Bài giảng tiết 84: Ôn tập văn bản thuyết minh

 1. Văn bản thuyết minh có vai trò như thế nào trong đời sống? 2. Văn bản thuyết minh có tác dụng như thế nào? Vai trò,tác dụng của văn bản thuyết minh: b.Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống . a.Văn bản thuyết minh cung cấp tri thức,khách quan về đặc điểm,tính chất,nguyên nhân…của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên,xã hội bằng phương thức trình bày,giới thiệu,giải thích Sù kh¸c nhau gi÷a v¨n b¶n thuyÕt minh víi c¸c v¨n b¶n kh¸c: Tri thøc chÝnh x¸c, kh¸ch quan vÒ sù vËt, hiÖn t­îng. KÓ l¹i sù viÖc, nh©n vËt theo mét tr×nh tù. T¸i hiÖn cô thÓ ®Æc ®iÓm vÒ con ng­êi, sù vËt. BiÓu ®¹t t×nh c¶m, c¶m xóc cña con ng­êi. Tr×nh bµy ý kiÕn, luËn ®iÓm. - Cách trình bày rõ ràng; ngôn ngữ chính xác, cô động, chặt chẽ, sinh động. Đặc điểm của văn bản thuyết minh: - Cung cấp tri thức khách quan. - Phạm vi sử dụng rộng rãi. *Đoạn văn 2 : Nhà tôi xây trên vùng đất bồi của miền hạ lưu sông Hương, phía trước là dải Cồn Hến án ngự. Thời thơ ấu tắm sông,đứng trên chiếc cầu tre trước nhà nhìn dòng sông xuôi theo miền hạ lưu chỉ thấy một vùng trắng xóa xa xăm .Để rồi ký ức của dòng sông trắng xóa ấy luôn chảy mãi trong tâm tưởng tôi. Để rồi một ngày,tôi chợt nhận ra mình là một giọt nước của Hương Giang. *Đoạn văn 1: Hơn một trăm năm trước đây, Đà Lạt chỉ là vùng hoang dã trên cao nguyên heo hút,thưa thớt người qua lại.Nhà thám hiểm người Thụy Sỹ gốc Pháp –Bác sỹ Alexandre Yesin(1863-1943) sau khi đặt chân lên đây đã đánh thức Đà Lạt trong giấc ngủ triền miên,mở màn cho một trung tâm du lịch và nghỉ dưỡng nổi tiếng về sau. Yêu cầu cần thiết khi viết bài văn thuyết minh: -Quan sát,tìm hiểu,tích lũy tri thức về sự vật,hiện tượng cần thuyết minh. -Nắm bắt bản chất đặc trưng của sự vật, hiện tượng cần thuyết minh. Lưu ý: Bài văn thuyết minh cần làm nổi bật được những đặc điểm,bản chất đặc trưng của đối tượng thuyết minh. C¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh - Ph­¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch. - Ph­¬ng ph¸p liÖt kª. - Ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô. - Ph­¬ng ph¸p dïng sè liÖu (con sè). Ph­¬ng ph¸p so s¸nh. Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch.  Sö dông kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p hîp lÝ. Đoạn văn 1: So với thủy điện trên sông, thủy điện triều có một số điểm ưu việt.Điện sông còn có mùa khô,mùa lũ,thời tiết tác động nên sản lượng điện không đều. Trong khi đó thủy triều cho ta một điện năng tương đối ổn định. Đoạn văn 2: Ta đến bệnh viện K sẽ thấy rõ: Bác sĩ viện trưởng cho biết trên 80% ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá. Đoạn văn 3: Truyền thuyết là loại truyện dân gian,kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ,thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo,nhằm thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân ta đối với các nhân vật và sự kiện lịch sử được kể Đề bài a) Giới thiệu một đồ dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt. Thể loại -Thuyết minh về một đò dùng. b)Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê hương em. c)Thuyết minh về một văn bản,một thể loại văn học mà em đã học. d)Giới thiệu cách làm một đồ dùng học tâp (một thí nghiệm) -Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. -Thuyết minh về một thể loại văn học. -Thuyết minh về một phương pháp (cách làm). * Lập ý : - Xác đinh đối tượng thuyết minh -Xác định phạm vi tri thức: +Đặc điểm ,hình dáng,cấu tạo. +Công dụng,cách sử dụng,cách bảo quản -Ý nghĩa của đối tượng đối với đời sống con người *Dàn ý - Mở bài : Giới thiệu đối tượng thuyết minh Thân bài : Trình bày cấu tạo,các đặc điểm,lợi ích,cách sử dụng…của đối tượng. Kết bài: Bày tỏ thái độ đối với đối tượng. Đề 1 : Giới thiệu một đồ dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt *LËp ý: -Tªn ®å dïng, hình d¸ng, kÝch th­íc, mµu s¾c, cÊu t¹o, c«ng dông, những ®iÒu cÇn l­u ý khi sö dông ®å dïng VD: ThuyÕt minh c¸i cÆp s¸ch. *Dµn ý : MB: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t ®å dïng vµ c«ng dông cña nã. TB: Hình d¸ng, chÊt liÖu, kÝch th­íc, mµu s¾c. KB: Những ®iÒu cÇn l­u ý khi lùa chän ®Ó mua. ĐÒ 2 : ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i văn bản. *LËp ý -Tªn thÓ lo¹i văn bản, hiÓu biÕt vÒ những ®Æc ®iÓm hình thøc thÓ lo¹i, tÝnh chÊt néi dung chñ yÕu sè c©u, chữ, c¸ch gieo vÇn, nhÞp. VD: Giíi thiÖu vÒ thÓ th¬ lôc b¸t (Khi con tu hó) * Dàn ý MB: Giíi thiÖu chung thÓ th¬, vÞ trÝ cña nã ®èi víi nền văn ho¸ x· héi, TB: Giíi thiÖu, ph©n tÝch cô thÓ vÒ néi dung vµ hình thức của thể thơ. KB: Nªu ®iÓm cÇn l­u ý hoÆc s¸ng t¹o của thể thơ. Tập viết đoạn văn theo các đề bài sau: a.Giới thiệu một đò dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt. b.Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê hương em c.Thuyết minh về một văn bản,một thể loại văn học đơn giản. d.Giới thiệu một loài hoa hoặc một loài cây. e.Thuyết minh về một giống vật nuôi. g.Giới thiệu một sản phẩm,một trò chơi mang bản sắc Việt nam. Đề bài:Giới thiệu một danh lam thắng cảnh. Dàn ý: -MB: Giới thiệu chung về danh lam thắng cảnh. -TB: Nêu rõ về :+ vị trí địa lý. + lịch sử hình thành. + cấu trúc -KB: Ý nghĩa của danh lam thắng cảnh đó đối với nền văn hóa dân tộc. Phim tư liệu