Bài giảng Tiết 93, 94: Đêm nay bác không ngủ

Sinh viên: Nguyễn Thị Hoài Thu Thực tập: Tiết 1 bài Đêm nay Bác không ngủ Tuần 24 Bài 23 Tiết 93, 94 VĂN HỌC ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ Minh Huệ A. Kết quả cần đạt: a. Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Bác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thương mênh mông, sự chăm sóc ân cần đối với các chiến sĩ và đồng bào, thấy được tình cảm yêu quý, kính trọng của người chiến sĩ đối với Bác Hồ. - Nắm được những đặc sắc nghệ thuật của bài thờ, kết hợp miêu tả, kể chuyện với biểu hiện cảm xúc, tâm trạng, những chi tiết giản dị, tự nhiên mà giàu sức truyền cảm; thể thơ năm chữ thích hợp với bài thơ có yếu tố kể chuyện. b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc thơ tự sự ở thể năm tiếng, kết hợp vừa tả vừa kể vừa nêu cảm xúc trong văn miêu tả, kể chuyện. c. Thái độ, tư tưởng tình cảm: - Bồi dưõng lòng kính yêu của các em học sinh với Bác Hồ. d. Tích hợp: - Tích hợp với phần Tiếng Việt ở khái niệm so sánh, nhân hóa, ẩn dụ. - Tích hợp với phân môn Tập làm văn ở bài Luyện nói về văn miêu tả. B. Phương pháp, biện pháp thực hiện, hình thức học tập, trọng tâm, trọng điểm giờ học: a. Phương pháp: - Đọc sáng tạo. - Gợi mở: dùng các câu hỏi phát hiện, tìm kiếm; phân tích; khái quát, tổng hợp; giảng bình; gợi cảm xúc, tình cảm, thái độ liên tưởng, tưởng tượng. - Phương pháp tái hiện: câu hỏi trong phần ôn tập. - Phương pháp giảng bình các hình ảnh so sánh đặc sắc. b. Hình thức học tập: Vấn đáp, thảo luận. c. Trọng tâm giờ học: C. Chuẩn bị: - Giáo viên: + Đọc văn bản trong SGK Ngữ văn 6 tập 2, nghiên cứu kĩ SGV, sách thiết kế bài giảng và soạn giáo án, thuộc giáo án. + Chân dung nhà thơ Minh Huệ. - Học sinh: Đọc và soạn bài theo hệ thống câu hỏi Đọc- hiểu văn bản trong SGK Ngữ văn 6 tập 2, sách bài tập Ngữ văn 6 tập 2. D. Nội dung và tiến trình thực hiện trên lớp: * Ổn định tổ chức: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (Hình thức: Trắc nghiệm) Hoạt động 2: Dẫn vào bài mới - GV nói lời dẫn. Bác Hồ là nguồn cảm hứng vô tận trong bao áng thơ văn. Bác hiện lên trong những tác phẩm ấy là hình ảnh người Cha già thân yêu có trái tim rộng lớn bao la chan chứa tình thương với đồng bào, đất nước. Và trong suốt cuộc đời Cách mạng đã bao đêm Người không ngủ vì lo cho nước cho dân, chính Người cũng từng khắc họa hình ảnh của mình trong nhà lao Tưởng Giới Thạch: “Một canh, hai canh lại ba canh Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành…” Hay giữa chiến khu Việt Bắc: “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” Và hôm nay chúng ta sẽ được đến với một đêm không ngủ của Bác trên đường hành quân trong chiến dịch Biên giới 1950 qua cái nhìn của một anh đội viên trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu chung Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt - Gọi học sinh đọc phần thích * (SGK/ 66) Sau khi đã chuẩn bị bài ở nhà, các em hãy nói vài nét về nhà thơ Minh Huệ nào? Em cho cô biết hoàn cảnh sáng tác bài thơ có điều gì đặc biệt không? Bài thơ được làm khi tác giả gặp một người bạn là bộ đội kể lại kỉ niệm được gặp Bác Hồ ở một lán trú quân giữa rừng. Câu chuyện này đã trở thành cái lõi của đề tài bài thơ Đêm nay Bác không ngủ mà tác giả hoàn thành vào 5 tháng sau. - GV hướng dẫn đọc: Giọng đọc trầm lắng, tình cảm. Cần chuyển giọng cho phù hợp ở những câu đối thoại giữa Bác và anh đội viên. + Đoạn đầu: nhịp chậm, giọng thấp. + Đoạn sau: nhịp nhanh hơn. + Khổ cuối đọc chậm, giọng nhấn mạnh để khẳng định một chân lí. - GV cho HS nghe đĩa đọc mẫu rồi gọi HS đọc. - Giải thích từ mơ màng, thổn thức, bồn chồn, bề bộn. Cho HS đặt câu với các từ này. + mơ màng: trạng thái mơ ngủ, không rõ ràng. + thổn thức: tiếng khóc ngắt quãng như cố nén mà không được do quá đau đớn, xúc động. + bồn chồn: trạng thái nôn nao, thấp thỏm, lo lắng. + bề bộn: nhiều và lộn xộn, lo lắng không yên. Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Đặc điểm? Bài thơ kể lại câu chuyện gì? (Hoàn cảnh, thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện). Bài thơ kể về một câu chuyện hoàn chỉnh, vậy thì tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Các em hãy xác định bố cục bài thơ? Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung chính của từng đoạn? ( Đây là một bài thơ có nhiều cách xác định bố cục). - GV nói lời dẫn chuyển ý: Chúng ta đã biết bài thơ kết hợp yếu tố tự sự với miêu tả và biểu cảm. Vậy trong câu chuyện này xuất hiện những nhân vật nào? + Nhân vật nào hiện ra qua sự miêu tả của người kể chuyện? + Nhân vật nào bộc lộ trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ của mình? - GV nói lời dẫn chuyển ý: Chúng ta sẽ tìm hiểu bài thơ qua việc phân tích diễn biến tâm trạng của hai nhân vật này. Trước hết chúng ta sẽ cùng nhau phân tích cái nhìn và tâm trạng của anh đội viên. - HS đọc. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS đọc. - HS giải thích và đặt câu. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS xác định. - HS trả lời. I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: - Tên thật: Nguyễn Thái, 1927 tại Nghệ An.- Ông giữ chức vụ chủ tịch hội Văn nghệ tỉnh Nghệ An. - Ông làm thơ từ thời kì kháng chiến chống Pháp.- Ngoài thơ, ông còn viết truyện, kí và phê bình. 2. Tác phẩm: - Hoàn cảnh sáng tác: năm 1951 dựa trên sự kiện có thật: Trong chiến dịch Biên giới cuối năm 1950, Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy cuộc chiến đấu của nhân dân ta. - Từ khó: chú ý các từ mơ màng, thổn thức, bồn chồn, bề bộn. - Thể thơ: ngũ ngôn (5 tiếng một dòng thơ, bốn dòng một khổ thơ). - Mạch cảm xúc chính: kể về một đêm không ngủ của Bác. Qua đó thể hiện tình cảm của Bác đối với bộ đội, dân công và tình cảm của anh đội viên đối với Bác. + Hoàn cảnh: trên đường hành quân, trời mưa và lạnh. + Thời gian: đêm khuya. + Địa điểm: trong một mái lều tranh xơ xác- nơi trú tạm của bộ đội qua đêm. - Phương thức biểu đạt: Kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố tự sự và trữ tình.Thêm yếu tố miêu tả. - Bố cục: 3 phần + Phần 1: 9 khổ đầu: Câu chuyện thứ nhất giữa anh đội viên và Bác. + Phần 2: 6 khổ tiếp: Câu chuyện thứ hai giữa anh đội viên và Bác. + Phần ba: Khổ cuối: Suy nghĩ của anh đội viên về Bác. - Hệ thống nhân vật: 2 nhân vật + Bác Hồ + Anh đội viên. Hoạt động 4: Hướng dẫn tìm hiểu nội dung văn bản Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Trong bài thơ, em cho cô biết anh đội viên thức dậy mấy lần và nhìn thấy Bác không ngủ? - 3 lần anh đội viên thức dậy nhìn thấy Bác không ngủ nhưng lần thứ hai không được kể. - Gọi HS đọc khổ thơ 1. Thức dậy lần đầu, anh đội viên có tâm trạng và cảm nghĩ gì? Trong lần thứ dậy đầu tiên này, anh đội viên đã chứng kiến cảnh gì? Những từ trầm ngâm, lâm thâm, xơ xác thuộc loại từ gì? Nó có giá trị biểu cảm như thế nào? ( Từ láy có sức gợi hình, gợi cảm cao). GV cho HS thảo luận 3’: Việc tác giả miêu tả hình ảnh Bác kết hợp với miêu tả thiên nhiên có dụng ý gì? - Lời bình: Tác giả đã rất khéo léo trong việc xây dựng không khí cho câu chuyện. “Ngoài trời mưa lâm thâm” là một không khí thật gợi cảm. Trời se lạnh, mưa nhỏ ẩm ướt bao phủ làm nổi bật hình ảnh Bác Hồ ngồi im lặng suy nghĩ khiến ta càng thấy cảm phục và trân trọng vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Không chỉ thế, cái lạnh và ướt của trời khuya đã gợi lên ở con người một khát vọng về sự ấm cúng. Và trong chính không khí như vậy, hình ảnh Bác Hồ xuất hiện như một nguồn tình cảm sưởi ấm cho mọi người. Vậy trong lần thức dậy này, anh đội viên được chứng kiến Bác đã làm gì trong đêm không ngủ ấy? Chứng kiến cảnh tượng này, anh đội viên có tâm trạng ra sao? Trong câu thơ “Người Cha mái tóc bạc” thì cụm từ “người Cha” ở đây là chỉ ai? Từ này gợi cho em suy nghĩ gì? + Lời giảng: “Người Cha” là hình ảnh ẩn dụ rất đỗi quen thuộc đã trở thành biểu tượng về Bác. Cách gọi này để ca ngợi lãnh tụ Hồ Chí Minh trong lòng quần chúng. Bác như người cha già vô cùng kính yêu và thân thiết của nhân dân. Trong giấc mơ màng, anh thấy hình ảnh bác hiện ra như thế nào? Câu thơ này gợi cho em những tượng, suy nghĩ, cảm nhận như thế nào? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? - Lời nhận xét:Qua việc xây dựng không khí tương phản: trời thì mưa lâm thâm với ngọn lửa hồng, nhà thơ đã dựng nên một hình tượng Bác Hồ thật gần gũi mà vĩ đại. Bác không chỉ sưởi ấm mọi người bằng bếp lửa, bằng cử chỉ dém chăn, mà bằng cả tấm lòng của Người. Được chứng kiến những việc Bác làm trong đêm không ngủ, cảm nghĩ của anh đội viên thấy ra sao? Qua khổ thơ “Thổn thức… không?” chúng ta biết thêm điều gì về tình cảm của anh đội viên đối với Bác? Qua đó, em có nhận xét gì về tấm lòng của anh đội viên đối với Bác? (Đây là nỗi lo của người con đối với người cha và của người chiến sĩ đối với vị lãnh tụ). Tiểu kết: - Qua phần tìm hiểu diễn tâm trạng của anh đội viên lần thứ nhất, cho biết: + Tâm trạng và tình cảm của anh đội viên? ( Băn khoăn, ngạc nhiên và xúc động, hạnh phúc, thương Bác). + Tác giả đã sử dụng những biệnpháp nghệ thuật gì? (Ẩn dụ, so sánh, từ láy). Tác dụng: làm cho đoạn thơ, khổ thơ càng trở nên sinh động, đấy chất trữ tình. - HS trả lời. - HS đọc. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS thảo luận. - Hs trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. II. Tìm hiểu nội dung văn bản: 1. Cái nhìn và tâm trạng của anh đội viên: a. Lần thứ nhất: - Băn khoăn, ngạc nhiên: Vì sao trời đã khuya lắm rồi mà Bác vẫn chưa ngủ. - Chứng kiến: + Vẻ mặt trầm ngâm suy tư của Bác. + Cảnh trời mưa và lạnh. + Bác đốt lửa cho chiến sĩ ấm. + Bác đi dém chân cho từng người. + Bác bước đi nhẹ nhàng. - Thương Bác, xúc động trước những việc làm của Bác. + Gọi Bác là Cha. + Mơ màng như nằm trong giấc mộng đẹp đẽ, ấm áp. “ Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng” → Hình ảnh so sánh độc đáo: Bác vừa lớn lao vĩ đại và thiêng liêng (cao lồng lộng), nhưng lại hết sức gần gũi, ấm áp, thân thương, sưởi ấm lòng anh hơn cả ngọn lửa hồng Bác đang đốt. - Thổn thức rồi thốt lên câu hỏi ân cần, chân thành, đầy tin yêu và lo lắng cho sức khỏe của Bác. “Bác ơi Bác chưa ngủ Bác có lạnh lắm không?” → Thấy tấm lòng yêu thương, cảm phục, kính trọng trước tình thương yêu chiến sĩ của Bác. Tiết 94 Lần thứ 3 thức dậy, tâm trạng của anh đội viên như thế nào? Vì sao anh lại có tâm trạng đó? ( Thái độ và tâm trạng của anh đội viên lần thứ 3 thức dậy được đẩy thêm một bước cao hơn. Cữ ngỡ sau khi đi dém chăn thì Bác sẽ đi ngủ. Nhưng nào ngờ Bác vẫn ngồi đấy với đôi mắt trầm ngâm và suy tư. Em có nhận xét gì về cấu tạo của lời thơ? Theo em vì sao anh đội viên lại thấy “ Lòng vui sướng mênh mông”? Lời bình: Câu trả lời của Bác “Bác ngủ không an lòng…” đã làm anh đội viên một lần nữa cảm nhận tấm lòng yêu thương sâu sắc, mênh mông của Bác đối với dân, với nước. Được tiếp cận, thấu hiểu tình thương và đạo đức cao cả của Bác, anh chiến sĩ đã lớn lên thêm về tâm hồn, tình cảm và được hưởng một niềm hạnh phúc thật sự lớn lao. Thế rồi, anh quyết định làm gì? Vì sao anh lại có quyết định đó? Qua diễn biến tâm trạng của anh đội viên, bài thơ đã biểu hiện chân thực tình cảm của anh đội viên đối với Bác. Đó là tình cảm gì? - GV tổ chức cho HS thảo luận 3’: Theo em, vì sao tác giả không kể đến lần thứ hai anh đội viên thức dậy? + Không muốn câu chuyện bị trùng lặp. + Lần thứ ba không hẳn là lần thứ ba. Trong đêm ấy, anh đội viên đã nhiều lần tỉnh giác và lần nào anh cũng chứng kiến cảnh bác không ngủ. Và từ lần 1 đến lần thứ 3 tam trạng của anh cũng có sự biến đổi rõ rệt. Hình tượng Bác Hồ hiện lên với hình dáng, tư thế như thế nào? Hãy tìm những từ ngữ nói về cử chỉ, hành động và lời nói của Bác? Những chi tiết trên cho ta biết tình cảm của Bác đối với đồng bào như thế nào? Hình ảnh Bác Hồ ngồi bên bếp lửa trong đêm khuya gợi cho em suy nghĩ gì? Những đêm không ngủ như đã gắn liền với Bác Hồ và đã trở thành lẽ thường tình đối cới cuộc đời của con người Cách mạng như Bác. Em cảm nhận được đức tính cao đẹp nào của Bác khi đọc bài thơ này? Tình yêu thương chiến sĩ như con. Nhà thơ Tố Hữu đã khái quát về tình thương của Bác Hồ: Bác ơi! Tim Bác mênh mông thế Ôm cả non sông mọi kiếp người. - GV gọi HS đọc khổ thơ cuối. Khổ thơ cuối có ý nghĩa như thế nào? Nội dung chính của bài thơ? Tìm nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ? - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS thảo luận. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS đọc. - HS trả lời. - HS trả lời. - HS trả lời. b. Lần thứ ba: - Hốt hoảng, giật mình: Vì trời sắp sáng mà Bác vẫn ngồi đinh ninh. - Anh đội viên nài nỉ, nằng nặc mời Bác ngủ: “Mời Bác ngủ Bác ơi! Bác ơi! Mời Bác ngủ” → Nghệ thuật: đảo trật tự ngôn từ, lặp các cụm từ để diễn tả sự năn nỉ tha thiết của anh đội viên khi mời Bác ngủ. - Lòng vui sướng bởi tấm lòng, tình yêu thương chiến sĩ, nhân dân của Bác. - Anh quyết định thức luôn cùng Bác. Vì anh muốn chia sẻ lo lắng, sốt ruột với Bác. → Tình cảm riêng của anh đội viên đối với Bác là tình cảm chung của chiến sĩ và nhân dân đối với Bác. Đó là lòng kính yêu, biết ơn, niềm hạnh phúc được nhận tình yêu thương và sự chăm sóc của Bác Hồ, niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình dị. 2. Hình ảnh Bác Hồ; a. Hình dáng, tư thế: - Mái tóc bạc. - Vẻ mặt trầm ngâm. - Chòm râu im phăng phắc. - Lặng yên bên bếp lửa. - Ngồi đinh ninh. b. Cử chỉ, hành động: đốt lửa, dém chăn, nhón chăn, nhẹ nhàng. c. Lời nói: - Chú cứ việc ngủ ngon. Ngày mai đi đánh giặc. - Bác ngủ không an lòng. - Bác thương đoàn dân công. → Biểu hiện tấm lòng yêu thương, sự gần gũi của Bác đối với chiến sĩ bộ đội như tấm lòng, cử chỉ ân cần của người cha chăm lo cho các con. 3. Ý nghĩa của khổ thơ cuối. - Khẳng định một chân lí đơn giản mà lớn lao: Bác Hồ là người nhiều đêm không ngủ vì lo cho dân cho nước. - Nâng cao vẻ đẹp về hình tượng Hồ Chí Minh trong sự thống nhất, hài hòa giữa vĩ đại và giản dị, càng vĩ đại càng giản dị. III. Tổng kết: 1. Nội dung: Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, bài thơ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc tha thiết của Bác Hồ đối với bộ đội, nhân dân đồng thời cũng nói lên tình cảm kính yêu vô hạn của chiến sĩ với Bác Hồ. 2. Nghệ thuật: - Sử dụng thể thơ 5 chữ. - Ẩn dụ, so sánh và dùng từ láy, lối đảo trật tự ngôn từ. - Kết hợp miêu tả, kêt chuyện với biểu cảm với những chi tiết giản dị, chân thực và cảm động. IV. Luyện tập: Phiếu bài tập. Hoạt động 5: Củng cố, dăn dò GV cho HS đọc phần Ghi nhớ. Dặn HS học thuộc lòng bài thơ và làm bài tập. Phiếu bài tập: Khoanh tròn vào đáp án mà em cho là đúng. Câu 1: Bài thơ “ Đêm nay Bác không ngủ” được viết theo thể loại nào? Tự sự Trữ tình Tự sự – trữ tình Trữ tình – tự sự Câu 2: Hoàn cảnh sáng tác bài thơ: Chiến khu Việt Bắc Pác Bó Trên đường đi chiến dịch Biên Giới 1950 Chiến dịch Đông Xuân 1947 Câu 3:Nội dung chủ yếu của bài thơ: Vẻ đẹp của hình tượng Bác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thương, sự ân cần chăm sóc của Bác với chiến sĩ và nhân dân. Tình cảm yêu quý kính trọng của anh đội viên với với Bác Hồ. Kể về một đêm không ngủ của Bác Cả 3 phương án trên. Câu 4: Nghệ thuật nổi bật nhất của bài thơ: Sử dụng thể thơ 5 chữ thích hợp với bài có yếu tố kể chuyện. Kết hợp miêu tả, kể chuyện với biểu hiện cảm xúc. Nhiều từ láy Chi tiết giản dị, tự nhiên mà giàu sức truyền cảm. Câu 5: cách gieo vần của thể thơ 5 chữ: Cuối 2 câu thơ liền nhau( vần chân, vần liền) Chữ cuối của câu cuối khổ trước với chữ cuối câu đầu khổ sau. Chữ cuối câu thơ thứ 2-3 của một khổ. Cả đáp án b, c đều đúng. Tiết 93 + 94I. Tìm hiểu chung1. Tác giả: Nguyễn Thái, 1927 tại Nghệ An- Ông giữ chức vụ chủ tịch hội Văn nghệt tỉnh Nghệ An- Ngoài thơ, ông còn viết truyện, kí và phê bình2. Tác phẩm: - Hoàn cảnh: 1951: Chiến dịch biên giới Việt Bắc - Thu đông tại chiến khu Việt Bắc- Thể thơ: ngũ ngôn (5 tiếng một dòng thơ, bốn dòng một khổ thơ)- Phương thức biểu đạt: Kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố tự sự và trữ tình.Thêm yếu tố miêu tả.- Mạch cảm xúc chính: kể về một đêm không ngủ của Bác. Qua đó thể hiện tình cảm của Bác đối với bộ đội, dân công và tình cảm của anh đội viên đối với Bác.II. Tìm hiểu nội dung văn bản.1. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ.- Thời gian, không gian: trời đã khuya, bên bếp lửa, mưa lâm thâm, mái lều tranh xơ xác.- Cử chỉ: đốt lửa, dém chăn cho từng người một, nhón chân nhẹ nhàng=> Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương (như cha, mẹ)- Hình dáng: vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc, ngồi đinh ninh, chòm râu im phăng phắc, cao lồng lộng.....+ Các từ láy gợi hình => gợi hình ảnh Bác cụ thể, chân thực, sinh động.+ So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng => vĩ đại, gần gũi , nhân ái => Hình ảnh Bác vừa gần gũi, thân thiết vừa cao cả, thiêng liêng.- Lời nói, tâm tư: không an lòng, thương đoàn dân công...=> Lòng yêu thương bao la, rộng lớn2. Tâm tư của người đội viên chiến sĩa. Lần thứ nhất:- Ngạc nhiên, băn khoăn đến khắc khoải (khổ 1)- Nhìn, theo dõi những cử chỉ, hành động của Bác(Khổ 2,3,4)+ Điệp từ "càng" diễn tả tình thương tăng cấp- Mơ màng như nằm trong giấc mộng đẹp đẽ, ấm áp (khổ 5)+So sánh, ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng => Tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ của anh đội viên với Bác- Thổn thức, thầm thì... (khổ 6) => Sự xúc động=> Thương yêu, cảm phục trước tấm lòng của Bácb. Lần thứ 3:- Hốt hoảng, giật mình, nằng nặc mời Bác ngủ + Từ láy "nằng nặc + đảo trật tự ngôn từ, lặp lại các cụm từ "mời Bác ngủ", Bác ơi! Bác ơi mời Bác ngủ"=> diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm lo lắng chân thành mộc mạc của người đội viên với Bác.- Lòng vui sướng mênh mông. Anh thức luôn cùng Bác=> Niềm vui của anh đội viên khi hiểu được tấm lòng và sự vĩ đại của Bác.III. Tìm hiểu ý nghĩa của văn bản.1. Nội dung: - Phản ánh tấm lòng yêu thương, giản dị mà sâu sắc, rộng lớn của Bác đối với quân và dân ta.- Biểu hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ, cũng là của mọi người đối với lãnh tụ2. Nghệ thuật:- Thơ tự sự mà giàu chất trữ tình. Trong thơ có sự kết hợp kể chuyện, miêu tả và biểu cảm.- Chi tiết giản dị, cụ thể mà cảm động.- Lời thơ giản dị, chân thành với nhiều từ láy gợi hình, gợi cảm.Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng nhất. Câu 1: Điều gì khiến anh đội viên xúc động khi thức dậy lần thứ 3?A. Thấy Bác còn thức, đang ngồi trầm ngâm bên bếp lửa.B. Thấy Bác đi dém chăn cho tất cả mọi người.C. Thấy Bác thức như một người cha chăm lo cho các con.Câu 2: Tại sao đêm nay Bác không ngủ?A. Bác là một người khó ngủ.B. Bác đang bận việc.C. Bác lo lắng cho chiến sĩ và cho chiến dịch ngày mai.D. Trời rét quá, Bác không thể ngủ được.Câu 3: Ý nghĩa của ba câu thơ kết bài?A. Đêm nay chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác.B.Cả cuộc đời Bác dành trọn vẹn cho dân, cho nước.C. Đó chính là lẽ sống "Nâng niu tất cả chỉ quên mình" của Bác.D. Cả 3 ý trên.