Bài giảng TiẾT 64 : Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Ngữ văn 9 Chào các em ! Kiểm ta bài cũ Thế nào là nghị luận trong văn bản tự sự ? Bài tập : Đọc đoạn văn kể lại buổi sinh hoạt lớp . Trong buổi sinh hoạt đó , em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là một người bạn rất tốt . TiẾT 64 : Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. Ví dụ : Đoạn trích “Làng” của Kim Lân   Đọc đoạn trích sau : Có người hỏi : - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . . - Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế ! Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm chẹp miệng , cười nhạt một tiếng ,vươn vai nói to : - Hà , nắng gớm , về nào . . . Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi thẳng . Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo . Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú : - Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương . Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát . Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi . Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà . Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường , mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác , len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau . Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên : - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này . ( Kim Lân , Làng ) TiẾT 64 : Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. Ví dụ : Đoạn trích “Làng” của Kim Lân 2. Nhận xét : ? Nội dung của đoạn trích ? Có người hỏi : - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần cơ mà ?... Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy… ?.Trong 3 câu đầu của đoạn trích, ai nói với ai ? a - Những người tản cư nói chuyện với nhau.  ?. Tham gia câu chuyện, có ít nhất mấy người ? Dấu hiệu nào cho ta thấy đó là cuộctrò chuyện trao đổi qua lại ? Cuộc trò chuyện có ít nhất 2 người Vì có 2 lượt lời,thể hiện trong đoạn văn có 2 gạch đầu dòng. ?. Từ cuộc trò chuyện của những người tản cư đó, gọi là đối thoại. Vậy em hiểu thế nào là đối thoại ? => gọi là đối thoại. - Đối thoại là hinh thức đối đáp trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều người. - Có gạch đầu dòng.   Đối thoại Đọc đoạn trích sau : Có người hỏi : - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . . - Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế ! Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm chẹp miệng , cười nhạt một tiếng ,vươn vai nói to : - Hà , nắng gớm , về nào . . . Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi thẳng . Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo . Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú : - Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương . Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát . Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi . Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà . Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường , mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác , len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau . Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên : - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này . ( Kim Lân , Làng ) Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. Ví dụ : Đoạn trích “Làng” của Kim Lân 2.Nhận xét : ?. Câu : Hà,nắng gớm,về nào…ông Hai nói với ai ? Đây có phải là 1 câu đối thoại không ? Vì sao ? Trong đoạn trích còn có những câu nào kiểu này không ? b - Hà, nắng gớm, về nào…-> Đây không phải là câu đối thoại. Vì ND không hướng tới 1 người tiếp chuyện cụ thể nào cả nào và không liên quan đến chủ đề ; không có người đáp lại -> ông Hai nói với chính mình 1 câu nói bâng quơ để thoát lui.=> Đó là lời độc thoại. ?. Vậy em hiểu thế nào là độc thoại ? Độc thoại là lời nói cuả 1 người nào đó nói với chính mình hoặc nói với 1 ai đó trong tưởng tượng . Tiết 64 : Tập làm văn ? Tìm những câu tương tự như kiểu câu trên ?   Đọc đoạn trích sau : Có người hỏi : - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . . - Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế ! Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm chẹp miệng , cười nhạt một tiếng ,vươn vai nói to : - Hà , nắng gớm , về nào . . . Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi thẳng . Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo . Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú : - Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương . Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát . Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi . Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà . Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường , mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác , len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau . Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên : - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này . ( Kim Lân , Làng ) ?.Vậy giữa đối thoại và độc thoại giống và khác nhau như thế nào ? - Giống nhau : Đều có dấu gạch đầu dòng. - Khác nhau : Đọc đoạn trích sau : Có người hỏi : - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . . - Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế ! Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm chẹp miệng , cười nhạt một tiếng ,vươn vai nói to : - Hà , nắng gớm , về nào . . . Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi thẳng . Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo . Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú : - Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương . Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát . Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi . Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà . Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường , mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác , len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau . Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên : - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này . ( Kim Lân , Làng ) TiẾT 64 : Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. Ví dụ : Đoạn trích “Làng” của Kim Lân 2. Nhận xét : c ? Những câu như : Chúng nó…bằng ấy tuổi đầu …là những câu ai hỏi ai ?Tại sao trước những câu này không có gạch đầu dòng như những câu nêu ở a, b ? . Đó là lời của ông Hai hỏi chính mình nhưng không phát ra thành tiếng mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của ông -> Thể hiện tâm trạng dằn vặt, đớn đau của ông Hai trong những phút giây nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. => Độc thoại nội tâm . ? Thế nào là độc thoại nội tâm ? Độc thoại nội tâm là nói với chính mình không thốt ra thành lời ; không có gạch đầu dòng.    ? Độc thoại và độc thoại nội tâm giống và khác nhau như thế nào ?  Giống : đều là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc ai đó trong tưởng tượng .  Khác nhau : Độc thoại Độc thoại nội tâm - Nói thành lời . - Câu nói có gạch đầu dòng - Không thành lời ( suy nghĩ ). - Không có gạch đầu dòng . ? Vậy trong văn bản trên có những hình thức diễn đạt nào ? Tác dụng ? Có ba hình thức diễn đạt : Đối thoại , độc thoại , độc thoại nội tâm . Tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật , thể hiện thái độ căm giận của ông Hai .Qua đó khắc họa sâu sắc tâm trạng dằn vặt , đau đớn khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc . Ghi nhớ :  Đối thoại, độc thoại,độc thoại nội tâm là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tự sự.  Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người. Trong văn bản tự sự, đối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp ( mỗi lượt lời là 1 gạch đầu dòng ).  Độc thoại là lời của 1 người nào đó nói với chính mình hoặc nói với 1 ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự, Khi người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu nói có gạch đầu dòng; còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng . Trường hợp sau gọi là độc thoại nội tâm . ? Thế nào đối thoại, độc thoại, và độc thoại nội tâm ? TiẾT 64 : Đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 1. Ví dụ : Đoạn trích “Làng” của Kim Lân 2. Nhận xét : * Ghi nhớ : II/ Luyên tập : * Bài tập 1  Luyện Tập * Bài tập 1 : Phân tích các hình thức đối thoại trong đoạn trích - Đối thoại : 2 vợ chồng ông Hai Tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong đêm nghe tin làng chợ Dầu theo giặc . Viết một đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn , trong đó sử dụng cả hình thức đối thoại , độc thoại và độc thoại nội tâm . * Bài tập 2 1/ BAØI VÖØA HOÏC: - Học thuộc ghi nhớ ( SGK / 178 ) - Hoàn thành bài tập 2 . - Sưu tầm đoạn văn .  2/ Chuẩn bị bài :Tiết 65 : Luyện nói : Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm . - Lập đề cương cho hai đề : đề 1 , đề 2 và đề 3 . Chúc các em học tập tốt !