Bài giảng tiết 97: Nước Đại Việt ta

chµo mõng c¸c thÇy gi¸o , c« gi¸o vỊ dù Lớp 8A3 Trường THCS AN Phong Giáo viên: Ngô Quang Thái Môn Ngữ Văn 8 Văn bản NƯỚC ĐẠI VIỆT TA KiĨm tra bµi cị 1. Đäc thuéc ®o¹n: “Ta th­êng tíi bữa quªn ăn … vui lßng”. 2. Nªu ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n cđa thĨ HÞch? HÞch: Là thể văn nghị luận thời xưa, thường được vua, chúa, tướng lĩnh, hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục, hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài … Đặc điểm của thể hịch là khích lệ tình cảm, tinh thần của người nghe. Thường được viết bằng văn biền ngẫu. NƯỚC ĐẠI VIỆT TA I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: NguyƠn Tr·i (1380-1442) - NguyƠn Tr·i (1380-1442) quª huyƯn ChÝ Linh, tØnh H¶i D­¬ng. Sau rêi ®Õn lµng NhÞ Khª, huyƯn Th­êng TÝn, tØnh Hµ T©y. Đç th¸i häc sinh- tiÕn sü (1400), ra lµm quan víi nhµ Hå. - ¤ng tham gia khëi nghÜa Lam S¬n víi vai trß rÊt lín bªn c¹nh Lª Lỵi vµ ®· trë thµnh mét nh©n vËt lÞch sư lçi l¹c, toµn tµi hiÕm cã, bËc “ khai quèc c«ng thÇn”. - T¸c phÈm nỉi tiÕng: “ øc Trai thi tËp” (chữ H¸n) , “ Quèc ©m thi tËp” (chữ N«m). Víi những bµi th¬ nỉi tiÕng: “Cưa biĨn B¹ch Đ»ng”, “ThuËt høng”, “C©y chuèi”, “Tïng”, “BÕn ®ß xu©n ®Çu tr¹i”, “Cuèi xu©n tøc sù”, “C«n S¬n ca”, “Phĩ nĩi ChÝ Linh”.... - Víi những ®ãng gãp to lín cho nỊn văn häc , «ng ®­ỵc UNESCO c«ng nhËn lµ danh nh©n văn ho¸ thÕ giíi (1980). NƯỚC ĐẠI VIỆT TA I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: 2/ Văn bản: “Bình Ngơ đại cáo” bằng chữ Hán Hồn cảnh ra đời Văn bản “Nuớc Đại Việt ta” được trích trong tác phẩm “Bình Ngô đại cáo”, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi soạn thảo được công bố vào đầu năm 1428, sau khi quân ta đại thắng, diệt và làm tan rã 15 vạn viện binh của giặc, buộc Vương Thông phải giảng hòa, chấp nhận rút quân về nước. Bình Ngô đại cáo Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân, Quân điếu phạt trước lo trừ bạo. Như nước Đại Việt ta từ trước. Vốn xưng nền văn hiến đã lâu Núi sông bờ cõi đã chia, Phong tục Bắc Nam cũng khác. Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập Cùng hán, Đường, Tống , Nguyên mỗi bên xưng đế một phương. Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, Song hào kiệt đời nào cũng có. Lưu Cung tham công nên thất bại, Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong Cửa hàm Tử bắt sống Toa Đô, Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã Việc xưa xem xét, Chứng cứ còn ghi… Từng nghe: Vậy nên - Bình: - Ngô - Đại cáo: - Bình Ngô đại cáo: Dẹp yên Do Chu Nguyên Chương, vua sáng lập nhà Minh dấy nghiệp từ dất Ngô, từng xưng Ngô Quốc công, Ngô Vương, nên ta gọi giặc Minh là giặc Ngô. Công bố, thông báo sự việc quan trọng. Tuyên bố về sự việc đánh dẹp giặc Ngô ( giặc Minh) - Văn hiÕn: - Đ¹i ViƯt: - Nh©n nghÜa: - ĐiÕu ph¹t: TruyỊn thèng văn hố l©u ®êi vµ tèt ®Đp. Tªn n­íc ta cã tõ thêi LÝ Th¸nh T«ng. Vèn lµ kh¸i niƯm ®¹o ®øc cđa Nho gi¸o, nãi vỊ ®¹o lÝ, c¸ch øng xư vµ tình th­¬ng giữa con ng­êi víi nhau. Th­¬ng d©n ®¸nh kỴ cã téi. ĐỈc ®iĨm cđa thĨ C¸o - T¸c gi¶: Vua chĩa hoỈc thđ lÜnh - Lời văn: PhÇn lín ®­ỵc viÕt theo lèi văn biỊn ngÉu. - Néi dung: Trình bµy mét chđ tr­¬ng hay c«ng bè mét kÕt qu¶ cđa mét sù nghiƯp ®Ĩ mäi ng­êi cïng biÕt. - Bè cơc: 4 phÇn + Nªu luËn ®Ị chÝnh nghÜa + V¹ch râ téi ¸c kỴ thï + KĨ l¹i qu¸ trình kh¸ng chiÕn + Tuyªn bè chiÕn th¾ng, nªu cao chÝnh nghÜa. 1/ PhÇn 1: Nªu luËn ®Ị chÝnh nghÜa 2/ PhÇn 2:LËp b¶n c¸o tr¹ng téi ¸c giỈc Minh 3/ PhÇn 3: Ph¶n ¸nh qu¸ trình cuéc khëi nghÜa Lam S¬n- Tõ những ngµy ®Çu gian khỉ, ®Õn lĩc th¾ng lỵi. 4/ PhÇn 4: Lêi tuyªn bè kÕt thĩc, kh¼ng ®Þnh nỊn ®éc lËp vững ch¾c, ®Êt n­íc më ra mét kû nguyªn míi, ®ång thêi nªu lªn bµi häc lÞch sư Bè cơc bµi “Bình Ng« ®¹i c¸o”, chia 4 phÇn: Bình Ngô đại cáo Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân, Quân điếu phạt trước lo trừ bạo. Như nước Đại Việt ta từ trước. Vốn xưng nền văn hiến đã lâu Núi sông bờ cõi đã chia, Phong tục Bắc Nam cũng khác. Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập Cùng hán, Đường, Tống , Nguyên mỗi bên xưng đế một phương. Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, Song hào kiệt đời nào cũng có. Lưu Cung tham công nên thất bại, Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong Cửa hàm Tử bắt sống Toa Đô, Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã Việc xưa xem xét, Chứng cứ còn ghi… Từng nghe: Vậy nên Bè cơc văn bản - Hai c©u ®Çu: Nguyªn lÝ nh©n nghÜa - T¸m c©u tiÕp: Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa d©n téc Đ¹i ViƯt. - S¸u c©u cuèi: Søc m¹nh cđa nh©n nghÜa, søc m¹nh cđa ®éc lËp d©n téc. NƯỚC ĐẠI VIỆT TA II/Tìm hiểu văn bản: 1/Tư Tưởng của Nguyễn Trãi I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: 2/ Văn bản: Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân Quân điếu phạt trước lo trừ bạo yên dân trừ bạo Tư tưởng tiến bộ: “Lấy dân làm gốc” NƯỚC ĐẠI VIỆT TA II/Tìm hiểu văn bản: 1/Tư Tưởng của Nguyễn Trãi I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: 2/ Văn bản: 2/Khẳng dịnh chủ quyền độc lập dân tộc “Như nước Đại Việt ta từ trước, Vốn xưng nền văn hiến đã lâu. Núi sông bờ cõi đã chia, Phong tục Bắc Nam cũng khác. Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập. Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên, mỗi bên xưng đế một phương. Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, Song hào kiệt đời nào cũng có” nền văn hiến đã lâu Núi sông bờ cõi đã chia, Phong tục cũng khác. Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời hào kiệt đời nào cũng có 1 2 3 4 5 Luận cứ đanh thép, hùng hồn khẳng định Độc lập, Chủ quyền dân tộc. Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa DÂN téc ®¹i viƯt Van hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư NN riªng Anh hùng dân tộc Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc Văn hiÕn l©u ®êi Văn hóa thủ công Kiến trúc – Điêu khắc Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dÂn téc ®¹i viƯt Văn hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư NN riªng Anh hùng dân tộc Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc L·nh thỉ riªng Nam quèc s¬n hµ Nam quèc s¬n hµ, Nam ®Õ c­ TiƯt nhiªn ®Þnh phËn t¹i thiªn th­... (LÝ Th­êng KiƯt) DÞch th¬: S«ng nĩi n­íc Nam vua Nam ë V»ng vỈc s¸ch trêi chia sø së Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dÂN téc ®¹i viƯt Văn hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư NN riªng Anh hùng dân tộc Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc Phong tơc riªng Để tóc dài Ăn trầu Nhuộm răng Dùng hồng – cốm sêu tết ………………….. Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dÂn téc ®¹i viƯt Văn hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư riªng Anh hùng Dân tộc Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc LÞch sư NN riªng “Tõ TriƯu, Đinh, LÝ, TrÇn bao ®êi g©y nỊn ®éc lËp, Cïng H¸n, Đ­êng, Tèng, Nguyªn mçi bªn x­ng ®Õ mét ph­¬ng” Sư dơng c©u văn biỊn ngÉu. - “ Tõ ... Đế” So s¸nh - Đèi lËp LiƯt kª. Kh¼ng ®Þnh Đ¹i ViƯt cã chđ quyỊn ngang hµng víi ph­¬ng B¾c => T¹o sù c©n ®èi nhÞp nhµng cho lêi văn, dƠ nghe, dƠ thuéc => Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dÂn téc ®¹i viƯt Văn hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư NN riªng Anh hùng dân tộc Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc Anh hùng dân tộc Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, Song hào kiệt đời nào cũng cĩ. Lưu Cung tham công nên thất bại, Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong Cửa hàm Tử bắt sống Toa Đô Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã Vậy nên Sức mạnh của Chính nghĩa NƯỚC ĐẠI VIỆT TA II/Tìm hiểu văn bản: 1/Tư Tưởng của Nguyễn Trãi I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: 2/ Văn bản: 2/Khẳng dịnh chủ quyền độc lập dân tộc 3/ Sức mạnh chính nghĩa Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dan téc ®¹i viƯt Van hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư riªng ChÕ ®é, chđ quyỊn riªng Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc Søc m¹nh cđa nh©n nghÜa søc m¹nh cđa ®éc lËp d©n téc NƯỚC ĐẠI VIỆT TA II/Tìm hiểu văn bản: 1/Tư Tưởng của Nguyễn Trãi I/Giới thiệu: 1/ Tác giả: 2/ Văn bản: 2/Khẳng dịnh chủ quyền độc lập dân tộc 3/ Sức mạnh chính nghĩa III/Tổng kết: Nguyªn lÝ nh©n nghÜa Yªn d©n B¶o vƯ ®Êt n­íc ®Ĩ yªn d©n Ch©n lÝ vỊ sù tån t¹i ®éc lËp cã chđ quyỊn cđa dan téc ®¹i viƯt Van hiÕn l©u ®êi L·nh thỉ riªng Phong tơc riªng LÞch sư riªng ChÕ ®é, chđ quyỊn riªng Trõ b¹o GiỈc Minh x©m l­ỵc Søc m¹nh cđa nh©n nghÜa søc m¹nh cđa ®éc lËp d©n téc Lµ thĨ văn do vua dïng ®Ĩ ban bè mƯnh lƯnh. ChiÕu cã thĨ viÕt b»ng văn vÇn, văn biỊn ngÉu hoỈc văn xu«i; ®­ỵc c«ng bè vµ ®ãn nhËn mét c¸ch trang träng. ChiÕu thĨ hiƯn t­ t­ëng chÝnh trÞ lín lao, cã ¶nh h­ëng ®Õn vËn mƯnh cđa c¶ triỊu ®¹i, ®Êt n­íc. Lµ thĨ văn nghÞ luËn thêi x­a, th­êng ®­ỵc vua, chĩa, t­íng lÜnh, hoỈc thđ lÜnh mét phong trµo dïng ®Ĩ cỉ ®éng, thuyÕt phơc, hoỈc kªu gäi ®Êu tranh chèng thï trong, giỈc ngoµi... ĐỈc ®iĨm cđa hÞch lµ khÝch lƯ tình c¶m, tinh thÇn ng­êi nghe. Th­êng ®­ỵc viÕt b»ng văn biỊn ngÉu. Lµ mét thĨ lo¹i văn nghÞ luËn cỉ, th­êng ®­ỵc vua chĩa hoỈc thđ lÜnh dïng ®Ĩ trình bµy mét chđ tr­¬ng, hay c«ng bè kÕt qu¶ cđa mét sù nghiƯp ®Ĩ mäi ng­êi cïng biÕt, C¸o phÇn nhiỊu ®­ỵc viÕt b»ng văn biỊn ngÉu. ChiÕu HÞch C¸o Học bài, chuẩn bị bài Hành động nói. Chú ý kết hợp bài tập 5, bài câu trần thuật.