Bài giảng Tiết 78: So sánh

TiÕt 78 TiÕt 78 – So s¸nh So s¸nh lµ g×? 1. VD1a: TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh BiÕt ¨n biÕt ngñ , biÕt häc hµnh lµ ngoan ( Hå ChÝ Minh) VD 1b: […] Tr«ng hai bªn bê, rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ hai d·y tr­êng thµnh v« tËn (§oµn Giái) 2.VD2: Sù so s¸nh trong nh÷ng c©u trªn cã g× kh¸c so víi sù so s¸nh trong c©u sau? Con mÌo v»n vµo tranh, to h¬n c¶ con hæ nh­ng nÐt mÆt l¹i v« cïng dÔ mÕn (T¹ Duy Anh) Ghi nhí So s¸nh lµ ®èi chiÕu sù vËt nµy víi sù vËt, sù viÖc kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång ®Ó lµm t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. II- CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh. TiÕt 78 – So s¸nh TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh Rõng ®­íc dùng lªn nh­ hai d·y tr­êng thµnh v« tËn Con mÌo v»n vµo tranh to h¬n c¶ con hæ C¸c tõ so s¸nh: B»ng, kÐm 1/ §iÒn nh÷ng tËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh trong c¸c c©u ®· dÉn ë phÇn I vµo m« h×nh phÐp so s¸nh theo mÉud­íi ®©y: cao ngÊt Ghi nhí. M« h×nh cÊu t¹o ®Çy ®ñ cña mét phÐp so s¸nh gåm: VÕ A( nªu tªn sù vËt, sù viÖc ®­îc so s¸nh); VÕ B(nªu tªn sù vËt, sù viÖc dïng ®Ó so s¸nh víi sù vËt, sù viÖc nãi ë vÕ A). Tõ ng÷ chØ ph­¬ng diÖn so s¸nh. Tõ ng÷ chØ ý so s¸nh ( gäi t¾t lµ tõ so s¸nh). Trong thùc tÕ, m« h×nh trªn cã thÓ biÕn ®æi Ýt nhiÒu: C¸c tõ ng÷ chØ ph­¬ng diÖn so s¸nh vµ chØ ý so s¸nh cã thÓ ®­îc l­îc bít . VÕ B cã thÓ ®­¬c ®¶o lªn tr­íc vÕ A cïng víi tõ so s¸nh. 3. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh d­íi ®©y cã g× ®Æc biÖt? a/ Tr­êng S¬n: chÝ lín «ng cha Cöu Long: lßng mÑ bao la sãng trµo (Lª Anh Xu©n) b/ Nh­ tre mäc th¼ng, con ng­êi kh«ng chÞu khuÊt. (ThÐp Míi) III- LuyÖn tËp 1. T×m thªm vÝ dô vÒ so s¸nh theo mÉu d­íi ®©y: a/ So s¸nh ®ång lo¹i: + So s¸nh ng­êi víi ng­êi: Lóc ë nhµ, mÑ còng lµ c« gi¸o Khi tíi tr­êng, c« gi¸o nh­ mÑ hiÒn. + So s¸nh vËt víi vËt: Tõ xa nh×n l¹i, c©y g¹o sõng s÷ng nh­ mét c¸i th¸p ®Ìn khæng lå […] (Vò Tó Nam) b/ So s¸nh kh¸c lo¹i: + So s¸nh vËt víi ng­êi: Bµ nh­ qu¶ ®· chÝn råi Cµng thªm tuæi t¸c, cµng t­¬i lßng vµng. + So s¸nh c¸i cô thÓ víi c¸i trõu t­îng: Tr­êng S¬n: chÝ lín «ng cha Cöu Long: lßng mÑ bao la sãng trµo (Lª Anh Xu©n 2. Bµi tËp 2: Dùa vµo nh÷ng thµnh ng÷ ®· biÕt, h·y viÕt tiÕp vÕ B vµo b¶ng d­íi ®©y ®Ó t¹o thµnh phÐp so s¸nh. KhoÎ nh­ voi §en Tr¾ng Cao nh­ nh­ nh­ cét nhµ ch¸y trøng gµ bãc c¸i sµo 3.Bµi tËp 3: t×m thªm c¸c c©u v¨n cã sö dông phÐp so s¸nh trong c¸c v¨n b¶n: a/ “Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn” + Hai c¸i r¨ng ®en nh¸nh lóc nµo còng nhai ngoµm ngo¹p nh­ hai l­ìi liÒm m¸y lµm viÖc. + C¸i chµng DÕ Cho¾t, ng­êi gÇy gß vµ dµi lªu nghªu nh­ mét g· nghiÖn thuèc phiÖn. b/ “ S«ng n­íc Cµ Mau” + Cµng ®æ dÇn vÒ h­íng mòi Cµ Mau th× s«ng ngßi, kªnh r¹ch cµng bña gi¨ng chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn. + Gäi lµ kªnh Bä M¾t v× ë ®ã tô tËp kh«ng biÕt c¬ man nµo lµ bä m¾t, ®en nh­ h¹t võng, chóng cø bay theo thuyÒn nh­ nh÷ng ®¸m m©y nhá… + Dßng s«ng N¨m C¨n mªnh m«ng, n­íc Çm Çm ®æ ra biÓn ngµy ®ªm nh­ th¸c, c¸ n­íc b¬i hµng ®µn ®en tròi nh« lªn hôp xuèng nh­ ng­êi b¬i Õch gi÷a nh÷ng ®Çu sãng tr¾ng. + ThuyÒn xu«i gi÷a dßng con s«ng réng h¬n ngµn th­íc, tr«ng hai bªn bê, rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ hai d·y tr­êng thµnh v« tËn.