ngôn ngữ thơ, hình tượng thơ sáng tạo gợi cảm và rất đẹp, một vẻ đẹp chân quê. Sau này , cảm xúc trữ tình trong thơ Nguyễn Duy ít nhiều pha màu sắc chiết lí thâm trầm, ấn tượng I/ Đọc - chú thích 1.Đọc 2. Chú thích a.Tác giả b. Tác phẩm - Xuất xứ Rút trong tập thơ cùng tên, được tác giả viết vào năm 1978, sau 3 năm ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006Tuần 12 - Bài 12  Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy H: Nêu xuất xứ bài thơ? I/ Đọc - chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả b. Tác phẩm - Xuất xứ - Thể loại Bài thơ được sáng tác bằng thể loại nào? Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006Tuần 12 - Bài 12  Tiết 58 - Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Thể thơ 5 tiếng, 4 câu trên một khổ ?  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả b. Tác phẩm - Xuất xứ - Thể loại - Bố cục H: Chia đoạn cho bài thơ theo dòng cảm xúc và thời gian đó? 2 khổ thơ đầu: Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ. Khổ 3: Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại Khổ 4: Tình huống gặp lại ánh trăng - Khổ 5,6 : Suy ngẫm của tác giả về trăng  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : “ Hồi nhỏ sống với đồng Với sông rồi với bể ” ? Những hình ảnh ( Đồng, sông, bể) cộng với điệp từ “ với” diễn tả một không gian ntn? một tuổi thơ ntn? Vầng trăng tuổi thơ trải rộng trên một không gian bao la . Diễn tả một tuổi thơ sống gần gũi chan hòa cùng thiên nhiên  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : ? H: Cuộc sống của người lính “Hồi chiến tranh ở rừng” là cuộc sống ntn? - Những năm tháng ác liệt, gian lao, thiếu thốn, khắc nghiệt... của người chiến sĩ trong rừng sâu. - Trong những năm tháng ấy người lính nảy nở một tình cảm cao đẹp, tình đồng chí , đồng đội thủy chung , tình nghĩa thắm thiết... - Thời khắc đó người lính sống gần gũi với thiên nhiên, chan hòa cùng thiên nhiên, nhất là ánh trăng  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Bạn tri kỉ I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : Vầng trăng thời chiến tranh ở rừng có mối qua hệ ntn với người chiến sĩ? Thế nào là bạn tri kỉ? Là người bạn rất thân, hiểu mình có tâm hồn đồng điệu với mình, đồng cam cộng khổ, chia ngọt xẻ bùi, lúc nào cũng sát cánh bên nhau  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : Vì sao trăng lại trở thành người bạn tri kỉ của người lính? ? - Trăng giúp cho tâm hồn người lính ấm áp hơn trong những năm tháng chiến tranh ác liệt đầy hi sinh gian khổ Trăng là người bạn cùng đứng gác trong những đêm chờ giặc tới “ Đầu súng trăng treo” Trăng cùng hành quân với người lính “ Soi sáng đường chiến sĩ giữa đèo mây” Trăng ru người lính , canh gác giấc ngủ cho họ “ Gối khuya ngon giấc bên song trăng nhòm” Trăng chia ngọt xẻ bùi cùng họ.....  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : Câu thơ “ vầng trăng thành tri kỉ “ đã khép lại khổ thơ , khẳng định điều gì về mối quan hệ giữa con người với trăng? Hồi nhỏ sống với đồng với sông rồi với bể hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng thành tri kỉ ? Vầng trăng và con người sống chan hòa, gắn bó . Trăng gắn liền với những kỉ niệm trong sáng vui tươi và cả những năm tháng gian khổ nhưng đầy tình nghĩa  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy ? I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : “ Trần trụi với thiên nhiên hồn nhiên như cây cỏ” Tại sao con người thời thơ ấu và thời chiến tranh ở rừng lại có tình có nghĩa với trăng như vậy ? Vì khi đó con người sống giản dị , thanh cao và chân thật trong sự hòa hợp với thiên nhiên trong lành  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : Vầng trăng trong quá khứ của nhân vật trữ tình là vầng trăng tri kỉ ,đẹp đẽ , ân tình gắn với hạnh phúc gian lao của mỗi con người ? Qua 2 khổ thơ đầu cho ta biết Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ của nhà thơ ntn?  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1. Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : “Từ hồi về thành phố quen ánh điện cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường Thình lình đèn điện tắt phòng buyn- đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn ? Trong 2 khổ thơ này có từ nào là từ vay mượn ? giải thích nghĩa của từ đó? Buyn-đinh (tiếng Anh) :Nhà cao tầng, hiện đại  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : ? Qua đây em hiểu cuộc sống của người lính hiện tại là một cuộc sống ntn? Sống ở những Buyn-đinh cao ốc, trong điều kiện đầy đủ tiện nghi hiện đại, có điện thắp sáng suốt ngày đêm...  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản 1.Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ : 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : “ Vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường” ? Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại của nhân vật trữ tình ntn? Trăng bị lãng quên trở lên xa lạ không không còn gắn bó với con người như trước nữa  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Tại sao lại có sự lãng quên như vậy ?  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Từ nguyên nhân của sự xa lạ giữa người với trăng đó tác giả muốn nói với chúng ta điều gì? Cuộc sống tiện nghi hiện đại làm con người dễ dàng lãng quên những giá trị trong quá khứ ?  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : “Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn ” ? Tình huống này diễn ra ntn? Nhanh , đột ngột, bất ngờ ? Trong tình huống ấy vầng trăng hiện lên ntn? Vầng trăng hiện lên thật bất ngờ : một vầng trăng ngày rằm tròn đầy, đẹp vẹn nguyên  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Nước mắt đang ứa ra sắp khóc, tâm hồn đang rung động, xao xuyến gợi nhớ gợi thương ? I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : Trong tư thế dối diện với vầng trăng ngày rằm tròn đầy đẹp vẹn nguyên như vậy nhân vật trữ tình có cảm xúc gì? Rưng rưng  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : H: Tại sao nhân vật trữ tình lại có cảm xúc “ rưng rưng” như thế? - Bất ngờ gặp lại người bạn tri kỉ tình nghĩa thủy chung , trăng vẫn đẹp, đầy đặn vẹn nguyên như ngày nào - ánh trăng tròn đầy vẹn nguyên đó đã làm sống dậy kí ức về một thời đã qua  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : 3. Suy ngẫm của tác giả về trăng : “ Như là đồng là bể như là sông là rừng” H: Những hình ảnh ( đồng , sông, bể, rừng) lại hiện về , cùng với điệp từ “ là” cho ta biết được điều gì đang diễn ra trong tâm hồn nhà thơ? Tâm hồn con người đang hướng về những kỉ niệm trong quá khứ. Điệp từ “ là” diễn tả sự trở về liên tiếp, dồn dập. Nó như mạch nước ngầm được thông dòng ồ ạt ùa về  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : 3. Suy ngẫm của tác giả về trăng : “ Trăng cứ tròn vành vạch kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc ” ? Những câu thơ này cho ta cảm nhận được vẻ đẹp nào của trăng? Trăng luôn là vẻ đẹp vĩnh hằng của thiên nhiên Trăng bao dung độ lượng, trăng vẫn thủy chung , nghĩa tình trọn vẹn, trong sáng mà không đòi hỏi phải đền đáp  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ 2. Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : 3. Suy ngẫm của tác giả về trăng : A. Hạnh phúc viên mãn tròn đầy B. Quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên không phai mờ C. Thiên nhiên vạn vật luôn tuần hoàn D. Cuộc sống hiện tại no đủ , sung sướng Hình ảnh ánh trăng tượng trưng cho điều gì qua đây? Hình ảnh vầng trăng trong những câu thơ đó tượng trưng cho điều gì ?  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : “ ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình” Vì sao người lính giật mình ? ? - Cái giật mình ở đây là giật mình nhớ lại quá khứ, tự vấn lời ghi xương khắc cốt năm xưa, cái giật mình nối hiện tại với quá khứ vui tươi trong sáng, gian khổ nhưng đầy nghĩa tình - Cái giật mình của sự xám hối  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : ? Nếu ánh trăng tương trưng cho vẻ đẹp và những giá trị tốt đẹp truyền thống thì sự vô tình và cái giật mình của con người trước trăng có ý nhắc nhở chúng ta điều gì trong cuộc sống Con người phải biết trân trong những giá trị truyền thống tốt đẹp trong quá khứ  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy III/ Tổng kết  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy * Ghi nhớ I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : III/ Tổng kết ánh trăng như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị mà hiền hậu Bài thơ gợi nhắc , củng cố ở người đọc thái độ sống “ Uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thủy chung cùng qua khứ - Giọng điệu thơ tâm tình tự nhiên, hình ảnh thơ giàu tính biểu cảm  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Bài 1: Nhận định nào sau đây phù hợp với ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ? Biểu tượng của thiên nhiên hồn nhiên tươi mát Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống Biểu tượng của sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình IV/ Luyện tập  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Bài 2: ý nào nói không đúng tư tưởng của nhà thơ gửi gắm qua bài thơ? Con người có thể vô tình lãnh quên tất cả nhưng thiên nhiên nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy bất diệt Con người không nên lãng quên quá khứ tốt đẹp, hiện tại không được đoạn tuyệt với truyền thống Cuộc sống vât chất dù đủ đầy vẫn cứ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt Uống nước nhớ nguồn IV/ Luyện tập  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy Bài 3 : Kể lại một câu chuyện với chủ đề : “ Uống nước nhớ nguồn” ? I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : III/ Tổng kết IV/ Luyện tập  Thứ 6 ngày 24 tháng 11 năm 2006 Bài 12 -Tuần 12  Tiết 58 – Văn bản : ánh trăng Nguyễn Duy - Học thuộc bài thơ - Phân tích nội dung , nghệ thuật của bài - Soạn bài tiếp theo I/ Đọc - chú thích II/ Tìm hiểu nội dung văn bản Cảm nghĩ về vầng trăng trong quá khứ Cảm nghĩ về vầng trăng trong hiện tại : Suy ngẫm của tác giả về trăng : III/ Tổng kết IV/ Luyện tập V/ Dặn dò