Bài giảng Tiết 28: Văn học Cảnh ngày xuân Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du

Tiết 28: Văn học Cảnh ngày xuân Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du I- giới thiệu chung 1/ Vị trí: Nằm ở phần I:Gặp gỡ và đính ước, sau đoạn tả chị em Thúy Kiều. 2/Nội dung: Tả cảnh xuân, cảnh lễ hội và cảnh du xuân của hai chị em Thúy Kiều. 3/Bố cục: a/Bốn dòng thơ đầu: Khung cảnh ngày xuân. b/Tám dòng thơ tiếp: Khung cảnh lễ hội. c/Sáu dòng thơ còn lại: Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về. 4/Trình tự miêu tả: Từ khái quát (khung cảnh chung mùa xuân) đến cụ thể (cảnh lễ hội và con người) II. đọc hiểu đoạn trích 1- Đọc – chú thích 2- Phân tích: a- 4 câu thơ đầu Ngày xuân con én đưa thoi, Thiều quang chín chục đã ngoài sáumươi. Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa . -> Tất cả gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân. Đó là vẻ đẹp mới mẻ, tinh khôi, giàu sứcsống, khoáng đạt trong trẻo, nhẹ nhàng thanh khiết.  Sử dụng từ ngữ dân tộc kết hợp với biện pháp tu từ ẩn dụ, nhân hoá, các số từ.  Bức tranh mùa xuân diễm lệ và tươi sáng. - Con én đưa thoi -–ẩn dụ - thời gian trôi nhanh Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi - ánh sáng đẹp của mùa xuân trở đi trở lại đã hơn 60 ngày, hết tháng 2 sang tháng 3. > Hai câu đầu vừa nói thời gian (ngày xuân trôi mau, tiết trời sang tháng ba) vừa gợi không gian (trong tháng cuối cùng của mùa xuân những cánh én vẫn rộn ràng bay liệng giữa bầu trời) Trên nền màu xanh non của thảm cỏ trải rộng tới chân trời, còn điểm xuyết một vài bông hoa lê trắng II. đọc hiểu đoạn trích 1- Đọc – chú thích 2- Phân tích: a- 4 câu thơ đầu b- 8 dòng thơ tiếp – khung cảnh lễ hội Cảnh ngày thanh minh + Gần xa, nô nức, yến anh + Chị em , sắm sửa + Dập dìu, tài tử, giai nhân + ngựa xe, áo quần -> không khí đông vui, rộn ràng, náo nhiệt, con người hân hoan như mở hội trong lòng. Rắc những thoi vàng, đốt tiền giấy hàng mã để tưởng nhớ những người thân đã khuất. -> Truyền thống văn hoá lễ hội mang tính chất tâm linh của người phương Đông. Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh , Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân, Ngựa xe như nước áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay . -> Lễ viếng thăm phần mộ náo nhiệt xen kẽ ngày hội của tuổi thanh xuân đã hoàn chỉnh bức tranh mùa xuân khi cỏ cây, hoa lá vẫn đang độ xanh tươi, rực rỡ, khi không trung và ánh sáng trở nên trong trẻo và ấm áp hơn. -> Yêu quý, trân trọng vẻ đẹp và giá trị truyền thống văn hoá dân tộc - từ láy, từ ghép Lễ tảo mộ Hội đạp thanh -ẩn dụ, so sánh II. đọc hiểu đoạn trích 1- Đọc – chú thích 2- Phân tích: a- 4 câu thơ đầu b- 8 dòng thơ tiếp – khung cảnh lễ hội c- 6 câu cuối- cảnh chị em Kiều du xuân trở về - Thời gian: bóng ngả về tây – chiều tối không gian: khe nước, dòng nước uốn quanh cây cầu -> thòi gian, không gian có nhiều thay đổi.Trời đã về chiều, nắng xuân đã nhạt, không khí rộn ràng của lễ hội không còn nữa, cảnh sắc mang cái thanh, cái dịu của mùa xuân. Tà tà Thơ thẩn Thanh thanh Nao nao Nho nhỏ -> - Cảnh và người ít, thưa, vắng - Tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, luyến tiếc, lặng buồn của chị em Thuý Kiều Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang -> Chị em Thuý Kiều: - Tha thiết với niềm vui cuộc sống - Nhạy cảm và sâu lắng. Từ láy gợi hình, gợi sắc -> vừa miêu tả tài tình cảnh chiều xuống, vừa bộc lộ tâm trạng của con người Chị em thơ thẩn dan tay ra về III. Tổng kết 1. Nội dung: Tái hiện bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp trong sáng, náo nức tưng bừng. Khắc họa niềm thiết tha yêu cuộc sống ,khát khao niềm vui hạnh phúc của chị em Thúy Kiều. 2. Nghệ thuật: Từ ngữ chọn lọc, giàu giá trị gợi tả Bút pháp miêu tả tài hoa giàu chất tạo hình Sử dụng bút pháp cổ điển tả cảnh ngụ tình Trình tự miêu tả điêu luyện đa dạng, tả ít mà gợi nhiều Học thuộc đoạn thơ. Tìm đọc "Cảnh chị em Kiều viếng mộ Đạm Tiên", cảnh gặp gỡ Kim Trọng Soạn bài: Kiều ở lầu Ngưng Bích. Về nhà