Bài giảng Tiết 64- Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: _ Hiểu thế nào là đối thoại, thế nào là độc thoại và độc thoại nội tâm, đồng thời thấy được tác dụng của chúng trong văn bản tự sự. _ Rèn luyện kĩ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc cũng như khi viết văn tự sự. II. Chuẩn bị: _ GV: SGK, SGV, tư liệu và thiết bị dạy học. _ HS: bài soạn, dụng cụ học tập. Kiểm tra bài cũ: Hãy nêu vai trò của yếu tố nghị luận trong văn tự sự? Khi viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận cần chú ý điều gì? I- T×m hiĨu yÕu tè ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n tù sù. 1, VÝ dơ (177). §äc ®o¹n trÝch Sgk (176). Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch ai nãi vãi ai? Lµ cuéc ®èi tho¹i cđa hai ng­êi ®µn bµ t¶n c­. Trong cuéc ®èi tho¹i nµy cã Ýt nhÊt 2 ng­êi. DÊu hiƯu nµo cho em biÕt ®iỊu ®ã? Cã hai lêi ®èi tho¹i. + L­ỵt 1: Cđa ng­êi hái: “ Sao b¶o lµng chỵ DÇu cã tinh thÇn l¾m c¬ mµ ...” + L­ỵt hai: Cđa ng­êi ®µn bµ: “Êy thÕ mµ b©y giê ®ỉ ®èn ra thÕ ®Êy”. Tr­íc mçi lêi ®èi tho¹i ®Ịu xuèng dßng vµ g¹ch ®Çu dßng. => §©y lµ lêi ®èi tho¹i. C©u “ Hµ n¾ng gím, vỊ nµo ...” «ng Hai nãi víi ai? - C©u nãi trèng kh«ng. C©u Êy cã ph¶i lµ c©u ®èi tho¹i kh«ng? V× sao? - Kh«ng ph¶i lµ c©u ®èi tho¹i mµ lµ c©u ®éc tho¹i (m×nh nãi víi minh) kh«ng h­íng tíi mét ng­êi tiÕp nhËn cơ thĨ nµo vµ cịng kh«ng cã ai ®¸p l¹i. C©u nãi Êy chØ lµ c¸i cí ®Ĩ «ng Hai l¶ng tr¸nh c©u chuyƯn kh«ng vui cđa ng­êi ®µn bµ t¶n c­. Trong ®o¹n trÝch nµy cßn c©u nµo thuéc kiĨu c©u nµy kh«ng? C©u nµo? “ Chĩng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièng ViƯt gian b¸n n­íc ®Ĩ nhơc nh· thÕ nµy”. §©y lµ c©u ®éc tho¹i. Nh÷ng c©u “ Chĩng nã cịng lµ trỴ con lµng ViƯt gian ®ã ­? Khèn n¹n, b»ng Êy tuỉi ®Çu ...” lµ nh÷ng c©u ai hái ai? Lµ nh÷ng c©u «ng Hai tù hái m×nh ( kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ chØ lµ “m¹ch ngÇm” diƠn ra trong ®Çu «ng Hai => thĨ hiƯn t©m tr¹ng ®au ®ín, d»n vỈt cđa «ng Hai khi nghe tin lµng chỵ DÇu theo giỈc. T¹i sao tr­íc c©u nµy kh«ng g¹ch ®Çu dßng? - V× nã kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng nh­ trong lêi ®èi tho¹i. => Nã lµ nh÷ng c©u ®éc tho¹i néi t©m. Tõ ®©y em h·y cho biÕt t¸c dơng cđa c¸c h×nh thøc ®èi tho¹i trªn? - T¹o c©u chuyƯn kh«ng khÝ gÇn gịi, thËt nh­ trong c©u chuyƯn ®ang diƠn ra trong ®êi sèng thùc tÕ, t¹o t×nh huèng ®Ĩ t¸c gi¶ kh¾c ho¹ néi t©m nh©n vËt. - §ång thêi thĨ hiƯn th¸i ®é yªu ghÐt ph©n minh cđa ng­êi ®µn bµ t¶n c­. C¸c c©u ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m giĩp ta hiĨu g×? T©m lÝ tinh tÕ, nh¹y c¶m cđa «ng Hai ( tù träng, nh¹y c¶m, dƠ xĩc ®éng ...) Em hiĨu g× vỊ ®éc tho¹i, ®èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m? Ph©n tÝch t¸c dơng cđa h×nh thøc ®èi tho¹i trong ®o¹n trÝch sau: Ghi nhí Sgk (178) v× t©m tr¹ng ch¸n ch­êng kh«ng muèn nãi ®Õn c©u chuyƯn lµng cho «ng ®au lßng. - 2 l­ỵt lêi 2,3 «ng Hai tr¶ Lêi céc lèc thĨ hiƯn sù miƠn c­ìng bÊt ®¾c dÜ buéc ph¶i tr¶ lêi bµ Hai. Bµi tËp 2 (178). ViÕt ®o¹n v¨n kĨ chuyƯn cã sư dơng h×nh thøc ®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m. 4, Cđng cè – dỈn dß. Ỹu tè ®èi tho¹i. §éc tho¹i. §éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. Lµm bµi tËp 2 (179) So¹n TiÕt 65: LuyƯn nãi.