Bài giảng Tiết 77: văn bản: quê hương ( Tế Hanh)

Bài thơ Nhớ rừng tác giả Thế Lữ đã mượn lời con hổ ở vườn bách thú để thể hiện nội dung cảm xúc gì? Bài thơ mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường,tù túng và niềm khao khát tự do mãnh liệt bằng những vần thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn.Bài thơ khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước lúc bấy giờ. QUÊ HƯƠNG TẾ HANH Tế Hanh I.Tìm hiểu chung : 1.Tác giả: Em biết gì về cuộc về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của tác giả Tế Hanh ? Tên khai sinh là Trần Tế Hanh (1921- 2009).Quê ở xã Bình Dương,huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.Là nhà thơ có nhiều tác phẩm viết về quê hương ( Lời con đường quê; Một làng thương nhớ…).Trong thời kì đất nước bị chia cắt ( 1954-1975) ông rất thành công với mảng thơ viết về miền Nam đau thương nhưng rất anh hùng lúc đó. 2.Tác phẩm: Hoa niên (1945); Gửi miền Bắc (1955); Tiếng sóng (1960) … Tiết 77: I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả : -Thể loại: Theo em, bài thơ được viết theo thể loại nào? -Thơ tám chữ . 2.Tác phẩm : - Xuất xứ: Trích tập thơ Nghẹn ngào (1939) và được in lại trong tập thơ Hoa niên ( 1945 ) Cho biết xuất xứ của bài thơ ? ( Tế Hanh) Tiết 77 – Văn bản: I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả. -Thể loai: - Bố cục: Theo em bài thơ được chia làm mấy phần? Nội dung từng phần như thế nào? (3 phần) +Phần1: 8 câu đầu: cảnh đoàn thuyền ra khơi +Phần2: 8 câu tiếp: cảnh đoàn thuyền trở về . +Phần3: 4 câu cuối: nỗi nhớ làng của tác giả. 2.Tác phẩm : - Xuất xứ: II.Đọc – Hiểu văn bản: Miêu tả thực, từ gợi hình ảnh Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới Nước bao vây,cách biển nửa ngày sông. 1.Cảnh đoàn thuyền ra khơi . Giới thiệu nghề nghiệp và vị trí địa lý của làng. Em thấy tác giả giới thiệu về quê hương mình như thế nào ? Từ ngữ nào thể hiện điều đó ? Tiết 77 – Văn bản: ( Tế Hanh) Khi trời trong,gió nhẹ,sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã Phăng mái chèo,mạnh mẽ vượt trường giang. Em thấy đoàn thuyền ra khơi trong không gian và khí thế như thế nào ? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để thể hiện điều đó ? Tiết 77 – Văn bản: ( Tế Hanh) II.Đọc – Hiểu văn bản: 1.Cảnh đoàn thuyền ra khơi . Khi trời trong,gió nhẹ,sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã Phăng mái chèo,mạnh mẽ vượt trường giang. Tiết 77 – Văn bản: ( Tế Hanh) II.Đọc – Hiểu văn bản: 1.Cảnh đoàn thuyền ra khơi . So sánh, nhân hoá, từ ngữ mạnh... Không gian đẹp,khí thế mạnh mẽ,hào hùng, phi thường. Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… Tiết 77 – Văn bản: ( Tế Hanh) II.Đọc – Hiểu văn bản: 1.Cảnh đoàn thuyền ra khơi . Hãy chỉ ra lối nói ẩn dụ và biện pháp so sánh ở những câu thơ này và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó? Cánh buồm căng gió được so sánh với hồn làng ( cái lớn lao , thiêng liêng) , đó là biểu tượng của linh hồn làng chài. nhà thơ vừa vẽ ra chính xác cái “hình”vừa cảm nhận được cái “hồn” của sự vật. Đây là sáng tạo đặc sắc của tác giả. II.Đọc – Hiểu văn bản: 1.Cảnh đoàn thuyền ra khơi . Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… So sánh, ẩn dụ, hình ảnh tượng trưng. Cánh buồm là biểu tượng cho hồn của làng quê tác giả. (Tế Hanh) Tiết 77 II.Đọc – Hiểu văn bản: 2.Cảnh đoàn thuyền trở về. 2.Cảnh đoàn thuyền trở về. Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ Khắp dân làng tấp nập đón ghe về “Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”, Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. Cuộc sống sôi động, nhộn nhịp. Từ gợi hình ảnh, miêu tả thực. Cuộc sống lao động của người dân chài khi đoàn thuyền về bến ra sao ? Chi tiết nào cho thấy điều đó ? Tiết 77 ( Tế Hanh) II.Đọc – Hiểu văn bản: 2.Cảnh đoàn thuyền trở về. Hình ảnh người dân chài và chiếc thuyền được miêu tả như thế nào? Từ ngữ nào thể hiện điều đó ? Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,Cả thân hình nồng thở vị xa xăm; Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. II.Đọc – Hiểu văn bản: Miêu tả thực, nhân hoá, ẩn dụ. Cuộc sống gắn bó sâu nặng của con người trên biển. Tiết 77 3.Nỗi nhớ quê hương của tác giả. Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá! Khi xa quê tác giả luôn nhớ về quê hương mà cụ thể là nhớ những gì? Nhớ Hình bóng con thuyền… Mùi nồng mặn của biển Màu vôi của cánh buồm Màu bạc của cá Màu xanh của nước Liệt kê, từ gợi cảm xúc. II.Đọc – Hiểu văn bản: Nỗi nhớ quê hương tha thiết của tác giả. III.Tổng kết: Qua việc phân tích trên em có nhận xét gì về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? 1.Nội dung: Bài thơ khắc họa bức tranh tươi sáng,khỏe khoắn đầy sức sống của người dân vùng biển,qua đó thể hiện tình yêu quê hương tha thiết,đằm thắm của tác giả. 2.Nghệ thuật: Ngôn ngữ thơ bình dị,giọng thơ mộc mạc,chân thành,hình ảnh thơ giàu tính sáng tạo và gợi cảm. *Ghi nhớ: (SGK trang18) I.Tìm hiểu chung : II.Đọc – Hiểu văn bản: Qua bài thơ trên, em thấy tác giả muốn gởi đến chúng ta thông điệp gì ? 1 1 2 3 4 5 6 C N T U Ấ N M Ã H U H C Ế A N I Ê N H C Á N H B U Ồ M N H Ớ À O I L Ư Ớ I O Hình ảnh so sánh con thuyền ra khơi? TỪ KHÓA: T Ế H A N H Bài thơ này được sáng tác lúc tác giả đang ở đâu? Nghề nghiệp dân làng trong bài thơ này? Bài thơ “Quê hương” in trong tập thơ này. Nhà thơ ví cái gì như “mảnh hồn làng” Tâm trạng của nhà thơ khi xa quê. Rất tiếc bạn đã trả lời sai T N H Ế H A T Ế H A N H IV/LUYỆN TẬP: Bài tập 1:Tìm từ khóa trong các ô chữ sau. Phan Mai Phương - GV- Trường THCS An Sinh IV/LUYỆN TẬP: Bài tập 2: Sưu tầm ,chép lại một số câu thơ viết về quê hương mà em thích nhất? Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre.. (Tế Hanh) Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người.. (Đỗ Trung Quân)