Bài giảng tiết 41: Tổng kết từ vựng

* Dùa vµo hiÓu biÕt cña em vÒ ph©n lo¹i tõ xÐt theo cÊu t¹o ®Ó hoµn thµnh s¬ ®å sau: Tõ ®¬n Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y Tõ ( CÊu t¹o ) (1) (2) (3) (4) Bài tập 1: Trong những từ sau từ nào là từ ghép, từ nào là từ láy? Ngặt nghèo, nho nhỏ, giam giữ, gật gù, bó buộc, tươi tốt, lạnh lùng, bọt bèo,xa xôi, cỏ cây,đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn,lấp lánh. Ngặt nghèo,giam giữ, bó buộc, tươi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng,mong muốn. Nho nhỏ,gật gù,lạnh lùng, xa xôi, lấp lánh. Bài tập 2: Trong c¸c tõ l¸y sau, tõ l¸y nµo cã sù “gi¶m nghÜa” vµ tõ l¸y nµo cã sù “t¨ng nghÜa” so víi nghÜa cña yÕu tè gèc? HĐN đôi (2p) tr¨ng tr¾ng, x«m xèp, s¹ch sµnh sanh, ®Ìm ®Ñp, s¸t sµn s¹t, nho nhá, lµnh l¹nh, nhÊp nh«, Bài tập 2: a/ Trong c¸c tæ hîp tõ sau, tæ hîp tõ nµo lµ thµnh ng÷, tæ hîp tõ nµo lµ tôc ng÷ ? b/Gi¶i thÝch nghÜa cña mçi thµnh ng÷, tôc ng÷ Hoạt động nhóm lớn(3p) a.gÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng b.®¸nh trèng bá dïi c.chã treo mÌo ®Ëy d.®­îc voi ®ßi tiªn e.n­íc m¾t c¸ sÊu -> hoµn c¶nh, m«i tr­êng x· héi cã ¶nh h­ëng quan träng ®Õn tÝnh c¸ch, ®¹o ®øc cña con ng­êi. a. gÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× s¸ng b.®¸nh trèng bá dïi -> lµm viÖc kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn, bá dë, thiÕu tr¸ch nhiÖm. c. chã treo mÌo ®Ëy -> muèn tự bảo vệ mình có hiệu quả thì phải tùy cơ ứng biến, tùy từng đối tượng mà có cách hành xử tương ứng. d. ®­îc voi ®ßi tiªn -> tham lam, ®­îc c¸i nµy l¹i muèn c¸i kh¸c cao h¬n e. n­íc m¾t c¸ sÊu -> sù th«ng c¶m, th­¬ng xãt gi¶ dèi nh»m ®¸nh lõa ng­êi kh¸c. Bài tập 3: Tìm hai thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt vµ thùc vËt. Giải thích ý nghĩa và đặt câu với thành ngữ đó? Hoạt động nhóm lớn(3p) Giải thích thành ngữ và đặt câu Chó cắn áo rách: Đã khốn khó lại gặp thêm tai họa. Câu: Mẹ nó vừa khỏi ốm nay nó lại bị gãy chân đúng là cảnh chó cắn áo rách. Dây cà ra dây muống: Cách nói dài dòng rườm rà. Câu: Cách nói dây cà ra dây muống chẳng biết đằng nào mà nghe. Bài tập 2. Chọn cách giải thích đúng trong những cách giải thích sau: a, Nghĩa của từ mẹ là “người phụ nữ, có con, nói trong quan hệ với con”. b, Nghĩa của từ mẹ khác với nghĩa của từ bố ở phần nghĩa “người phụ nữ có con”. c, Nghĩa của từ mẹ không thay đổi trong hai câu: Mẹ em rất hiền và Thất bại là mẹ thành công. d, Nghĩa của từ mẹ không có phần nào chung với nghĩa của từ bà. a, Nghĩa của từ mẹ là “người phụ nữ, có con, nói trong quan hệ với con”. Bài tập 3: Cách giải thích nào trong cách giải thích sau là đúng? Vì sao?Độ lượng là:a, đức tính rộng lượng, dễ cảm thông với người có sai lầm và dễ tha thứ.b, rộng lượng, dễ cảm thông với người có sai lầm và dễ tha thứ. b, rộng lượng, dễ cảm thông với người có sai lầm và dễ tha thứ. Bài tập 2: Trong c¸c c©u th¬ sau, tõ hoa trong thÒm hoa, lÖ hoa ®­îc dïng theo nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn? Cã thÓ coi ®©y lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa ®­îc kh«ng? V× sao? Nçi m×nh thªm tøc nçi nhµ ThÒm hoa mét b­íc lÖ hoa mÊy hµng (NguyÔn Du, TruyÖn KiÒu) Hoạt động nhóm lớn(3p) Đáp án: Tõ hoa ®­îc dïng theo nghÜa chuyÓn. Nh­ng kh«ng thÓ coi ®©y lµ hiÖn t­îng nghÜa chuyÓn lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa míi v× nghÜa nµy cña tõ hoa chØ xuÊt hiÖn t¹m thêi trong v¨n c¶nh nµy, ch­a cã tÝnh æn ®Þnh. 1.Bµi cò: + Häc thuéc c¸c kh¸i niÖm vÒ: Tõ ®¬n, tõ phøc, thµnh ng÷, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ. + Hoµn thµnh tÊt c¶ c¸c bµi tËp vµo vë. 2.ChuÈn bÞ bµi míi: - So¹n bµi Tæng kÕt vÒ tõ vùng (TiÕp) - ¤n l¹i lÝ thuyÕt vµ lµm c¸c bµi tËp cña c¸c phÇn : Tõ ®ång ©m, tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa, cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ vµ tr­êng tõ vùng.