Bài giảng Tiết 53: dấu ngoặc kép

Giaựo vieõn thửùc hieọn:DệễNG THề THU TRANG Giaựo vieõn thửùc hieọn:DệễNG THề THU TRANG Kieồm tra baứi cuừ 1-Neõu coõng duùng cuỷa daỏu ngoaởc ủụn, daỏu hai chaỏm. Cho vớ du.ù Daỏu ngoaởc ủụn ẹaựnh daỏu phaàn chuự thớch (giaỷi thớch, thuyeỏt minh, boồ sung theõm) Daỏu hai chaỏm ẹaựnh daỏu (baựo trửụực)phaàn giaỷi thớch, thuyeỏt minh, cho moọt phaàn trửụực ủoự; ẹaựnh daỏu (baựo trửụực)lụứi daón trửùc tieỏp(duứng vụựi daỏu ngoaởc keựp)haylụứi ủoỏi thoaùi(duứng vụựi daỏu gaùch ngang) 2.Trong caõu: Caỏm huựt thuoỏc … phaùt naởng nhửừng ngửụứi vi phaùm (ụỷ Bổ, tửứ naờm 1987 vi phaùm laàn thửự nhaỏt phaùt 40 USD, taựi phaùm 500USD) Trong daỏu ngoaởc ủụn coự yự nghúa gỡ? A.chuự thớch yự nghúa cuỷa tửứ vi phaùm B.chuự thớch yự nghúa cuỷa vieọc caỏm huựt thuoỏc C.chuự thớch yự nghúa cuỷa cuùm tửứ phaùt naởng nhửừng ngửụứi vi phaùm D.chuự thớch noọi dung cho toaứn boọ phaàn ủửựng trửụực 3.Daỏu hai chaỏm trong caõu: Thửụỷ aỏy chổ coự moọt ủieàu toõi chửa heà nghú ủeỏn ủoự laứ: ngửụứi ủaừ troàng hai caõy phong treõn ủoài naứy? coự taực duùng gỡ? A.ẹaựnh daỏu phaàn giaỷi thớch cho phaàn ủửựng trửụực B.ẹaựnh daỏu phaàn boồ sung yự nghúa cho phaàn ủửựng trửụực C.ẹaựnh daỏu lụứi daón trửùc tieỏp D.ẹaựnh daỏu lụứi ủoỏi thoaùi. I.Công dụng 1.Ví dụ : Dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau dùng để làm gì ? a, Thánh Găng-đi có một phương châm : “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó , nhưng tạo được tình thương , lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn ”. ( Theo Lâm Ngữ Đường , Tinh hoa xử thế ) b, Nhìn từ xa , cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng , nhưng thực ra “ dải lụa” ấy nặng tói 17 nghìn tấn! ( Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử) c, Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “ văn minh” , “khai hóa” của thực dân cũng không làm ra được tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. ( Thép Mới, Cây tre Việt Nam) d, Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà” , “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,...ra đợi. (Ngữ văn 7, tập hai ) a,Thánh Găng-đi có một phương châm : “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn ”. ( Theo Lâm Ngữ Đường , Tinh hoa xử thế ) ủaựnh daỏu lụứi daón trửùc tieỏp Tiết 53 : Dấu ngoặc kép Tiết 53 : Dấu ngoặc kép b. Nhìn từ xa , cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng , nhưng thực ra “ dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn! ( Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử) ủaựnh daỏu nhửừng tửứ ngửừ ủửụùc hieồu theo nghúa ủaởc bieọt Tiết 53 : Dấu ngoặc kép c,Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hóa” của thực dân cũng không làm ra được tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. ( Thép Mới, Cây tre Việt Nam) ủaựnh daỏu nhửừng tửứ ngửừ ủửụùc hieồu theo haứm yự mổa mai. Tiết 53 : Dấu ngoặc kép d, Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,...ra đời. (Ngữ văn 7, tập hai ) ủaựnh daỏu teõn goùi cuỷa caực vụỷ kũch Tiết 53 : Dấu ngoặc kép =>Dấu ngoặc kép được dùng để: +Đánh dấu tửứ ngửừ, caõu ủoaùn dẫn trực tiếp. + Đánh dấu những từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay coự haứm yự mổa mai. + Đánh dấu tên taực phaồm, tụứ baựo, taọp san ủửụùc daón. Tiết 53 : Dấu ngoặc kép  Ghi nhụự: SGK/142. Tiết 53 : Dấu ngoặc kép II. Luyện tập Bài 1: Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau: a, Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử; nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A ! Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à? ( Nam Cao, Lão Hạc) b, Kết cục , anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm (Ngô Tất Tố, Tắt đèn) c, Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân thật dài ra, thật rõ, quả nhiên đã xoắn lấy tâm can tôi theo ý cô tôi muốn. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) a, Đánh dấu câu nói được dẫn trực tiếp. Đây là những câu nói mà lão Hạc tưởng như là con chó vàng nói với mình. b,Đánh dấu từ ngữ được dùng với hàm ý mỉa mai: một anh chàng được coi là “ hầu cận ông lí”mà bị một người đàn bà đang nuôi con mọn túm tóc lẳng ngã nhào ra thềm. c, Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp, dẫn lại lời của người khác. d,Tửứ ngửừ ủửụùc daón trửùc tieỏp. “Maởt saột” “ngaõy vỡ tỡnh”ủửụùc daón tửứ hai caõu thụ cuỷa Nguyeón Du. Tiết53 :Dấu ngoặc képII.Luyện tập Bài 2: Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn sau và giải thích lí do. a, Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo - Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi? Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tửụi đi. (Theo Treo biển) b, Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu. ( Theo Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi) c, Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào... (Theo Nam Cao, Lão Hạc) : “ ” “ ” : “ ” : ” “ Tiết53 :Dấu ngoặc képII.Luyện tập Bài 3: Vì sao hai câu sau đây có ý nghĩa giống nhau mà dùng các dấu câu khác nhau? a, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do , đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” b, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn , ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. a, Dùng dấu hai chấm và dấu ngoaởc keựp đánh dấu lời dẫn trực tiếp, vỡ daón nguyên văn lời Chủ tịch Hồ Chí Minh. b, Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép như ở trên vì câu nói không được dẫn nguyên văn ( lời dẫn gián tiếp )  Tiết53 :Dấu ngoặc kép  II..Luyện tập Bài tập 4: Viết một đoạn văn thuyết minh có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của nó: Đoạn văn tham khaỷo: Con trâu là người bạn gần gũi và thân thiết của người nông dân. Con trâu giúp người nông dân trong công việc đồng áng. Trâu kéo cày bừa, trục lúa, chở xe...Người nông dân coi “ Con trâu là đầu cơ nghiệp”, là tài sản to lớn trong mỗi gia đình. Cũng vì thế người nông dân đối với con trâu như với người bạn thân : “ Trâu ơi ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta...” (Ca dao) Ngày nay cuộc sống có nhiều thay đổi, nhưng con trâu vẫn mãi mãi là hình ảnh của mỗi làng quê Việt Nam. -Công dụng:-dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp. -dấu hai chấm dùng để báo trước lời dẫn trực tiếp. -dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu tên tác phẩm được dẫn. Traàn Tuaỏn Khaỷi (1896-1983)buựt hieọu AÙ Nam, queõ ụỷ laứng Quang Xaựn, xaừ Myừ Haứ, huyeọn Myừ Loọc, tổnh Nam ẹũnh. Trong thụ vaờn, oõng thửụứng mửụùn caực ủeà taứi lũch sửỷ hoaởc nhửừng bieồu tửụùng ngheọ thuaọt ủeồ boọc loọ loứng yeõu nửụực cuỷa ủoàng baứo vaứ khaựt voùng ủoọc laọp tửù do cuỷa mỡnh.Taực phaồm chớnh cuỷa Traàn Tuaỏn Khaỷi bao goàm caực taọp thụ: “Duyeõn nụù phuứ sinh I, II” “Buựt quan hoaứi I, II” “Vụựi sụn haứ I, II” ẹoaùn vaờn tham khaỷo 2: Tieỏt hoùc ủaừ keỏt thuực chuực quyự thaày coõ vaứ caực em maùnh khoỷe.