Bài giảng Tiết 40: Văn bản - Thầy bói xem voi

Kiểm tra bài cũ Câu 1: Truyện ngụ ngôn thiên về chức năng nào? Phản ánh hiện thực cuộc sống. Phản ánh mâu thuẫn giai cấp. Truyền đạt kinh nghiệm. D. Khuyên nhủ răn dạy con người bài học nào đó trong cuộc sống. Câu 2: Sau khi học xong truyện “ếch ngồi đáy giếng”, con rút ra bài học gì cho bản thân? D Văn bản Truyện ngụ ngôn Tiết 40 Thầy bói xem voi 1. Đọc, chú thích. Tiết 40: Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. 1. Đọc, hiểu chú thích: Thầy bói Chuyện gẫu Đòn ghánh Quạt thóc Chổi sể Người làm nghề chuyên đoán những việc lành dữ cho người khác. Nói chuyện linh tinh cho qua thời gian Quạt lớn bằng tre phất vải, dùng để quạt thóc Chổi làm bằng cây thanh hao dùng quét sân Tiết 40: Đọc, hiểu chú thích: Bố cục: Tiết 40: Thầy bói xem voi Câu 1,2,3 Tiếp theo ... như cái chổi sể cùn. Còn lại Bố cục ngắn gọn, chặt chẽ Tiết 40: Thầy bói xem voi Đọc – tìm hiểu chú thích. Đọc – hiểu văn bản. 1. Hoàn cảnh xem voi. Cả năm ông thầy bói trong truyện có những đặc điểm chung nào? * Đặc điểm chung của năm thầy bói: - Các thầy đều bị mù. - Chưa biết gì về hình thù con voi. Các thầy bói xem voi trong hoàn cảnh nào? * Hoàn cảnh: - ế hàng, đang ngồi chuyện gẫu, có voi đi qua. Nhận xét về cách mở truyện? Cách mở truyện ngắn gọn , hấp dẫn. Thầy bói xem voi Tiết 40 Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. 1. Hoàn cảnh xem voi. II. Tìm hiểu văn bản. 2. Cách xem voi và phán về voi. a. Cách xem voi. Cách xem voi của các thầy có gì đặc biệt? Sờ vòi Sờ vòi Sờ ngà Sờ đuôi Sờ tai Sờ chân Thầy bói xem voi Tiết 40 Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. 1. Hoàn cảnh xem voi. II. Tìm hiểu văn bản. 2. Cách xem voi và phán về voi. a. Cách xem voi. Dùng tay để sờ nhấn mạnh cách xem voi. Mỗi người xem một bộ phận của con voi. - Điệp ngữ “thầy thì sờ…”: Thầy bói xem voi Tiết 40 Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. 1. Hoàn cảnh xem voi. II. Tìm hiểu văn bản. 2. Cách xem voi và phán về voi. a. Cách xem voi. b. Cách phán về voi. Nó sun sun như con đỉa. Nó chần chẫn như cái đòn càn Nó sừng sững như cái cột đình. Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn. *Nhận định: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Nói về nhận đinh của các thầy bói, tác giả dân gian đã dùng nghệ thuật gì ? Tác dụng ? Sử dụng từ láy tượng hình, phép so sánh khiến cho sự vật trở nên cụ thể, sinh động. *Nhận định: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Nhận định khác nhau Con có nhận xét gì về những nhận định mà 5 ông thầy bói đưa ra khi phán về voi ? Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó. Họ đã đúng ở chỗ nào, sai ở chỗ nào? * Năm thầy bói đều đúng: * Sai lầm của các thầy bói: Cả năm thầy đều đúng, nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi. Những hình ảnh được miêu tả đầy ấn tượng với những so sánh "sừng sững như cái cột đình"....là chính xác không có gì phải bàn cãi. Sờ vào một bộ phận của con voi mà đã tưởng, đã phán đó là toàn bộ con voi. . Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy. *Nhận định: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Nhận định khác nhau - Dùng bộ phận để nói toàn thể => Nhận xét chủ quan, phiến diện. Năm thầy bói đã đưa ra nhận định của mình về con voi theo cách nào ? Con đánh giá như thế nào về cách nhận xét của họ ? * Thái độ của năm ông thầy bói. + Tưởng … thế nào ... hoá ra ... + Không phải, ... + Đâu có!... + Ai bảo !... + Các thầy nói không đúng cả! Chính nó... => Sử dụng hàng loạt câu phủ định nhằm tăng kịch tính của câu chuyện. => Nhấn mạnh thái độ chủ quan, bảo thủ của các thầy bói. * Kết quả: “Cả năm thầy không ai chịu ai thành ra xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu.” Cách kết thúc truyện sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng của cách kết thúc ấy? => Sử dụng biện pháp nghệ thuật phóng đại. => Gây cười => Tô đậm cái sai lầm vì lí sự, thái độ bảo thủ của các thầy bói. Thầy bói xem voi Tiết 40 Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. III. Tổng kết. II. Tìm hiểu văn bản. Chọn ý nghĩa đúng cho truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi? A. Muốn kết luận đúng về sự vật cần xem xét nó một cách toàn diện. B. Phải có cách xem xét sự vật phù hợp với sự vật đó và phù hợp với mục đích xem xét. D. Cả A, B và C D c. Phải không ngừng học tập, trau dồi nhận thức và có phương pháp nhận thức đúng. “ ... Truyện không nhằm nói về cái mù thể chất, mà muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói. Truyện chế giễu luôn cả các thầy bói và nghề thầy bói một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc.” III. Tổng kết. * Nội dung * Nghệ thuật Tình huống truyện độc đáo. Lời kể ngắn gọn, dễ nhớ. Chi tiết chọn lọc, gây cười. Bài học về cách nhận thức, đánh giá sự vật và con người. Phê phán tính bảo thủ, chủ quan, đoán mò. * Thành ngữ : “ Thầy bói xem voi” III. Tổng kết. * Ghi nhớ (sgk: 103) Thầy bói xem voi Tiết 40 Văn bản I. Đọc – tìm hiểu chung. III. Tổng kết. II. Tìm hiểu văn bản. IV. Luyện tập. 1. Bài tập 1. Trò chơi: “Những bông hoa xinh” Giải thích ý nghĩa của thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Phê phán cách nhận xét, đánh giá chủ quan, phiến diện; thấy bộ phận mà không thấy toàn cục, không phản ánh đúng bản chất của sự vật. Bài học chính của truyện “Thầy bói xem voi” là gì? ? Tình huống nào sau đây ứng với thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu. Một lần không vâng lời, con bị mẹ mắng. A. Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu. C. Bạn hát không hay, cô giáo nói rằng bạn ấy không có năng khiếu ca hát. Tìm thành ngữ có nội dung tương tự như thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Hãy kể một câu chuyện (một tình huống) về trường hợp con (hoặc người khác) đánh giá sự vật, con người một cách sai lầm theo kiểu “Thầy bói xem voi” ? 2. Bài tập 2. Bài tập 3. Con hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai truyện “ếch ngồi đáy giếng” và “Thầy bói xem voi” ? * Điểm giống nhau: * Điểm khác nhau : Cả 2 truyện đều nêu ra những bài học về nhận thức ( tìm hiểu và đánh giá sự vật, hiện tượng), nhắc người ta không được chủ quan trong việc nhìn sự việc, hiện tượng xung quanh. - “ếch ngồi đáy giếng”: nhắc nhở con người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh. - “Thầy bói xem voi”: là bài học về phương pháp tìm hiểu sự vật, hiện tượng. -> Những điểm riêng trong 2 truyện bổ trợ cho nhau trong bài học về nhận thức. Cả hai truyện đều thể hiện rất rõ đặc trưng của truyện ngụ ngôn: Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống. Học bài ở nhà - Kể diễn cảm truyện “Thầy bói xem voi”. Học bài theo nội dung bài học. Học thuộc ghi nhớ (sgk) - Chuẩn bị bài : Danh từ (tiếp theo)