Bài giảng Tiết 77: sông nước Cà Mau_ Đoàn Giỏi

Tiết 77: Đoàn Giỏi Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: Đoàn Giỏi (1925-1989). Tác phẩm của ông thường viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người Nam Bộ. Bài văn “Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng phương Nam” – một tác phẩm rất thành công của ông. Đoàn Giỏi Tác phẩm: “Đất rừng phương Nam Phim “Đất phương Nam” Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: (Học chú thích SGK/19) II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió  Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. ? Đoạn trích miêu tả cảnh gì? Cảnh sông nước Cà Mau, một vùng cực Nam của Tổ quốc ? Tác giả miêu tả theo trình tự nào? Dựa vào trình tự miêu tả của tác giả, em hãy tìm bố cục cho đoạn trích? Đ1: Từ đầu đến đơn điệu: Ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước phương Nam Đ2: Tiếp đó ... nước đen: Thuyết minh và cách đặt tên cho các kênh rạch Đ3: Tiếp đó ... ban mai: Hình ảnh sông nước Cà Mau Đ4: Phần còn lại: Hình ảnh chợ Năm Căn tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo ? Qua trình tự miêu tả ấy, em hãy hình dung vị trí quan sát và miêu tả của tác giả? - Đi thuyền trên các con sông. - Đối tượng quan sát và miêu tả là sông nước. - Vị trí quan sát như thế rất thích hợp cho việc miêu tả ?Em hãy cho biết ấn tượng ban đầu của tác giả về sông nước vùng Cà Mau như thế nào? Và được tác giả cảm nhận qua những giác quan nào?  Mắt thấy, tai nghe chính là 2 giác quan không thể thiếu được khi quan sát để tả cảnh. Ngoài ra, để tả cảnh trở nên cụ thể sống động, người tả còn phải biết kết hợp tả với liên tưởng, tưởng tượng. ? Đoạn trích không chỉ diễn tả ấn tượng ban đầu của tác giả về sông nước Cà Mau mà còn có những đoạn thuyết minh, giải thích. Hãy tìm đoạn văn có chức năng này trong đoạn trích?. ? Qua cách miêu tả của tác giả, em cảm nhận gì về thiên nhiên Cà Mau? Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau _ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện _ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu _ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm , kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn… Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian ? Cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh của vùng Cà Mau có gì độc đáo? ? Em có nhận xét gì về cách đặt tên ấy? ?Những địa danh đó gợi ra những đặc điểm gì về thiên nhiên và cuộc sống của Cà Mau? Phong phú, đa dạng, hoang sơ. Thiên nhiên gắn bó với cuộc sống lao động của con người. Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm , kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn… Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành  Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú  Đọc đoạn 3 ? Ở đoạn văn tiếp theo, tác giả tập trung tả con sông Năm Căn và rừng đước. Dòng sông và rừng đước Năm Căn được miêu tả bằng những chi tiết nổi bật nào?  Dòng sông: - Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác - Cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.  Rừng đước: - Dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận - Cây đước ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh: (xanh lá mạ, xanh rêu, xanh chai lọ) ? Theo em, cách miêu tả cảnh ở đây có gì độc đáo? (qua những giác quan nào? Sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?) - Tả trực tiếp bằng thị giác, thính giác Dùng nhiều hình ảnh so sánh nước….như thác cá ….như người bơi ếch đước … như hai dãy trường thành vô tận Cảnh vật sông nước Cà Mau hiện lên cụ thể, sinh động, trù phú ? Đoạn văn tả dòng sông và rừng đước Năm Căn đã tạo nên một thiên nhiên như thế nào trong tưởng tượng của em? Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành  Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú Trong câu: “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn” ? Có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền?  CÂU HỎI THẢO LUẬN: Trong câu: “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn” ? Có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền? ? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng đến nội dung được diễn đạt hay không? ? Nhận xét về sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu này? Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành  Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú 4. Cảnh chợ Năm Căn: Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo ? Chợ Năm Căn được miêu tả như thế nào? Đông vui, tấp nập, trù phú, độc đáo ? Những chi tiết, hình ảnh nào thể hiện sự đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo ấy ? _ Chợ họp trên sông nước _ Khung cảnh rộng lớn, hàng hoá phong phú _ Người bán hàng thuộc nhiều dân tộc:Hoa, Miên … ? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để diễn tả chợ Năm Căn?  Thủ pháp liệt kê kết hợp tả những nét tiêu biểu về cảnh và hoạt động con người khiến cảnh hiện lên thật tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau _ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện _ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu _ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn… Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú 4. Cảnh chợ Năm Căn: Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo  GHI NHỚ: (Học SGK/23) ? Qua đoạn trích, em hiểu được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc? III. LUYỆN TẬP: Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài “Sông nước Cà Mau” đã học.  DẶN DÒ: –Học thuộc phần ghi nhớ –Viết đoạn văn giới thiệu con sông quê em (hoặc địa phương em) – Chuẩn bị bài mới: SO SÁNH + Soạn bài + Trả lời các câu hỏi Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau _ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện _ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu _ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn… Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú 4. Cảnh chợ Năm Căn: Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo  GHI NHỚ: (Học SGK/23) III. LUYỆN TẬP: Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài “Sông nước Cà Mau” đã học. Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU Đoàn Giỏi I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM: II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Aán tượng ban đầu về sông nước Cà Mau _ Một vùng sông ngòi chi chít bủa giăng như mạng nhện _ Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu _ Tiếng rì rào bất tận của rừng cây,của sóng và gió Thiên nhiên Cà Mau còn nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. 2. Kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau: Đặt tên đất ,tên sông theo đặc điểm riêng biệt : rạch Mái Giầm kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía , xã Năm Căn… Dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian 3. Cảnh dòng sông Năm Căn: Con sông rộng hơn ngàn thước Rừng đước dựng lên cao ngất như trường thành Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và trù phú 4. Cảnh chợ Năm Căn: Đông vui, tấp nập, trù phú và độc đáo  GHI NHỚ: (Học SGK/23) III. LUYỆN TẬP: Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài “Sông nước Cà Mau” đã học.