Bài giảng Tiết 47 : Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật)

Phòng gd - đt Mỹ đức Trường thcs HợP thanh CHàO MừNG QUý THầY CÔ GIáO Và CáC EM HọC SINH Về Dự GIờ THAO GIảNG GIÁO VIấN : TRỊNH THỊ BÍCH THÁNG 11 - 2010 I. Đọc - tìm hiểu chung: - Tác giả: Là nhà thơ thuộc lớp nhà thơ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. - Tác phẩm: Bài thơ ra đời năm 1969, khi tác giả đang hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn. - Đọc và giải nghĩa từ khó: tiểu đội, bếp Hoàng Cầm Tiết 47 : bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) Tiết 47 : bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: - Thể thơ: tự do - Đề tài: người lính - Nhan đề bài thơ: lạ, độc đáo -> thể hiện cách nhìn, cách khai thác chất thơ từ hiện thực khốc liệt. II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản Hình ảnh chiếc xe không kính Hãy xác định: thể thơ, đề tài của bài thơ. Không có kính không phải vì xe không có kính Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi … Không có kính, rồi xe không có đèn Không có mui xe, thùng xe có xước Em có phát hiện gì về cách viết hai câu thơ mở đầu? - Câu thơ như một câu văn xuôi Cách giải thích nguyên nhân “ Xe không kính” có gì đáng chú ý, bằng giọng điệu như thế nào? - Cách giải thích nguyên nhân: giản dị mà chân thực, bằng giọng điệu thản nhiên Chiến tranh đã làm cho chiếc xe trở lên như thế nào? Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản 1 .Hình ảnh chiếc xe không kính Chiến tranh làm cho xe: + Không kính + Không đèn + Không mui + Thùng xe xước Xe bị biến dạng Vậy qua hình ảnh chiếc xe bị biến dạng, tác giả muốn phản ánh điều gì? ->Sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh Em có nhận xét gì về hình ảnh những chiếc xe không kính? =>Là hình ảnh sáng tạo đầy chất thơ Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản 1 .Hình ảnh chiếc xe không kính 2. Hình ảnh người lính lái xe a. Tư thế người lính Tư thế người lính được thể hiện qua những câu thơ nào? Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa như ùa vào buồng lái Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn thơ trên? - Đảo ngữ - Điệp từ: nhìn, nhìn thấy… Biện pháp nghệ thuật trên mang lại hiệu quả gì? -> Tư thế ung dung, hiên ngang, sảng khoái đến bất tận Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản 1 .Hình ảnh chiếc xe không kính 2. Hình ảnh người lính lái xe a. Tư thế người lính b. Thái độ của người lính + Không có kính, ừ thì có bụi … Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc + Không có kính, ừ thì ướt áo … Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa Cấu trúc hai đoạn thơ trên có gì đặc biệt? - Cấu trúc được lặp lại: “ ừ thì…chưa cần…” Cấu trúc đó mang lại giọng điệu gì cho đoạn thơ? Giọng điệu hóm hỉnh, ngang tàn, bất chấp, lời thơ gần với với lời nói tự nhiên Với giọng điệu dó thể hiện thái độ gì của người lính? ->Thái độ bất chấp khó khăn, nguy hiểm Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản 1 .Hình ảnh chiếc xe không kính 2. Hình ảnh người lính lái xe a. Tư thế người lính b. Thái độ của người lính c. Tình đồng đội Những chiếc xe từ trong bom rơi Đã về đây họp thành tiểu đội Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Vỗng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm -Câu thơ: Lại đi, lại đi trời xanh thêm -Hành động : bắt tay qua cửa kính vỡ ->là sự bù đắp những thiếu thốn -Quan niệm về gia đình: Sự chia sẻ + Gieo vần : toàn vần bằng +Điệp ngữ: lại đi -> Tạo âm điệu thanh thản, lạc quan Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ trên? Biện pháp nghệ thuật đó mang lại hiệu quả gì? Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) I. Đọc - tìm hiểu chung: II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản 1 .Hình ảnh chiếc xe không kính 2. Hình ảnh người lính lái xe a. Tư thế người lính b. Thái độ của người lính c. Tình đồng đội Không có kính, rồi xe không có đèn Không có mui xe, thùng xe có xước Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Chỉ cần trong xe có một trái tim. d. ý chí chiến đấu Khổ thơ cuối có sử dụng hình ảnh tương phản, đó là hình ảnh nào? Tương phản: giữa cái “ không” và cái “ có” -> Đó là ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam ruột thịt Qua phần đã tìm hiểu, em có cảm nhận gì về hình ảnh người lính thời chống Mỹ? => Đó là những người lính trẻ trung, sôi nổi, ngang tàn, bất chấp, có ý chí chiến đấu sắt đá III.Tổng kết: 1.Nghệ thuật: -Ngôn ngữ giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi. Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng. 2.Nội dung: Qua hình ảnh những chiếc xe không kính bài thơ ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe ở Trường Sơn: hiên ngang, lạc quan, dũng cảm, có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miềm Nam ruột thịt – Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ. Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) IV. Luyện tập Bài tập 1 “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” khắc hoạ hình ảnh những người lính lái xe bằng cách nào? Trên những phương diện nào? Trả lời câu hỏi bằng cách điền vào sơ đồ sau: Bài thơ về tiểu đội xe không kính Người lính lái xe Trường Sơn Hình ảnh những chiếc xe không kính Tư thế ung dung hiên ngang Tinh thần lạc quan dũng cảm Tình cảm đồng đội ấm áp, yêu thương ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam thân yêu A.Cùng là những người lính áo nâu. B. Cùng phải chịu hoàn cảnh gian khổ khó khăn, hiểm nguycủa chiến trường. C. Cùng có ý chí, nghị lực,niềm tin, lí tưởng và tinh thần yêu nước; có tình đồng chí, đồng đội gắn bó. D. Cùng là những người lính trẻ trung sôi nổi, yêu đời. Bài tập 2 So sánh hai bài thơ Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính Điểm chung Nét riêng Đồng chí Xuất thân từ nông dân nghèo Trang bị còn thô sơ Tình cảm thầm lặng Bài thơ…kính -Xuất thân từ nhiều tầng lớp -Trang bị hiệnđại hơn Tình cảm sôi nổi, trẻ trung hơn B C XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY Cễ GIÁO ĐÃ THAM DỰ