Bài giảng Tiết 54: Ôn tập truyện dân gian

Ngữ văn 6 Tiết 54: Ôn tập truyện dân gian Trưa hè mẹ kể con nghe Thuở xưa ông Gióng nhổ tre diệt thù Đàn kêu tích tịch tình tang Ai mang công chúa dưới hang trở về Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: stt Thể loại Định nghĩa 1 2 3 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn 4 Truyện cười Kể tên các thể loại truyện dân gian đã học? Ngày:16.11.2010Tiết 54 Ngày:16.11.2010Tiết 54 stt Thể loại Định nghĩa 1 2 3 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể. 4 Truyện cười Truyền thuyết là gì? 1.Truyền thuyết: ( Học chú thích SGK / tr 7) Ngày:16.11.2010Tiết 54 I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: stt Thể loại Định nghĩa 1 2 3 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể. Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. 4 Truyện cười Thế nào là truyện cổ tích? 1.Truyền thuyết: ( Học chú thích SGK/tr 7) 2. Truyện cổ tích: ( Học chú thích SGK/ tr 53) Ngày:16.11.2010Tiết 54 I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: Ngày 16.11.2010 Tiết 54 stt Thể loại Định nghĩa 1 2 3 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể. Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. 4 Truyện cười 1.Truyền thuyết: ( Học chú thích  SGK /tr 7) 2. Truyện cổ tích: ( Học chú thích SGK/tr 53) Loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống. Em hiểu gì về truyện ngụ ngôn? 3. Truyện ngụ ngôn: ( Học chú thích SGK/tr 124 ) I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: Ngày 16.11.2010 Tiết 54 stt Thể loại Định nghĩa 1 2 3 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể. Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc. Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. 4 Truyện cười 1.Truyền thuyết: ( Học chú thích SGK/ tr 7) 2. Truyện cổ tích: ( Học chú thích  SGK/ tr 53) Loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống. 3. Truyện ngụ ngôn: (Học chú thích SGK/tr 100 ) Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội. Truyện cười là gì? 4. Truyện cười: (Học chú thích SGK/tr 124) II. Tên những truyện dân gian (theo thể loại) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: Ngày 16.11.2010 Tiết 54 00 09 10 11 12 16 15 14 13 17 18 19 20 08 07 06 05 04 03 02 01 29 30 31 32 36 35 34 33 37 38 39 40 28 27 26 25 24 23 22 21 49 50 51 52 56 55 54 53 57 58 59 60 48 47 46 45 44 43 42 41 Lựa chọn và sắp xếp tên những truyện dân gian (theo thể loại) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1. Lựa chọn và sắp xếp tên những truyện dân gian (theo thể loại) đã học và đọc trong SGK Ngữ văn 6- Tập 1. Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy;Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thủy Tinh; Sự tích Hồ Gươm; Ấn,Kiếm Tây Sơn Truyện cổ tích Sọ Dừa; Thạch Sanh; Em bé thông minh; Cây bút thần; Ông lão đánh cá và con cá vàng; Chuyện Lương Thế Vinh Truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân,Tay,Tai,Mắt,Miệng Truyện cười Treo biển; Lợn cưới, áo mới; Đẽo cày giữa đường I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: Nêu đặc điểm của truyền thuyết? Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Đặc điểm của truyền thuyết: - Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ. - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: -Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ. -Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. -Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. -Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. Truyện cổ tích Trình bày ba đặc điểm đầu của truyện cổ tích? Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Đặc điểm của truyện cổ tích - Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…) - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật. 1. Bức tranh minh họa cho cảnh nào trong truyện “Thạch Sanh”? 2. Qua bức tranh đó, em có suy nghĩ gì? (2 phút) 00 09 10 11 12 16 15 14 13 17 18 19 20 08 07 06 05 04 03 02 01 29 30 31 32 36 35 34 33 37 38 39 40 28 27 26 25 24 23 22 21 49 50 51 52 56 55 54 53 57 58 59 60 48 47 46 45 44 43 42 41 00 69 70 61 72 76 75 74 73 77 78 79 80 68 67 66 65 64 63 62 71 89 90 91 92 96 95 94 93 97 98 99 100 88 87 86 85 84 83 82 81 109 110 111 112 116 115 114 113 117 118 119 120 108 107 106 105 104 103 102 101 ĐÁP ÁN 1. Bức tranh minh hoạ cho cảnh hai mẹ con Lí Thông bị sét đánh. 2. Bức tranh thể hiện ước mơ của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác. Mẹ con Lí Thông đã bị trừng trị thích đáng. Đây cũng là ước mơ về công lí xã hội. CÂU HỎI THẢO LUẬN Bức tranh minh họa cho cảnh nào trong truyện “ Thạch Sanh”? 2. Qua bức tranh đó, em có suy nghĩ gì? Đặc điểm của truyện cổ tích - Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc(người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…) - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật. - Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải, của cái thiện. I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: -Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ. -Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. -Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. -Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. Truyện cổ tích Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em, người dũng sĩ…) -Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo -Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật. -Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải,của cái thiện. Truyện ngụ ngôn Trình bày đặc điểm của truyện ngụ ngôn? Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Đặc điểm của truyện ngụ ngôn: - Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người. - Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý. - Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống. I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: - Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ. - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. -Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. Truyện cổ tích - Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em,người dũng sĩ…) - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo - Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật. - Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải, của cái thiện. Truyện ngụ ngôn - Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người. - Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý. - Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống. Truyện cười Những đặc điểm cơ bản của truyện cười là gì? Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Đặc điểm của truyện cười - Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống để những hiện tượng này phơi bày ra và người nghe (người đọc) phát hiện thấy. - Có nhiều yếu tố gây cười. - Nhằm gây cười, mua vui hoặc phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội, từ đó hướng người ta tới cái tốt đẹp. I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 – Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: - Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ. - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử, người kể, người nghe tin câu chuyện như là có thật, dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. - Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. Truyện cổ tích Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc ( người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em, người dũng sĩ…) - Có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo - Người kể, người nghe không tin câu chuyện là có thật. - Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lẽ phải,của cái thiện. Truyện ngụ ngôn - Là truyện kể mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người. - Có ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý. - Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy người ta trong cuộc sống. Truyện cười - Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống để những hiện tượng này phơi bày ra và người nghe ( người đọc) phát hiện thấy. - Có nhiều yếu tố gây cười Nhằm gây cười, mua vui hoặc phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội, từ đó hướng người ta tới cái tốt đẹp. Ngày 16.11.2010 Tiết 54 I.Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: IV. Luyện tập: 1. Bài tập1: Kể chuyện theo tranh Ngày 16.11.2010 Tiết 54 1 4 2 3 5 6 7 I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: IV. Luyện tập: 1. Bài tập1: Kể chuyện theo tranh 2. Bài tập 2: Kể chuyện tưởng tượng “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng” 3. Bài tập 3: Tìm từ khóa qua nội dung các ô Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI Truyện cổ tích là loại truyện kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: ví dụ truyện Thạch Sanh kể về cuộc đời của kiểu nhân vật dũng sĩ. Điền những từ ngữ còn thiếu vào nội dung câu sau: …… là loại truyện kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: ví dụ truyện “Thạch Sanh” kể về cuộc đời của kiểu nhân vật dũng sĩ. 1 “Treo biển; Lợn cưới, áo mới; Đẽo cày giữa đường”, là tên của các văn bản thuộc thể loại truyện dân gian nào? Truyện cười Truyện nhằm khuyên nhủ, răn dạy con người ta trong cuộc sống. Truyện” Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng” có ý nghĩa gì? Truyện Thánh Gióng có liên quan đến sự thật lịch sử nào? Giặc Ân xâm lược 4 2 3 I. Định nghĩa về các thể loại truyện dân gian đã học: II. Tên những truyện dân gian( theo thể loại ) đã học và đọc sách giáo khoa Ngữ văn 6 Tập 1: III. Những đặc điểm tiêu biểu của từng thể loại truyện dân gian đã học: IV. Luyện tập: 1. Bài tập1: Kể chuyện theo tranh 2. Bài tập 2: Kể chuyện tưởng tượng “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng” 3. Bài tập 3: Tìm từ khóa qua nội dung các ô * Hướng dẫn tự học: - Bài vừa học: + Nắm lại toàn bộ nội dung ôn tập. + Sưu tầm và đọc thêm một số truyện thuộc các thể loại truyện dân gian đã học. - Bài sắp học: Ôn tập truyện dân gian (tt) + Đọc và trả lời câu hỏi 5 SGK /135. + Nêu ý nghĩa và nghệ thuật đặc sắc của mỗi truyện dân gian đã học. +Thi kể một trong những truyện dân gian đã học (hoặc đã đọc). + Vẽ tranh dựa vào truyện dân gian đã học. Ngày 16.11.2010 Tiết 54 Nội dung Luyện tập Hướng dẫn tự học: Ngày 16.11.2010 Tiết 54