Bài giảng Tiết 86: Thêm trạng ngữ cho câu

NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù tiÕt häc h«m nay ! 1. Dòng nào nêu không đúng cấu tạo của câu đặc biệt? A. Không tuân thủ cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ. B. Có một từ hoặc một cụm từ làm trung tâm cú pháp. C. Chỉ có thành phần vị ngữ. KiÓm tra bµi cò 2. Câu đặc biệt thực hiện mục đích giao tiếp như: thông bào về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng; về thời gian; về địa điểm và bộc lộ cảm xúc. Đúng hay Sai? A. Đúng B. Sai 3. Câu đặc biệt nào có tác dụng thu hút sự chú ý của người nghe bằng hình thức gọi đáp? Một lưỡi gươm. B. Đất nóng. C. Hỡi đồng bào cả nước ! D. Vắng lặng đến phát sợ. A. C. C. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u I. §Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷. 1. Bµi tËp. Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. (...) Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ  « văn minh », « khai hoá » của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn còn phải vất vả mãi với người. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc. (Thép Mới) - C¸c tr¹ng ng÷ : + Dưới bóng tre xanh + đã từ lâu đời + đời đời, kiếp kiếp + từ nghìn đời nay  thời gian  nơi chốn - Có vai trò xác định thời gian, nơi chốn. - Có thể đứng đầu, giữa, cuối câu. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Tr¹ng ng÷ ®øng ®Çu c©u, cuèi c©u, gi÷a c©u. Gi÷a tr¹ng ng÷  vµ nßng cèt c©u th­êng cã mét qu·ng nghØ khi nãi, dÊu phÈy khi viÕt. I. §Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷. 1. Bµi tËp. 2. KÕt luËn. * VÒ ý nghÜa: Tr¹ng ng÷ ®­îc thªm vµo ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n, môc ®Ých, ph­¬ng tiÖn, …diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u. * VÒ h×nh thøc: TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Chó ý Ph©n biÖt tr¹ng ng÷ ë cuèi c©u víi c¸c thµnh phÇn phô kh¸c. a. ThÇy gi¸o gi¶ng bµi hai giê. b. ThÇy gi¸o gi¶ng bµi, hai giê. BN C V C V TRN thªm dÊu phÈy gi÷a nßng cèt c©u víi tr¹ng ng÷. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u I. §Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷. 1. Bµi tËp. 2. KÕt luËn. * VÒ ý nghÜa: Tr¹ng ng÷ ®­îc thªm vµo ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n, môc ®Ých, ph­¬ng tiÖn, …. diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u. * VÒ h×nh thøc: Tr¹ng ng÷ ®øng ®Çu c©u, cuèi c©u, gi÷a c©u. Gi÷a tr¹ng ng÷  vµ nßng cèt c©u th­êng cã mét qu·ng nghØ khi nãi, dÊu phÈy khi viÕt. II. LuyÖn tËp. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Bµi tËp 1: Cho biÕt trong c©u nµo côm tõ mïa xu©n lµ tr¹ng ng÷. Nh÷ng c©u cßn l¹i côm tõ mïa xu©n ®ãng vai trß g×? Mïa xu©n cña t«i – mïa xu©n B¾c ViÖt, mïa xu©n cña Hµ Néi – lµ mïa xu©n cã m­a riªu riªu, giã lµnh l¹nh, cã tiÕng nh¹n kªu trong ®ªm xanh (…). (Vò B»ng) b. Mïa xu©n, c©y g¹o gäi ®Õn bao nhiªu lµ chim rÝu rÝt. (Vò Tó Nam) c. Tù nhiªn nh­ thÕ: ai còng chuéng mïa xu©n. ( Vò B»ng) d. Mïa xu©n! Mçi khi ho¹ mi tung ra nh÷ng tiÕng hãt vang lõng, mäi vËt nh­ cã sù ®æi thay k× diÖu. (Vâ Qu¶ng) CN VN BN C©u §B TrN TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u a- C¬n giã mïa h¹ l­ít qua vïng sen trªn hå, nhuÇn thÊm c¸i h­¬ng th¬m cña l¸ nh­ b¸o tr­íc mïa vÒ cña 1 thø quµ thanh nh· vµ tinh khiÕt. C¸c b¹n cã ngöi thÊy, khi ®i qua nh÷ng c¸nh ®ång xanh, mµ h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn t­¬i, ngöi thÊy c¸c mïi th¬m m¸t cña b«ng lóa non kh«ng? Trong c¸i vá xanh kia, cã mét giät s÷a tr¾ng th¬m, ph¶ng phÊt h­¬ng vÞ ngµn hoa cá. D­íi ¸nh n¾ng, giät s÷a dÇn dÇn ®«ng l¹i, b«ng lóa ngµy cµng cong xuèng, nÆng v× c¸i chÊt quý trong s¹ch cña trêi. (Th¹ch Lam) Bµi tËp 2 -3 (a) : T×m tr¹ng ng÷ vµ ph©n lo¹i tr¹ng ng÷. TrN c¸ch thøc TrN thêi gian TrN n¬i chèn TrN n¬i chèn TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng: cÊu t¹o cña tiÕng ViÖt, víi kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sö nh­ chóng ta võa nãi trªn ®©y, lµ mét chøng cí kh¸ râ vÒ søc sèng cña nã. (§Æng Thai Mai) TrN c¸ch thøc Bµi tËp 2 -3 (a) : T×m tr¹ng ng÷ vµ ph©n lo¹i tr¹ng ng÷. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Bµi tËp 3: Thªm vµo c¸c c©u sau mét tr¹ng ng÷ thÝch hîp. B¹n Lan ®­îc c« gi¸o khen. b. TÊt c¶ häc sinh ®Òu ch¨m chó l¾ng nghe. c. Nh÷ng con chim ho¹ mi cÊt lªn tiÕng hãt thËt du d­¬ng.  B¹n Lan ®­îc c« gi¸o khen, h«m nay.  Trong líp, tÊt c¶ häc sinh ®Òu ch¨m chó l¾ng nghe.  Nh÷ng con chim ho¹ mi, b»ng chÊt giäng thiªn phó, cÊt lªn tiÕng hãt thËt du d­¬ng. TiÕt 86 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u Bµi tËp 4: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 5 c©u (chñ ®Ò vÒ m«i tr­êng) cã sö dông tr¹ng ng÷.