Bài giảng Tiết 3: từ ghép

NGỮ VĂN 7 Trường THCS LÝ THƯỜNG KIỆT GV: Tạ Thị Kim Hằng TiÕt 3: TỪ GHÉP KiÓm tra: Líp 6 c¸c em ®· ®­îc häc vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ TV. H·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ ghÐp? I, Các loại từ ghép: Đoạn văn: 1, Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại. ( Lí Lan) 2, Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ. ( Thạch Lam) Trong c¸c tõ ghÐp “bµ ngo¹i”, “th¬m phøc” tiÕng nµo là tiÕng chÝnh, tiÕng nào là tiếng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh? Vai trß cña tiÕng chÝnh, phô? Quan hÖ gi÷a tiÕng chÝnh vµ phô? NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña tiÕng chÝnh? 3, Việc chuẩn bị quần áo mới, giày nón mới, cặp sách mới, tập vở mới, mọi thứ đâu đó sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường. 4, Mẹ không lo, nhưng vẫn không ngủ được. Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng. ? C¸c tiÕng trong 2 tõ ghÐp “quÇn ¸o” “trÇm bæng” cã quan hÖ víi nhau ntn? Cã ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng? Theo em cã mÊy c¸ch ghÐp t¹o ra tõ ghÐp? ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp C - P? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp Đ- L? BT nhanh: Các nhóm từ sau thuộc từ ghép gì? a, mong ước, khỏe mạnh, chở che, yếu đuối, xa gần, tìm kiếm. b, buồn phiền, hối hận, yên tĩnh, mẹ con, đi lại, non sông, buôn bán. c, đường sắt, nhà khách, xanh biếc, ghế đẩu, vở toán. Đáp án: Nhóm a, b: Từ ghép đẳng lập. Nhóm c: từ ghép chính phụ. II, Nghĩa của từ ghép: ? So s¸nh nghÜa cña tõ “bµ ngo¹i” víi nghÜa cña tõ “bµ”,nghĩa của từ “thơm phức” với nghĩa của “ thơm”, em thấy có gì khác nhau? Đáp án: -Nghĩa của từ “ bà ngoại” hẹp hơn nghĩa của từ “ bà”. Nghĩa của từ “ thơm phức” hẹp hơn nghĩa của từ “ thơm”. ? So s¸nh nghÜa cña tõ “quÇn ¸o” víi nghÜa cña mçi tiÕng “quÇn”, “¸o”. Đáp án:- QuÇn: 1 thø trang phôc cã 2 èng th­êng mÆc phÝa d­íi c¬ thÓ. - ¸o: ..., phÝa trªn c¬ thÓ. -- > QuÇn ¸o: chØ trang phôc nãi chung mang nghÜa kh¸i qu¸t. ? So sánh nghĩa của từ “ trầm bổng” với nghĩa của mỗi tiếng “ trầm”, “ bổng”. Đáp án: - TrÇm: ©m thanh ë møc ®é thÊp. - Bæng: ©m thanh ë møc ®é cao. -- >TrÇm bæng: ©m thanh lóc cao lóc thÊp nghe vui tai, cã nghÜa khái qu¸t h¬n. Vì sao có sự khác nhau về nghĩa giữa các cặp từ “ bà ngoại”, “ thơm phức” với “ quần áo “, “ trầm bổng”? Đáp án: “ bà ngoại”, “ thơm phức”: từ ghép chính phụ. “ quần áo “, “ trầm bổng”: từ ghép đẳng lập. III,Luyện tập: Bài tập 1/ 15. Xếp các từ ghép: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ theo bảng phân loại sau đây: Bài 2 / 15: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép chính phụ: bút……. - thước……. - mưa……… Làm….. - ăn…….. - trắng…….. Vui ….. - nhát……. Đáp án: Bút chì, thước ê ke, mưa rào, làm quen, ăn bám, trắng xóa, vui tai, nhát gan. Bài 3 / 15:Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo thành từ ghép đẳng lập. Núi Ham Xinh Mặt Mặt Tươi Đáp án: từ ghép đẳng lập. - Núi rừng, núi đồi - Ham muốn, ham thích - Xinh tươi, xinh đẹp - Mặt mũi, mặt mày. - Tươi non, tươi đẹp BT 4 /15:Tại sao có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở mà không thể nói một cuốn sách vở? Đáp án: S¸ch vë lµ tõ ghÐp §L mang nghÜa khái quát, chØ chung --> một cuốn sách vở :sai - S¸ch, vë lµ chØ vËt tån tại d­íi d¹ng c¸ thÓ nªn cã thÓ ®Õm ®­îc --> một cuốn sách, một cuốn vở: đúng. CỦNG CỐ: Đọc ghi nhớ. DẶN DÒ:- BT 6, 7 – Học thuộc ghi nhớ và chuẩn bị bài “ Từ láy”.