Bài giảng Tiết 26 bài 3: Đại lượng tỷ lệ nghịch

KIỂM TRA BÀI CŨ H·y ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cđa hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ thuËn ? Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch 1. §Þnh nghÜa a) Bµi to¸n: Hãy viết công thức tính : a. Cạnh y (cm) theo cạnh x (cm) của hình chữ nhật có kích thước thay đổi nhưng luôn có diện tích bằng 12 cm2 ; b. Lượng gạo y ( kg ) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500 kg vào x bao ; c. Vận tốc v (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều trên quãng đường16 km. Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Các cơng thức trên có điểm nào giớng nhau ? Đại lượng này bằng một hằng sớ chia cho đại lượng kia 1 . §Þnh nghÜa a) Bµi to¸n: a) b) c) b) §Þnh nghÜa Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y= hay x.y = a (a là một hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ là a. Em cho biÕt thÕ nµo lµ hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch ? Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch 1. §Þnh nghÜa a) Bµi to¸n: y.x = 500 t.v = 16 y.x = 12 a) b) c) hoỈc hoỈc hoỈc a a a a a a k k Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch ?2 Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ là – 3,5. Hỏi x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ nào ? Vậy x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ là -3,5 1. §Þnh nghÜa a) Bµi to¸n b) §Þnh nghÜa Bµi lµm Theo bµi ra y tØ lƯ nghÞch víi x theo hƯ sè tØ lƯ lµ - 3,5 Ta cã: Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch c) Chĩ ý: Khi y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau. 1. §Þnh nghÜa a) Bµi to¸n b) §Þnh nghÜa §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 1. §Þnh nghÜa: ( sgk – t57) d. VÝ dơ: Trong c¸c c«ng thøc sau, c«ng thøc nµo biĨu thÞ x vµ y lµ hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch víi nhau? §¸p ¸n: a, b, d Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch ? ? ? a. Tìm hệ số tỉ lệ ; b. Thay mỗi dấu ? trong bảng trên bằng một số thích hợp c. Có nhận xét gì về tích hai giá trị tương ứng của x1.y1 ; x2.y2 ; x3.y3 ; x4.y4 của x và y ?3 Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau. H·y th¶o luËn theo nhãm trong thêi gian 3 phĩt ? 1. §Þnh nghÜa: ( sgk – t57) 2. Tính chất: Tiết 26 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch ? ? ? ?3 Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau. Bµi lµm: a) Do hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau. Ta có : a = x1.y1 = 2 .30 = 60 b) y2 = 20 ; y3 = 15 ; y4 = 12. 15 20 12 1. §Þnh nghÜa: ( sgk – t57) 2. Tính chất: x2.y2 = x3.y3 x1.y1 = x2.y2 §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 ?3 Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau. 15 20 12 c) TÝch hai gi¸ trÞ t­¬ng øng cđa hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch lu«n kh«ng ®ỉi vµ b»ng hƯ sè tØ lƯ. x1.y1 = x2.y2 = x3.y3 = . . . = 60 = a. ; * Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia Cã nhËn xÐt g× vỊ tØ sè hai gi¸ trÞ bÊt k× cđa cïng mét ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch ? §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 2. Tính chất: - Tích hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi (bằng hệ số tỉ lệ) x1.y1= x2.y2= x3.y3= . . . = a. - Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo của tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. 1. §Þnh nghÜa: ( sgk – t57) H·y nªu c¸c tÝnh chÊt cđa hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch ? Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì: §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 Khi hai đại lượng tỉ thuận 1) Cơng thức: 2) Tính chất: x1 ứng với y1 x2 ứng với y2 Khi hai đại lượng tỉ lệ nghịch 1) Cơng thức: 2) Tính chất: x1 ứng với y1 x2 ứng với y2 a) b) b) a) §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 2. Tính chất: x1.y1= x2.y2= x3.y3= . . . = a. 1. §Þnh nghÜa: ( sgk – t57) TÝnh chÊt 1: TÝnh chÊt 2: 3. Bài tập: Trò chơi ô chữ 1 3 4 6 5 2 3. Bµi tËp: ĐỘI 2 ĐỘI 1 ĐIỂM Câu hỏi: Chọn kết quả đúng: Cho hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch nhau và khi x = 4 thì y = 5. Hệ số tỉ lệ nghịch của y đối với x là: C©u hái : Trong c¸c b¶ng sau b¶ng nµo biĨu diƠn hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch ? a) b) c) Bµi to¸n: Cho hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch víi nhau theo c«ng thøc y.x = 24. T×m x biÕt y = -4 H·y chän ®¸p ¸n ®ĩng trong c¸c ®¸p ¸n sau ? a) x = 6 ; b) x = -8 ; c) x = -6 ; d) x = 8 Bµi to¸n: Cho hai ®¹i l­ỵng v vµ t tØ lƯ nghÞch víi nhau, biÕt khi v = 5 th× t = 8. Hái khi v = 4 th× t b»ng bao nhiªu ? H·y chän ®¸p ¸n ®ĩng trong c¸c ®¸p ¸n sau ? a) t = -10 ; b) t = 10 ; c) t = 2,5 ; d) t = 6,4 Bµi to¸n: Cho p vµ q lµ hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch. BiÕt hái b»ng bao nhiªu ? H·y chän ®¸p ¸n ®ĩng trong c¸c ®¸p ¸n sau ? a) ; b) ; c) ; d) §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 3. Bài tập: Bài tập12 (sgk – t58) Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch với nhau và khi x = 8 thì y = 15 a) Tìm hệ số tỉ lệ; b) Hãy biểu diễn y theo x; c) Tính giá trị của y khi x = 6; x = 10. a) Ta có a = x.y = 8.15 =120 Bµi lµm: b) BiĨu diƠn y theo x: c) (1) Víi x = 6 thay vµo (1) ta cã: Víi x = 10 thay vµo (1) ta cã: Bài tập13 (sgk – t58) Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau 12 -5 2 1 -3 3. Bài tập: Bài tập12 (sgk – t58 ) §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 Ta cã: x.y = 4.1,5 = 6 Suy ra: vµ §3 Đại lượng tỉ lệ nghịch Tiết 26 1. §Þnh nghÜa 2. TÝnh chÊt Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y = hay x.y = a ( a là một hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ là a. - Tích hai giá trị tương ứng của chúngluôn không đổi (bằng hệ số tỉ lệ) x1.y1= x2.y2= x3.y3= . . . = a. - Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo của tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì: Bài tập: So sánh hai đại lượng tỉ lệ thuận và hai đại lượng tỉ lệ nghịch: Về nhà học thuộc định nghĩa và tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Bài tập về nhà: bài 14,15 (sgk – t58), bài 18 đến 23 (sbt – t45,46) Chuẩn bị bài mới: “Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch” HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ ë tiĨu häc  Hai ®¹i l­ỵng tØ lƯ nghÞch lµ hai ®¹i l­ỵng liªn hƯ víi nhau sao cho khi ®¹i l­ỵng nµy t¨ng (hoỈc gi¶m) bao nhiªu lÇn th× ®¹i l­ỵng kia gi¶m (hoỈc t¨ng) bÊy nhiªu lÇn .