Bài giảng Tiết 38: lục vân tiên cứu kiều nguyệt nga (trích “truyện lục vân tiên” của nguyễn đình chiểu)

Kiểm tra bài cũ: Câu 1: Giới thiệu sơ lược những nét chính về nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu?Câu 2: Chọn phương án trả lời đúng cho 2 câu hỏi dưới đây:1. “Truyện Lục Vân Tiên” được sáng tác bằng văn tự nào? A. Chữ Hán B. Chữ Nôm C. Chữ quốc ngữ D. Cả 3 ý trên2. “Truyện Lục Vân Tiên” có cốt truyện: A. Hoàn toàn do Nguyễn Đình Chiểu sáng tạo. B. Dựa theo một cốt truyện cổ tích. C. Dựa theo một cốt truyện của Trung Quốc. D. Dựa theo một cốt truyện truyền kì. (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc – chú thích: ? Nối một từ thích hợp ở cột A với nội dung thích hợp ở cột B để có cách giải thích đúng? * Bố cục: - Đoạn 1 (14 câu đầu) : Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp, tiêu diệt tên cầm đầu Phong Lai. - Đoạn 2 (còn lại) : Cuộc trò chuyện giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc – chú thích: 2. Vị trí đoạn trích: 3. Bố cục: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: - Trên đường đi, thấy người bị nạn liền ra tay cứu giúp.  a. Hành động đánh cướp: - Phần đầu tác phẩm.  ? Vân Tiên đánh cướp trong hoàn cảnh nào? ?Sự việc đánh cướp được kể qua các hành động, lời nói điển hình nào của Lục Vân Tiên? Hành động: Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. Tả đột hữu xông Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Lời nói: Kêu rằng “Bớ đảng hung đồ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. ? Em có nhận xét gì về cách kể của tác giả ở đoạn này? -> Kể nhanh, ngắn gọn bằng so sánh (2 đoạn) ? Em hãy so sánh tương quan lực lượng giữa Vân Tiên và bọn cướp và cho biết tác giả còn sử dụng nghệ thuật gì ở đây? tương phản. (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: a. Hành động đánh cướp: - Trên đường đi, thấy người bị nạn liền ra tay cứu giúp. -> Kể nhanh, ngắn gọn bằng so sánh tương phản. Hành động: Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. Tả đột hữu xông Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Lời nói: Kêu rằng “Bớ đảng hung đồ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. ? Em hiểu vì sao tác giả ví hành động của Vân Tiên với Triệu Tử ngày trước? ? Cách kể như thế gợi cho em nhớ tới hình ảnh những nhân vật nào trong truyện cổ Trung Hoa, trong truyện cổ dân gian Việt Nam? ? Qua đó ta thấy Lục Vân Tiên có những phẩm chất, tính cách gì được bộc lộ qua những lời nói và hành động của chàng? => Bộc lộ tính cách anh hùng, dũng cảm, tài ba, tấm lòng vị nghĩa.  (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên:  a. Hành động đánh cướp: - Trên đường đi, thấy người bị nạn liền ra tay cứu giúp. -> Kể nhanh, ngắn gọn bằng so sánh tương phản. => Bộc lộ tính cách anh hùng, dũng cảm, tài ba, tấm lòng vị nghĩa. ? Nếu chọn thơ đề tên cho tranh minh hoạ sau đây thì em sẽ chọn lời thơ nào? Vân Tiên tả đột hữu xông, Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên:  a. Hành động đánh cướp: b. Cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga: ? Sau khi đánh xong bọn cướp Lục Vân Tiên có hành động gì? ? Theo dõi Lục Vân Tiên trong cuộc trò chuyện này, cho biết nhân vật Lục Vân Tiên chủ yếu được miêu tả bằng phương diện nào là chủ yếu? A. Hành động B. Tâm lí C. Ngoại hình D. Lời nói Khoan khoan ngồi đó chớ ra, Nàng là phận gái, ta là phận trai. Vân Tiên nghe nói liền cười: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn. ... Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”. ? Em hãy tìm những lời nói khắc hoạ rõ nét nhân vật Lục Vân Tiên? ? Lúc Kiều Nguyệt Nga ra để lạy tạ và muốn trả ơn cho Vân Tiên thì Vân Tiên có thái độ gì? ? Từ những lời nói này của chàng, em hiểu gì về con người Lục Vân Tiên? ? ở đoạn thơ này, Nguyễn Đình Chiểu đã sử dụng nghệ thuật gì để miêu tả? -> Nghệ thuật miêu tả hành động, cử chỉ, lời nói; ngôn ngữ đối thoại. ? Từ đó em cảm nhận được vẻ đẹp nào trong tính cách của Lục Vân Tiên? => Đó là con người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu. (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: ? Theo dõi nhân vật Kiều Nguyệt Nga trong cuộc trò chuyện này, cho biết Kiều Nguyệt Nga được khắc hoạ qua phương diện nào? ? Theo em, những lời nói nào của Nguyệt Nga có giá trị khắc hoạ rõ nét tính cách nhân vật này? Quê nhà ở quận TâyXuyên,Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê.Làm con đâu dám cãi cha,Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành.Lâm nguy chẳng gặp giải nguy, Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi. Trước xe quân tử tạm ngồi,Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.Hà Khê qua đó cũng gần,Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng. ? Qua những lời giãi bày của Kiều Nguyệt Nga với Lục Vân Tiên, cho ta thấy Kiều Nguyệt Nga là một cô gái có những phẩm chất, tính cách gì? -> Cách xưng hô: dịu dàng, văn vẻ, mực thước. => Một cô gái khuê các,hiền hậu, nết na, có học thức, ân tình và trọng ân nghĩa.  (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: II. Tìm hiểu văn bản: III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: Bài tập trắc nghiệm: Chọn phương án trả lời đúng: 1. Những yếu tố nghệ thuật nào làm nên sự thành công của văn bản?A. Khắc hoạ nhân vật chủ yếu qua phương diện hành động, cử chỉ, lời nói.B. Ngôn ngữ đối thoại mộc mạc, bình dị, mang màu sắc của địa phương Nam Bộ.C. Ngôn ngữ thơ đa dạng, phù hợp với diễn biến tình tiết.D. Tất cả các ý trên. 2. Dòng nào sau đây nói đúng, đủ nhất về nội dung của đoạn trích? A. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Lục Vân Tiên: Tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài.B. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Kiều Nguyệt Nga: Hiền hậu, nết na, ân tình.C. Thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả.D. Cả 3 ý kiến trên. 2. Nội dung: (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: 1. Nhân vật Lục Vân Tiên: 2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga: II. Tìm hiểu văn bản: III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: * Ghi nhớ: “Truyện Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Đình Chiểu, được lưu truyền rộng rãi trong nhân dân. Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả và khắc hoạ những phẩm chất đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài; Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, nết na, ân tình. IV. Luyện tập: (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu) Tiết 38: Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: III. Tổng kết: IV. Luyện tập: Hướng dẫn về nhà - Học thuộc văn bản, ghi nhớ.- Nắm nghệ thuật, nội dung.- Viết đoạn văn có độ dài từ 10 đến 15 câu nêu cảm nhận sâu sắc nhất của em về nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.- Chuẩn bị bài “Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”.