Bài giảng tiết 155: Văn học- Ôn tập về truyện

TiÕt 155: ** Trò chơi: Đây là ai? ? Quan sát tranh và cho biết đây là nhà văn nào, tác phẩm nào của nhà văn này mà em đã được học? Ông được mệnh danh là nhà văn của làng quê Việt Nam, tác phẩm của ông đã thể hiện những chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam sau Cách mạng tháng 8/1945 Nhà văn Kim Lân Bà là nhà văn nữ có sở trường về truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lí nhân vật nữ. Nhà văn Lê Minh Khuê Ông là một nhà văn Nam Bộ, rất am hiểu và gắn bó với mảnh đất ấy. Ông hầu như chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong chiến tranh và sau hoà bình. Nhaø vaên Nguyeãn Quang Saùng Những thiên truyện của ông thể hiện một phong cách văn xuôi nhẹ nhàng, tình cảm, giàu chất thơ và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc về vẻ đẹp con người. Nhaø vaên Nguyeãn Thaønh Long Ông được đánh giá là một trong số những người “mở đường tinh anh và tài năng”, đã đi được xa nhất trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học sau 1975. Nhaø vaên Nguyeãn Minh Chaâu Lª Minh Khuª NguyÔn Quang S¸ng NguyÔn Minh Ch©u Kim L©n NguyÔn Thµnh Long (Nh÷ng ng«i sao xa x«i) (ChiÕc l­îc ngµ) (BÕn quª) (Lµng) (LÆng lÏ Sa Pa) TiÕt 155:  I. Thèng kª c¸c t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam Ngheä thuaät taïo tình huoáng truyeän, mieâu taû taâm lí, tình caûm nhaân vaät,lôøi keå truyeàn caûm c.Cuoäc gaëp gôõ tình côø cuûa oâng hoaï só, coâ kó sö môùi ra tröôøng vôùi ngöôøi thanh nieân laøm vieäc moät mình treân ñænh Yeân Sôn. Qua ñoù truyeän ca ngôïi nhöõng con ngöôøi lao ñoäng thaàm laëng , coù caùch soáng ñeïp coáng hieán heát mình cho ñaát nöôùc 1966 Nguyeãn Quang Saùng Chieác löôïc ngaø 2 Tình huoáng truyeän hôïp lí, lôøi keå töï nhieân, keát hôïp giöõa töï söï , tröõ tình vaø bình luaän b.Qua taâm traïng ñau xoùt tuûi hoå cuûa oâng Hai ôû nôi taûn cö khi nghe tin ñoàn laøng mình theo giaëc , truyeän theå hieän tình yeâu laøng queâ saâu saéc thoáng nhaát vôùi loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán cuûa ngöôøi noâng daân 1970 Nguyeãn Thaønh Long Laëng leõ Sapa Mieâu taû taâm lí nhaân vaät tinh teá, tình huoáng gay caán baát ngôø, loâi cuoán a. Caâu chuyeän eùo le caûm ñoäng veà hai cha con: oâng Saùu vaø beù Thu trong laàn oâng veà thaêm nhaø vaø ôû khu caên cöù. Qua ñoù truyeän ca ngôïi tình cha con thaém thieát trong hoaøn caûnh chieán tranh 1948 Kim Laân Laøng 1 §Æc s¾c nghÖ thuËt Tãm t¾t néi dung N¨m s¸ng t¸c T¸c gi¶ Bµi th¬ T T * ĐiÒn c¸c th«ng tin cßn trèng vµ s¾p xÕp l¹i c¸c phÇn “ Tãm t¾t néi dung” theo thø tù cña c¸c taùc phaåm truyeän 3 5 Mieâu taû taâm lí nhaân vaät tinh teá, coù söï ñan caøi giöõa hai buùt phaùp hieän thöïc vaø laõng maïn b..Qua nhöõng caûm xuùc vaø suy ngaãm cuûa nhaân vaät Nhó vaøo luùc cuoái ñôøi treân göôøng beänh, truyeän thöùc tænh ôû moïi ngöôøi söï traân troïng nhöõng giaù trò vaø veû ñeïp bình dò gaàn guõi cuûa cuoäc soáng cuûa queâ höông 1971 Leâ Minh Khueâ Nhöõng ngoâi sao xa xoâi Mieâu taû taâm lí nhaân vaät tinh teá, tình huoáng nghòch lí, nhieàu hình aûnh mang yù nghóa bieåu töôïng a. Cuoäc soáng chieán ñaáu cuûa ba coâ thanh nieân xung phong treân cao ñieåm Tröôøng Sôn nhöõng naêm choáng Mó. Truyeän laøm noåi baät taâm hoàn trong saùng, giaøu mô moäng, tinh thaàn duõng caûm, cuoäc soáng chieán ñaáu ñaày gian khoå vaø hi sinh nhöng hoàn nhieân laïc quan cuûa hoï 1985 Nguyeãn Minh Chaâu Beán queâ 4 §Æc s¾c nghÖ thuËt Tãm t¾t néi dung N¨m s¸ng t¸c T¸c gi¶ Bµi th¬ T T * ĐiÒn c¸c th«ng tin cßn trèng vµ s¾p xÕp l¹i c¸c phÇn “ Tãm t¾t Néi dung” theo thø tù cña c¸c taùc phaåm truyeän I. Thoáng keâ caùc taùc phaåm truyeän hieän ñaïi Vieät Nam.  II. Ñaëc ñieåm cuûa truyeän hieän ñaïi Vieät Nam  1.C¸c giai ®o¹n s¸ng t¸c: Tiết 155: OÂN TAÄP VEÀ TRUYEÄN 1945 1954 1964 1975 nay Chống Pháp Miền Bắc xây dựng CNXH Chống Mĩ Hòa bình Laøng Laëng leõ Sapa Chieác löôïc ngaø Nhöõng ngoâi sao xa xoâi Beán queâ 1. Các giai đoạn sáng tác  * Cuộc sống đất nước và con người * Tư tưởng tình cảm + Trong hai cuộc kháng chiến: ñaày gian khoå hi sinh nhöng cuõng voâ cuøng anh duõng, kieân cöôøng, baát khuaát, øveû vang + Trong công cuộc xây dựng đất nước: - Tình yeâu queâ höông hoaø quyeän trong tình yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán. -Tình caûm gia ñình saâu naëng, tha thieát trong hoaøn caûnh chieán tranh - Tình yeâu coâng vieäc vaø lí töôûng soáng cao ñeïp Nhieät tình xaây döïng CNXH Tiết 155: OÂN TAÄP VEÀ TRUYEÄN -Tinh thaàn duõng caûm, tình caûm trong saùng hoán nhieân laïc quan trong hoaøn caûnh chieán ñaáu aùc lieät  2.Ñôøi soáng vaø con ngöôøi Vieät Nam qua caùc taùc phaåm truyeän Gian khoå Hi sinh Tư tưởng, tình cảm - Tình yeâu laøng, yeâu nöôùc - Tinh thaàn khaùng chieán - Lí töôûng coáng hieán - Tình caûm gia ñình saâu naëng tha thieát - Tinh thaàn duõng caûm, tình caûm trong saùng, laïc quan trong hoaøn caûnh chieán ñaáu aùc lieät Cuộc sống Kháng chiến Xây dựng đất nước Nhieät tình xaây döïng CNXH  2. Gi¸ trÞ néi dung: *. Nhöõng tính caùch vaø phaåm chaát noåi baät ôû moãi nhaân vaät Teân nhaân vaät Neùt tính caùch vaø phaåm chaát noåi baät OÂâng Hai Tình yeâu laøng ñaët trong tình caûm yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán Ngöôøi thanh nieân Yeâu thích vaø hieåu yù nghóa coâng vieäc cuûa mình treân ñænh Yeân Sôn, coù suy nghó vaø tình caûm toát ñeïp veà coâng vieäc vaø moïi ngöôøi Beù Thu Tính caùch cöùng coûi, tình caûm noàng naønang2cha OÂâng Saùu Yeâu thöông con saâu saéc, vì toå quoác hi sinh tình caûm rieâng Ba nöõ thanh nieân xung phong Duõng caûm khoâng sôï hieåm nguy, tình caûm trong saùng hoàn nhieân, laïc quan trong hoaøn caûnh chieán ñaáu aùc lieät Nhó Nhaän ra nhöõng trieát lí cuûa cuoäc ñôøi vaø bieát traân troïng nhöõng veû ñeïp ñích thöïc beàn vöõng maø raát ñoãi gaàn guõi moâc maïc duø laø muoän maøng ? Caùc taùc phaåm truyeän hieän ñaïi Vieät Nam ñaõ boài döôõng trong moãi chuùng ta nhöõng tình caûm gì Sử dụng kĩ thuật động não * NhËn xÐt vÒ néi dung cña c¸c TP truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam ( tõ CMT8. 1945) trong NVăn 9 cã nh÷ng ý kiÕn sau: A. Truyện t¸i hiÖn ®êi sèng C¸ch M¹ng vµ kh¸ng chiÕn cña mäi tÇng líp nh©n d©n b»g nh÷g bøc tranh sinh ®éng. B. Truyện biÓu hiÖn søc sèng bÒn bØ vµ vÎ ®Ñp t©m hån cña con ng­¬× ViÖt Nam. C. Truyện ph¶n ¸nh nçi thèng khæ cña ng­êi n«ng d©n d­íi chÕ ®é cò. D. Truyện tËp trung thÓ hiÖn sè phËn, h¹nh phóc, buån vui cña mçi con ng­êi trong cuéc sèng ®êi th­êng, ®Ó h­íng con ng­êi tíi nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp, bÒn v÷ng trong cuéc ®êi. §¸p ¸n: A, B, D ? H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng:  3. Đặc sắc nghệ thuật ?Nhöõng yeáu toá ngheä thuaät naøo goùp phaàn taïo neân thaønh coâng cuûa taùc phaåm truyeän? Sử dụng kĩ thuật động não  3. Đặc sắc nghệ thuật *Veà phöông thöùc traàn thuaät: a.Traàn thuaät ôû ngoâi thöù nhaát: “chieác löôïc ngaø”; “nhöõng ngoâi sao xa xoâi” Ngöôøi keå xöng “toâi” nhaân vaät hieän leân vôùi chieàu saâu trong caûm xuùc, boäc loä theá giôùi noäi taâm phong phuù b.Traàn thuaät ôû ngoâi thöù ba: “Laøng”; “Laëng leõ Sapa” ; “beán queâ” Caùc nhaân vaät ñöôïc goïi teân, chuû yeáu traàn thuaät theo caùi nhìn vaø gioïng ñieäu cuûa moät nhaân vaät, thöôøng laø nhaân vaät chính. Caùc nhaân vaät hieän leân sinh ñoäng *Veà tình huoáng truyeän a. Tình huoáng gay caán b. Tình huoáng eùo le c. Tình huoáng baát ngôø d. Tình huoáng nghòch lí TH¶O LUËN NHãM a.“ Hót mét ®iÕu thuèc lµo, uèng mét hôm chÌ t­¬i nãng, «ng chãp chÐp c¸i miÖng ngÉm nghÜ; bao nhiªu ý nghÜ vui thÝch chen chóc trong ®Çu ãc. TiÕng qu¹t, tiÕng thë, tiÕng trÎ con khãc, cïng víi tiÕng c­êi nãi cña c¸nh ®i ph¸ ®­êng vÒ r©m ran mét gãc ®­êng. D­íi ch©n ®åi, nh÷ng thöa ruéng lóa xanh m­ît, uèn quanh co d­íi trêi n¾ng, lÊp lo¸ng nh­ mét khóc s«ng. Cã mÊy bãng cß tr¾ng bay dËt dê…” ( Lµng- Kim L©n ). b.“ Håi ch­a vµo nghÒ, nh÷ng ®ªm bÇu trêi ®en kÞt, nh×n kÜ míi thÊy mét ng«i sao xa, ch¸u còng nghÜ ngay ng«i sao kia lÎ loi mét m×nh. B©y giê lµm nghÒ nµy ch¸u kh«ng nghÜ nh­ vËy n÷a. V¶, khi ta lµm viÖc, ta víi c«ng viÖc lµ ®«i, sao gäi lµ mét m×nh ®ù¬c? Huèng chi viÖc cña ch¸u g¾n liÒn víi viÖc cña bao anh em, ®ång chÝ d­íi kia. C«ng viÖc cña ch¸u gian khæ lµ thÕ ®Êy, chø cÊt nã ®i, ch¸u buån ®Õn chÕt mÊt…” (LÆng lÏ Sa Pa - NguyÔn Thµnh Long). §äc, x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña ®o¹n trÝch sau: Miªu t¶ NghÞ luËn I. Baûng thoáng keâ caùc taùc phaåm truyeän hieän ñaïi Vieät Nam II. Ñaëc ñieåm cuûa truyeän hieän ñaïi Vieät Nam 1. C¸c giai ®o¹n s¸ng t¸c: 2. Gi¸ trÞ néi dung: 3. §Æc s¾c nghÖ thuËt:  III. LuyÖn tËp: Tiết 155: OÂN TAÄP VEÀ TRUYEÄN  III. LuyÖn tËp Nh×n h×nh ®o¸n t¸c phÈm LÆng lÏ Sa Pa BÕn quª Laøng ? C¸ch sèng, lµm viÖc cña nh©n vËt anh thanh niªn gîi cho em nhí ®Õn bµi th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam nµo ®· häc?  Muøa xuaân nho nhoû TiÕt 153: III. LuyÖn tËp  1. ChuyÓn ®æi ng«i kÓ tõ ng«i thø ba sang ng«i thø nhÊt, kÓ l¹i truyÖn ng¾n Lµng - Kim L©n ( m­în lêi nh©n vËt «ng Hai)  2. Dùa vµo c¸c truyÖn ng¾n ®· häc, b»ng trÝ t­ëng t­îng h·y vÏ bøc tranh minh ho¹ cho mét t¸c phÈm mµ em yªu thÝch + Ra bài tập về nhà: - Học bài, nắm vững các kiến thức đã ôn tập. - Tự ôn tập, xem lại các t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam đã học + Chuẩn bị bài mới: So¹n bµi Tæng kÕt ng÷ ph¸p (TiÕp theo) * Dặn dß häc sinh chuÈn bị cho tiết häc tiÕp theo: XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO Đà THAM DỰ TIẾT HỌC