Bài giảng Tiết 35 - Từ đồng nghĩa

KIỂM TRA BÀI CŨKể các lỗi thường gặp về quan hệ từ ? Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: -Thiếu quan hệ từ. -Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa Thừa quan hệ từ Dùng quan hệ từ không có tính liên kết. I-ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa ? Ví dụ B¶n dÞch: “Xa ng¾m th¸c nói L­” N¾ng räi Hương L« khãi tÝa bay , Xa tr«ng dßng th¸c trước s«ng nµy. Nước bay th¼ng xuèng ba ngh×n th­íc, Tưởng d¶i Ng©n Hµ tuét khái m©y . ? Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë bËc tiÓu häc, h·y t×m c¸c tõ ®ång nghÜa víi mèi tõ “räi”, “tr«ng” TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA “räi” -> ChiÕu, soi,… “tr«ng” -> nh×n, nhßm, ngã,… I. Thế nào là từ đồng nghĩa:1VÝ dô: ? Từ “Trông” trong bản dịch thơ “Xa ngắm thác Núi Lư” có nghĩa là “ nh×n ®Ó nhËn biÕt”. Ngoµi nghÜa ®ã ra, tõ “tr«ng” cßn cã nh÷ng nghÜa sau: a- Coi sãc, gi÷ g×n cho yªn æn: Tr«ng coi, ch¨m sãc, coi sãc,… b- Mong. Tr«ng mong, hi väng,… TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA 2. Ghi nhí: sgk/114 I-ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa ?1. Ví dụ: -Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ tham gia vµo nhiÒu nhãm tõ ®ång nghÜa kh¸c nhau. ? Qua bµi tËp em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa? TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA II. Các loại từ đồng nghĩa : Ví dụ : Rñ nhau xuèng biÓn mß cua §em vÒ nấu qu¶ m¬ chua trªn rõng. ( TrÇn TuÊn Kh¶i) Chim xanh ¨n tr¸i xoµi xanh ¨n no t¾m m¸t ®Ëu cµnh c©y ®a ( Ca dao) ? So sánh nghĩa của từ “ quả” và từ “trái”trong hai ví dụ sau: TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA I. Thế nào là từ đồng nghĩa ?II. Các loại từ đồng nghĩa : VÝ dô NÐt nghÜa chung: §Ó chØ bé phËn cña c©y do bÇu nhuþ hoa ph¸t triÓn thµnh. -Qu¶ : Tõ toµn d©n -Tr¸i :Từ địa phương Nam bộ TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA I. Thế nào là từ đồng nghĩa ?II. Các loại từ đồng nghĩa:1. VÝ dô: “qu¶” , “ tr¸i” NghÜa hoµn toµn giống nhau, kh«ng ph©n biÖt s¾c thái nghĩa. Gọi là từ đồng nghĩa hoàn toàn. ? Em có nhận xét gì về nghĩa của từ “ trái” và từ “quả” ? TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA - Cã nÐt nghÜa gièng nhau : MÊt kh¶ n¨ng sèng , tøc lµ chÕt. - Cã s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau : + Hy sinh : ChÕt v× nghÜa vô vµ môc ®Ých cao ®Ñp . + Bá m¹ng : C¸i chÕt tÇm thưêng , hµm ý khinh bØ. Hai từ trên giống nhau,nhưng cã s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau.  Gọi là từ đồng nghĩa không hoàn toàn. ? NghÜa cña 2 tõ “ hi sinh”, “bá m¹ng” cã ®iÓm g× giống vµ kh¸c nhau? TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA I. Thế nào là từ đồng nghĩa ?II. Các loại từ đồng nghĩa:1. VÝ dô: 2. Ghi nhí : sgk/ 114 Từ đồng nghĩa có hai loại: Những từ đồng nghĩa hoàn toàn (không phân biệt về sắc thái nghĩa) và từ đồng nghĩa không hoàn toàn (có sắc thái nghĩa khác nhau) ? Qua t×m hiÓu bµi tËp trªn, em thÊy cã mÊy lo¹i tõ ®ång nghÜa ®ã lµ nh÷ng lo¹i nµo ? TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA I. Thế nào là từ đồng nghĩa ?II. Các loại từ đồng nghĩa:1. VÝ dô: 2. Ghi nhí : sgk/ 114 III. Sử dụng từ đồng nghĩa:1. Ví dụ: ? Các từ “trái và quả”, “ bỏ mạng và hi sinh” có thể thay thế cho nhau được kkông ?Nhận xét. TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA Các từ “trái và quả”: có thể thay thế cho nhau vì đây từ đồng nghĩa hoàn toàn. Các từ“ bỏ mạng và hi sinh” không thể thay thế cho nhau được vì đây là từ đồng nghĩa không hoàn toàn . III. Sử dụng từ đồng nghĩa:1. Ví dụ: NghÜa cña hai tõ “ Chia li” vµ “ Chia tay” - Gièng nhau : Rêi nhau, mçi ng­êi ®i mét n¬i . Kh¸c nhau: + “Chia li” : Xa nhau l©u dµi thËm chÝ lµ m·i m·i. + “ Chia tay” : Cã tÝnh chÊt t¹m thêi , thưêng sÏ gÆp l¹i trong t­¬ng lai gÇn. TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA ? Ở bài 7 tại sao đoạn trích “ Chimh phụ ngâm khúc” lại lấy tên là “ Sau phút chia li” mà không lấy tên là “ Sau phút chia tay” ? ? Khi sö dông tõ ®ång nghÜa cÇn l­u ý ®iÒu g× ? Không phải bao giờ từ đồng nghĩa cũng có thể thay thế cho nhau. Khi nói cũng như khi viết, cần cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm. TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA 2. Ghi nhí:sgk/115 III. Sử dụng từ đồng nghĩa:1. Ví dụ: TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA 2. Ghi nhí:sgk/115 III. Sử dụng từ đồng nghĩa:1. Ví dụ: IV. Luyện tập: TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA IV. Luyện tập: Thảo luận nhóm : 2 phút. IV- LuyÖn tËp: TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA Nhãm1: Gan d¹ Nhµ th¬ - Mæ xÎ Nhãm 2: * Cña c¶i * Nưíc ngoµi * Chã biÓn Nhãm 3: - N¨m häc - Loµi ng­êi - Thay mÆt -Đòi hỏi Nhãm 4: M¸y thu thanh Sinh tè - Xe h¬i - Dư¬ng cÇm Bµi tËp 1,2 - Can đảm - Thi sÜ - PhÈu thuËt -Tµi s¶n - Ngo¹i quèc - H¶i cÈu Niªn khãa Nh©n lo¹i Đ¹i diÖn -Yêu cầu - Ra-®i-« - Vi-ta-min « t« pi-a-n« TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA IV. Luyện tập: Bài tập 3: Tìm một số từ địa phương đồng nghĩa với từ toàn dân: Rương- hòm . Muổng- thìa. Nón- mũ… TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA IV. Luyện tập: Bài tập 4: Tìm từ đồng nghĩa thay thế các từ in đậm sau: - Món quà anh gửi tôi đã đưa tận tay chị ấy rồi. - Bố tôi đưa khách ra đến cổng rồi mới về. - Cậu ấy gặp khó khăn một tí đã kêu. - Anh đừng làm như thế người ta nói cho đấy. - Cụ ốm nặng đã đi hôm qua rồi. trao tiễn từ trần phàn nàn cười Bµi 5 :Ph©n biÖt nghÜa . NghÜa chung:Tù cho vµo c¬ thÓ thøc ¨n ®Ó nu«i sèng. S¾c th¸i nghÜa: -¨n: S¾c th¸i biÓu c¶m b×nh th­êng . -x¬i : S¾c th¸i trang träng. -chÐn : S¾c th¸i th©n mËt, suång s·. . TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA IV. Luyện tập: Ba tõ kh¸c nhau vÒ nÐt nghÜa c¸ch thøc ho¹t ®éng tu : Uèng nhiÒu ,liÒn mét m¹ch b»ng c¸ch ngËm trùc tiÕp vµo miÖng chai hay vßi Êm. nhÊp : Uèng tõng chót mét b»ng c¸ch chØ híp ë ®Çu m«i , thưêng lµ ®Ó cho biÕt vÞ . nèc : Uèng nhiÒu vµ hÕt ngay trong mét lóc , cã tÝnh th« tôc. TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA Bµi 6 : Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo c¸c c©u: a/ thµnh tÝch , thµnh qu¶ ThÕ hÖ mai sau sÏ ®­îc hưëng ………… cña c«ng cuéc ®æi míi h«m nay. Trưêng ta ®· lËp nhiÒu ……………®Ó chµo mõng ngµy Quèc kh¸nh mïng 2 th¸ng 9 . b/ nhiÖm vô , nghÜa vô Lao ®éng lµ ……… thiªng liªng , lµ nguån sèng nguån , h¹nh phóc cña mçi ng­êi. Thầy HiÖu tr­ëng ®· giao…………..cô thÓ cho líp em trong ®ît tuyªn truyÒn phßng chèng ma tuý. thµnh qu¶ thµnh tÝch nghÜa vô nhiÖm vô TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA Bµi 7 :(SGk – 116 ) ®èi xö , ®èi ®·i Nã……………………tö tÕ víi mäi ng­êi xung quanh nªn ai còng mÕn nã . Mäi ngư­êi ®Òu bÊt b×nh tr­ưíc th¸i ®é …………. cña nã ®èi víi trÎ em . ®èi xö/ ®èi ®·i ®èi xö TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA Bµi 9 ( SGK – 117 ) : Ch÷a c¸c tõ dïng sai . ¤ng bµ ,cha mÑ ®· lao ®éng vÊt v¶ , t¹o ra thµnh qu¶ ®Ó con ch¸u ®êi sau hưëng l¹c . C©u tôc ng÷ “ ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y” ®· gi¶ng d¹y cho chóng ta lßng biÕt ¬n ®èi víi thÕ hÖ cha anh . hưëng thô. d¹y TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA DÆn dß -Häc thuéc 3 ghi nhí trong SGK – tr 114 + 115. -Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i vµ bµi tËp bæ sung : §Æt c©u víi c¸c tõ sau: a / ®¬n gi¶n:…….. b/ gi¶n dÞ :……….. c/ ®¬n ®iÖu:……… -ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 35 - TỪ ĐỒNG NGHĨA