Bài giảng Tiết 58: ánh trăng ( Nguyễn Duy)

KIỂM TRA BÀI CŨ Nêu cảm nhận của em về hình ảnh “Đầu súng trăng treo”? Súng - trăng -lí tưởng chiến đấu – tâm hồn người lính -cứng rắn - dịu hiền -chiến tranh – hoà bình -chiến sĩ – thi sĩ Vừa tượng trưng cho vẻ đẹp tinh thần của người lính vừa là biểu hiện cao cả của tình đồng chí. Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú Tiết 58: ÁNH TRĂNG Nguyễn Duy Giáo Viên : Trần Ngọc Diễm Chi Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú 8 5 6 7 8 9 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 9 Tiết 58: ÁNH TRĂNG (Nguyễn Duy) I.Tìm hiểu chung 1/ Tác giả - Nguyễn Duy(1948),quê ở Thanh Hoá.Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước - Đạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ(1972-1973) -Sau 1975 chuyển vào Nam công tác tại thành phố Hồ Chí Minh 2/ Tác phẩm - Ánh trăng viết năm 1978(sau 3 năm ngày đất nước thống nhất).In trong tập thơ cùng tên,đạt giải A của Hội nhà văn Việt Nam(1984) 3/ Đọc Hướng dẫn đọc 3 khổ đầu:giọng kể, nhịp bình thường khổ 4: giọng đột ngột,cất cao,ngỡ ngàng với bước ngoặc của sự việc,của sự xuất hiện vầng trăng khổ 5,6:giọng tha thiết rồi trầm lắng cùng cảm xúc và suy tư lặng lẽ Tiết 58: Ánh trăng-Nguyễn Duy Hồi nhỏ sống với đồng với sông rồi với bể hồi chiến tranh ở rừng vầng trăng thành tri kỉ Trần trụi với thiên nhiên hồn nhiên như cây cỏ ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa Từ hồi về thành phố quen ánh điện,cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường Thình lình đèn điện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn Ngửa mặt lên nhìn mặt có cái gì rưng rưng như là đồng là bể như là sông là rừng Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình ÁNH TRĂNG 4/ Bố cục -3 đoạn + đoạn 2 (khổ 3,4): cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại + đoạn 3 (khổ 4,5):suy tư của tác giả +đoạn 1(khổ 1,2):cảm nghĩ về trăng quá khứ Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú II.Phân tích bài thơ 1/ Cảm nghĩ về vầng trăng a.Vầng trăng quá khứ - Vầng trăng Tri kỉ Tình nghĩa Đẹp,bình dị, ẩn chứa tâm hồn quê hương Vầng trăng có ý nghĩa vĩnh hằng (không bao giờ quên) b.Vầng trăng hiện tại -như người dưng qua đường -thình lình mất điện-phòng tối (trăng-người hiểu biết,yêu quý,thân thiết nhau) (xa lạ,không hề quen biết)  trăng chỉ là vật chiếu sáng (gắn bó suốt từ hồi nhỏ đến lúc ở chiến trường) -Vầng trăng Tiết 58: Ánh trăng-Nguyễn Duy THẢO LUẬN NHÓM: Theo em vì sao vầng trăng và con người trở nên xa lạ,cách biệt như thế? Vì không gian khác biệt(làng quê-rừng núi-thành phố) Thời gian cách biệt(tuổi thơ-chiến tranh-hoà bình) Điều kiện sống cách biệt ở đô thị(khép kín,chật hẹp,phương tiện hiện đại) Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú 1+ II.Phân tích bài thơ 1/ Cảm nghĩ về vầng trăng a.Vầng trăng quá khứ - Vầng trăng Tri kỉ Tình nghĩa Đẹp,bình di, ẩn chứa tâm hồn quê hương Vầng trăng có ý nghĩa vĩnh hằng (không bao giờ quên) b.Vầng trăng hiện tại như người dưng qua đường Thình lình mất điện-phòng tối (trăng-người hiểu biết,yêu quý,thân thiết nhau) (gắn bó suốt từ tuỏi nhỏ đến lúc vào chiến trường) (xa lạ,không hề quen biết) trăng chỉ là vật hiếu sáng Vầng trăng bị con người lãng quên. -Vầng trăng- Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú 2/ Suy tư của tác giả Ngửa mặt lên nhìn mặt có cái gì rưng rưng như là đồng là bể như là sông là rừng Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình mặt mặt rưng rưng cứ tròn vành vạnh im phăng ta giật mình + mặt-mặt:con người đối diện với vầng trăng(biểu tượng của quá khứ tốt đẹp) + rưng rưng: rung động,xao xuyến,gợi nhớ,gợi thương.. + cứ tròn vành vạnh:vẫn đẹp, nguyên vẹn,không đổi thay phắc +im phăng phắc:nhân hoá,từ láy +giật mình:nhớ lại,tự vấn Trân trọng,giữ gìn vẻ đẹp giá trị truyền thống. cảnh tỉnh,nhắc nhở,phán xét Tiết 58: Ánh trăng-Nguyễn Duy III. TỔNG KẾT. -Bài thơ kết hợp giữa tự sự và trữ tình và mạch cảm xúc men theo lời kể để bộc lộ. -Giọng điệu tâm tình, tự nhiên... khi ngân nga, tha thiết, khi trầm lắng, suy tư. -Thể thơ năm chữ, gieo vần cách với tiết tấu nhịp nhàng, mỗi khổ thơ được viết liền mạch như một câu, 1/Nghệ thuật 2/ Nội dung tạo sức truyền cảm dễ thuộc, dễ nhớ. -Bài thơ như một lời tự nhắc nhở chính mình, có ý nghĩa cảnh tỉnh, cũng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, “Ân tình ân nghĩa” với quá khứ. Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP. ? Tại sao bài thơ có nhan đề là “ánh trăng” trong khi đó xuyên suốt các khổ thơ tác giả đều dùng từ “vầng trăng”? - Vầng trăng là biểu tượng của cuộc sống đẹp, ánh trăng là ánh sáng của triết lí về cuộc sống đúng (ánh trăng im phăng phắc). Bài thơ có tên là “ánh trăng”nhưng các khổ thơ trên tác giả đều viết “vầng trăng” đến khổ thơ cuối mới xuất hiện từ “ánh trăng”. “Ánh trăng” chính là sự quy tụ,kết tinh đẹp nhất của vầng trăng tạo nên chiều sâu tư tưởng của thi tứ đồng thời nâng vẻ đẹp của bài thơ lên đến đỉnh điểm. Tiết 58: Ánh trăng-Nguyễn Duy DẶN DÒ Đọc thuộc lòng bài thơ,nắm vững nội dung và nghệ thuật Soạn bài:Tổng kết từ vựng ( Luyện tập tổng hợp) + Làm các bài tập (SGK 158-160) Giáo án Ngữ văn 9-Giáo viên : Trần Ngọc Diễm Chi-Trường THCS Quảng Phú KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH SỨC KHOẺ !