Bài giảng Tiết 43: tiếng việt- Câu ghép

TẬP THỂ HỌC SINH LỚP 8A1 KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ! TẬP THỂ HỌC SINH LỚP 8A1 KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ! KIỂM TRA BÀI CŨ 1/ Thế nào là nói giảm nói tránh? Khi nào không nên nói giảm nói tránh? ( em chọn ý nào trong các ý sau?) A- Khi cần phải nói năng lịch sự, có văn hoá. B- Khi muốn làm cho người nghe bị thuyết phục. C- Khi cần phải nói thẳng, nói đúng sự thật. D- Khi muốn bày tỏ tình cảm của mình. C 2/ Xác định kiểu câu ( câu đơn, câu ghép) cho 2 VD sau: a/ Thầy tôi tóc đã ngã màu. b/ Cô giáo khen Nam vì Nam rất chăm chỉ. a/ Thầy tôi // tóc / đã ngã màu. CN VN C V → Câu đơn b/ Cô giáo / khen Nam vì Nam / rất chăm chỉ. CN VN CN VN → Câu ghép 2/ Xác định kiểu câu cho 2 VD sau: Quan hệ nguyên nhân Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP I/ Đặc điểm của câu ghép: 1/ VD: SGK tr 111 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu ở bên dưới: (1)Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. (2)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (3)Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4)Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5)Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6)Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần nhưng này tự nhiên thấy lạ. (7)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. ( Thanh Tịnh – Thạch lam) (1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (2)Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (2)Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. I/ Đặc điểm của câu ghép: (1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. → Câu 1: có 3 cụm chủ vị. (1 cụm chủ vị nòng cốt và 2 cụm chủ vị làm bổ ngữ) (2)Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp → Câu 2: có 1 cụm chủ vị. (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. → Câu đơn → Câu đơn → Câu 3: có 3 cụm chủ vị. ( không có cụm chủ vị nào bao chứa cụm chủ vị nào) → Câu ghép Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP I/ Đặc điểm của câu ghép: 1/ VD: SGK tr 111 2/ Ghi nhớ 1: Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C – V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C – V này được gọi là một vế câu. II/ Cách nối các vế câu: (1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàn bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường . (2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. ( Thạch lam, Tôi đi học) 1/ Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích ở mục I. (1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàn bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường . (2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. ( Thạch lam, Tôi đi học) 1/ Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích ở mục I. 2/ Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? (1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàn bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường . (2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học. ( Thạch lam, Tôi đi học) Có 2 cách nối các vế trong một câu ghép: + Dùng những từ có tác dụng nối. + Không dùng từ nối. Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP I/ Đặc điểm của câu ghép: II/ Cách nối các vế câu: Có hai cách nối các vế câu: - Dùng những từ có tác dụng nối. Cụ thể: + Nối bằng một quan hệ từ; + Nối bằng một cặp quan hệ từ; + Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng). - Không dùng từ nối: Trong trường hợp này, giữa các vế câu cần có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm. Thảo luận nhóm: 3 phút * Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt thành một câu ghép. (nội dung “Bảo vệ môi trường) a/ Vì………………..nên…………………………………………………. b/ Không những …………………..mà còn…………………… c/ ………………………đâu……………………………………đấy. III/ Luyện tập: Thảo luận nhóm: 3 phút Các câu ghép: a/ Vì tổ Nam trực nên Nam đi học sớm hơn mọi hôm. b/ Không những bàn ghế giáo vịên được sạch sẽ mà bàn ghế của các bạn cũng sạch sẽ. c/ Nó lấy cái gì ở đâu là nó cất vào đấy một cách nghiêm chỉnh. Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP Bài tập 1: (a): - Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. ( Ngô Tất Tố) Bài tập 1: (a): - Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. ( Ngô Tất Tố) I/ Đặc điểm của câu ghép: II/ Cách nối các vế câu: III/ Luyện tập: 5/ Viết một đoạn văn ngắn ( 2 hoặc 3 câu) với đề tài : “ Trẻ em nghèo, mối quan tâm của chúng ta” ( Đoạn văn có sử dụng một câu ghép.) Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP I/ Đặc điểm câu ghép: II/ Cách nối các vế câu: III/ Luyện tập: 3/ Mẫu: - Nếu trời mưa to, ( thì) sân trường sẽ đọng đầy nước. → Sân trường đọng đầy nước nếu trời mưa to. I/ Đặc điểm câu ghép: II/ Cách nối các vế câu: III/ Luyện tập: Tiết 43: Tiếng Việt CÂU GHÉP Câu hỏi củng cố: - Nêu đặc điểm câu ghép? Cách nối các vế trong câu ghép? Dặn dò về nhà: Học bài và làm bài tập còn lại. Tập viết thêm đoạn văn có sử dụng câu ghép. Soạn: “ Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh” + Tìm hiểu vai trò và đặc điểm của văn thuyết minh? TIẾT HỌC CỦA CHÚNG EM ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ !