Bài giảng Tiết 33: Bạn đến chơi nhà

Kiểm tra bàI cũ Cõu hỏi: Em hóy đọc thuộc lũng bài thơ Qua Đốo Ngang. Tiết 33 bạn đến chơi nhà Nguyễn Khuyến Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. Đọc 2. Chỳ thớch ? Đọc chú thích và cho biết vài nét về tác giả và tác phẩm? Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Đọc, tỡm hiểu chung Đọc 2. Chỳ thớch a. Tỏc giả. Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) - Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Là người thông minh học giỏi đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông ra làm quan khoảng mười năm, sau đó thời thế loạn lạc cáo quan về ở ẩn. -Nhà thơ lớn của dân tộc. -Nguyễn Khuyến (1835 - 1909) - Quê: Tỉnh Hà Nam. Thụng minh học giỏi, đỗ đầu 3 kỳ thi, goi làTam Nguyờn Yờn Đỗ - Là nhà thơ lớn của dân tộc. Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn Nguyễn Khuyến lúc làm quan Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả- tác phẩm a. Tác giả : b. Tác phẩm: - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. Bạn đến chơi nhà Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà . Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, Bác đến chơi đây, ta với ta ! * Thất ngôn bát cú Đường luật : Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân . Ao sâu nước cả, Vườn rộng rào thưa Khôn chài cá, khó đuổi gà . Bạn đến chơi nhà Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà . Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, Bác đến chơi đây, ta với ta ! Ao sâu Vườn rộng nước cả rào thưa khôn chài cá khó đuổi gà ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Nêu một vài đặc điểm của thể thơ đó? Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả- tác phẩm a. Tác giả : b. Tác phẩm: - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. 2. Bố cục: Bạn đến chơi nhà Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, Bác đến chơi đây, ta với ta ! - Bố cục bài thơ không tuân theo qui cách: Đề -Thực -Luận - Kết. mà cấu trúc theo (1-6-1) câu đầu nêu cảm xúc khi bạn đến; sáu câu giữa: Tình huống và khả năng tiếp bạn; Cõu cuối: niềm vui khi đún bạn vào nhà 3 phần ? Bố cục một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật được chia làm mấy phần? - Kết cấu: 1-6-1 Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả- tác phẩm a. Tác giả : b. Tác phẩm: 2. Bố cục. Bạn đến chơi nhà Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Đầu trò tiếp khách, trầu không có, Bác đến chơi đây, ta với ta ! II. Tìm hiểu văn bản. Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, - Giọng thơ tự nhiờn, thõn mật gọi bạn là bỏc - Rất vui khi được gặp bạn, tỡnh cảm thõn thiết, tụn trọng. 2. Tỡnh huống và khả năng tiếp bạn. 1. Cảm xỳc khi bạn đến chơi nhà Đọc và nhận xột giọng điệu của cõu thơ 1. Cỏch xưng hụ? Đọc cõu thơ 1 em cảm nhận được tỡnh cảm của tỏc giả đối với bạn như thế nào? Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa, Ao sâu nước cả, khôn chài cá. Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ. Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - -Trẻ thời đi vắng  không có người sai bảo. - Chợ thời xa  không dễ mua sắm thức ăn thết bạn. - có cá, có gà - có cải, có cà, có bầu, có mướp. nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa). I. Tỡm hiểu chung II. Tỡm hiểu chi tiết 1. Lời chào bạn đến chơi nhà - giọng thơ tự nhiờn, thõn mật, gọi bạn là bỏc. Rất vui khi gặp bạn, tỡnh cảm thõn thiết, tụn trọng. 2. Tỡnh huống và khả năng tiếp bạn - Cú cỏ, cú gà, cú rau ? Nhà thơ tiếp đãi bạn trong hoàn cảnh nào? - Trẻ đi vắng, chợ thỡ xa nhưng cũng bằng không vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa).  Nhưng cũng bằng khụng cú, vỡ những thứ này chưa sử dụng được ? Trong hoàn cảnh đó nhà thơ có gì tiếp đãi bạn?  Mong muốn tiếp bạn thịnh soạn, nhưng khụng thực hiện được Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - -Trẻ thời đi vắng  không có người sai bảo. - Chợ thời xa  không dễ mua sắm thức ăn thết bạn. - có cá, có gà - có cải, có cà, có bầu, có mướp. nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa). I. Tìm hiểu chung. II. Tìm hiểu văn bản. 1. Cảm xỳc khi bạn đến chơi nhà - Giọng thơ tự nhiờn, thõn mật, gọi bạn là bỏc  Rất vui khi gặp bạn, tỡnh cảm thõn thiết, tụn trọng. 2. Tỡnh huống và khả năng tiếp bạn - NT: cỏch tạo tỡnh huống, cỏch núi lấp lửng, phộp đối, liệt kờ, núi quỏ, Cỏch núi húm hỉnh, đựa vui.  Mọi thứ đều cú mà lại như khụng - Tỡnh cảm dành cho bạn chõn thành - Cú cỏ, cú gà, cú rau… ?Tác giả sử dụng biện pháp NT thuật gì khi trình bày tình cảnh của mình? Tác dụng của biện pháp NT đó? - Trẻ đi vắng, chợ xa nhưng cũng bằng không vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa). -> nhưng cũng bằng không có. - Trầu cũng khụng cú  Mong muốn tiếp bạn thịnh soạn nhưng khụng thực hiện được Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. II. Tìm hiểu văn bản. 1. Cảm xỳc khi bạn đến chơi nhà - Giọng thơ tự nhiờn, thõn mật gọi bạn là bỏc  Rất vui khi gặp bạn, tỡnh cảm thõn thiết, tụn trọng 2. Tình huống và khă năng tiếp bạn. - Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.  Mọi thứ đều cú mà lại như khụng, tỡnh cảm dành cho bạn chõn thành 3. Niềm vui khi đún bạn vào nhà - Khẳng định một tỡnh bạn chõn thành, đậm đà, thắm thiết “Bỏc đến chơi đõy ta với ta” - ta với bạn: tuy hai mà một ? Em có nhận xét gì về cụm từ “Ta với ta”? Ta ở đây là chỉ ai? Qua đó muốn nói lên điều gì? Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - I. Tìm hiểu chung. II. Tìm hiểu văn bản. 1. Cảm xỳc khi bạn đến chơi nhà. - Giọng thơ tự nhiờn, thõn mật, gọi bạn là bỏc - Rất vui khi gặp bạn, tỡnh cảm thõn thiết, tụn trọng 2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.  Mọi thứ đều cú mà lại như khụng, tỡnh cảm dành cho bạn chõn thành. 3. Niềm vui khi đún bạn vào nhà  Khẳng định một tỡnh bạn chõn thành, đậm đà, thắm thiết. III. Tổng kết. 1. Nghệ thuật: - Phộp đối, liệt kờ, núi quỏ, cỏch núi húm hỉnh, đựa vui . - Sử dụng thể thơ TNBC, vận dụng ngụn ngữ, thể loại điờu luyện - Sỏng tạo tỡnh huống khú xử khi bạn tới nhà và cuối cựng ũa ra niềm vui đồng cảm. 2. í nghĩa - thể hiện quan niệm về tỡnh bạn, quan niệm đú vẫn cũn cú ý nghĩa, giỏ trị trong cuộc sống hụm nay. - Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui. “Bỏc đến chơi đõy ta với ta - ta với bạn tuy hai mà một ? Nờu nghệ thuật được tỏc giả sử dụng trong bài thơ? ? Bài thơ cú ý nghĩa như thế nào? Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - IV. Luyện tập. Bài 1: ? Từ câu thứ hai đến câu thứ sáu, tác giả nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì? Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình. B. Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình. C. Không muốn tiếp đãi bạn. D. Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm chân thành, sâu sắc. Bài 2: ? Em hãy so sánh cách dùng cụm từ “ta với ta” của Nguyễn Khuyến và cụm từ “ Ta với ta” trong bài Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan? Nhúm 1- 2 Nhúm 3, 4 Nhúm 5- 6 Hướng dẫn về nhà Nắm toàn bộ kiến thức của bài. Làm bài tập còn lại trong SGK. Học thuộc bài thơ. Chuẩn bị bài viết TLV số 2. Tiết 33 Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến - Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.