Bài giảng Tiết 141: Đọc - Hiểu văn bản Văn bản: Những ngôi sao xa xôi

Giáo viên: NguyễnThị Hường Trường THCS Van Hương Kiểm tra bài cũ Câu1:Tóm tắt ngắn gọn truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu ? Câu2:Nhận định nào sau đây là đúng về nhân vật Nhĩ ? A. Là người đi nhiều, biết nhiều về các địa danh trên thế giới nhưng lại có tình cảm hời hợi với quê hương. B. Là người suốt đời chỉ mong muốn những điều nhỏ bé, bình thường mà không đạt được. C. Là người biết nâng niu, trân trọng vẻ đẹp gần gũi, bình dị của cuộc sống, quê hương. D. Là người suốt đời sống trong khổ đau, dằn vặt. Câu3: ý nào sau đây thể hiện chính xác nhất giá trị nhân đạo của tác phẩm “Bến quê” Tác phẩm thức tỉnh ở mỗi con người niềm trân trọng những vẻ đẹp và những giá trị, gần gũi của cuộc sống, gia đình, quê hương. B. Tác phẩm đề cập đến những tình cảm thiêng liêng nơi sâu thẳm tình cảm con người :tình cảm gia đình, tình anh em bạn bè. C. Tác phẩm khắc hoạ cuộc sống của một người trong những ngày cuối cùng của cuộc đời với nỗi khố đau và niềm khao khát cháy bỏng. D. Thức tỉnh con người hãy biết tìm đến chỗ dựa tình thần lớn laocủa cuộc đời mỗi khi găp khó khăn. Văn bản: Những ngôi sao xa xôi Lê Minh khuê Tiết 141: Đọc - hiểu văn bản I. Đọc –chú thích 1. Tác giả: - Lê Minh Khuê sinh năm 1949- quê ở Thanh Hoá. Thuộc thế hệ những nhà văn thời kỳ chống Mỹ. Là thanh niên xung phong. - Đề tài: +Trước 1975: Viết về cuộc sống chiến đấu của TNXP, bộ đội trên đường Trường Sơn. +Sau 1975: Viết về những chuyển biến xã hội và con người trên tinh thần đổi mới. Tiết 141 : Đọc- hiểu văn bản Đọc- hiểu văn bản 1. Tác giả: Tác phẩm chính: Cao điểm mùa hạ (Truyện ngắn-1978), Đoàn kết (1980), Bi kịch nhỏ (1993), Một mình qua đường (tập truyện- 2006)0 Tiết 141: I. Đọc – Hiểu chú thích 1. Tác giả: 2. Tác phẩm Tiết 141: I. Đọc –chú thích Đọc - hiểu văn bản 1. Tác giả: 2. Tác phẩm Tiết 141: I. Đọc –chú thích Đọc - hiểu văn bản 3. Đọc- Tóm tắt Hướng dẫn đọc Đọc với giọng tâm tình. Chú ý cần phân biệt lời kể và lời đối thoại giữa các nhân vật 1. Tác giả: 2. Tác phẩm Tiết 141: I. Đọc –chú thích 3. Đọc- Tóm tắt Đọc - hiểu văn bản Tóm tắt: - Ba nữ TNXP Nho, Định, Thao làm thành một tổ trinh sát mặt đường, tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. - Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu các trái bom chưa nổ và phá. - Công việc của họ hết sức nguy hiểm vì phải thường xuyên chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất kỳ. Họ phải đối mặt với thần chết trong khi phá bom. - Họ ở trong một cái hang, dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị. - Cuộc sống của họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm 4. Từ khó Tiết 141: I. Đọc –chú thích 3. Đọc- Tóm tắt + Cao điểm : chỗ cao hơn mặt đất, như gò, đồi núi hoặc trên nóc công trình kiến trúc cao  ở đây chỉ chỗ ở của ba cô TNXP. + Trọng điểm : điểm, nơi được xác định là có vai trò quan trọng so với những điểm, những nơi khác  ở đây chỉ chỗ làm việc của ba cô TNXP. Đọc - hiểu văn bản Nhóm 1: Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu và cách viết câu trong văn bản? Nhóm 2: Truyện được trần thuật theo ngôi thứ mấy? Người kể chuyện là ai? Cách chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì? Nhóm 3: Nêu phương thức biểu đạt, xác định bố cục văn bản? II. Tìm hiểu văn bản Đọc- hiểu văn bản Tiết 141: Thảo luận nhóm I. Đọc – chú thích Đọc - hiểu văn bản - Giọng điệu: Tự nhiên gần với khẩu ngữ thể hiện tính cách trẻ trung, nhí nhảnh. - Câu văn: Ngắn, nhịp nhanh tạo không khí khẩn trương của chiến trường. - Ngôi thứ nhất - người kể là nhân vật chính. - Tác dụng: Thuận lợi để miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật. - Ngôn ngữ : Trần thuật phù hợp với nhân vật kể. Tiết 141: Nhóm 1: Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu và cách viết câu trong văn bản? Nhóm 2: Truyện được trần thuật theo ngôi thứ mấy? Người kể chuyện là ai? Cách chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì? Nhóm 3: Nêu phương thức biểu đạt, xác định bố cục văn bản? Thảo luận nhóm Đọc- hiểu văn bản Tiết 141: Bố cục: 2 phần Phần 1: Chúng tôi… Thường xuyên… (Giới thiệu về ba nhân vật nữ thanh niên xung phong). Phần 2: Tôi một quả bom…trong tâm trí tôi. (Một lần phá bom và tâm trạng của họ) - Phương thức biểu đạt: Kết hợp giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm Nhóm 1: Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu và cách viết câu trong văn bản? Nhóm 2: Truyện được trần thuật theo ngôi thứ mấy? Người kể chuyện là ai? Cách chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì? Nhóm 3: Nêu phương thức biểu đạt, xác định bố cục văn bản? Thảo luận nhóm Đọc- hiểu văn bản II. Tìm hiểu văn bản Tiết 141: I. Đọc – chú thích Mở đầu văn bản Phương Định đã giới thiệu về hoàn cảnh sống và chiến đấu của họ qua những chi tiết nào ? Đọc- hiểu văn bản a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu. Nơi ở: Trong một cái hang dưới chân cao điểm , giữa vùng trọng điểm, trên tuyến đường Trường Sơn. Đường lở loét,mầu đỏ trắng lẫn lộn .Hai bên đường không có lá xanh.Chỉ có những thân cây bị xước đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần… Công việc: + Phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa trọng điểm đánh phá của máy bay địch. + Đo, ước tính khối lượng đất đá, đếm số bom chưa nổ và dùng thuốc nổ để phá. Tiết 141: Công việc khó khăn, gian khổ, nguy hiểm Đọc- hiểu văn bản -Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm chỉ thấy hai con mắt lấp lánh.Cười thì hàm răng loá lên khuôn mặt lem luốc. -Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểmcả ban ngày.Mà ban ngày chạy trên cao điêm không phải chuyện chơi…. chạy về hang. -Xong thì nằm dài…Vui. Chỉ khổ đứa phải trực. II. Tìm hiểu văn bản Tiết 141: I. Đọc – chú thích Qua các chi tiết trên cho ta thấy những phẩm chất tốt đẹp nào của ba cô thanh niên xung phong? Đọc- hiểu văn bản Lòng yêu nước, khát vọng hoà bình. Lạc quan, yêu đời. ý thức về trách nhiệm của lớp trẻ trước Tổ quốc. Tâm hồn trong sáng,cao đep. II. Tìm hiểu văn bản *Những nét chung về ba nhân vật nữ TNXP: Tiết 141: I. Đọc – chú thích => Mang ý nghĩa ẩn dụ: Những cô thanh niên xung phong , hồn nhiên trong sáng, dũng cảm trong cuộc đấu tranh chống Đế quốc Mĩ trên tuyến đường Trường Sơn. III. Luyện tập Nhan đề “Những ngôisao xa sôi” có ý nghĩa như thế nào ? -Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Hướng dẫn về nhà: - Tiếp tục tìm hiểu về văn bản: “Những ngôi sao xa xôi”. - Sưu tầm những câu thơ viết về thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Học sinh nghe bài hát “Cô gái mở đường”