Bài giảng tiết 131, 132 tổng kết phần văn bản nhật dụng

Tiết 132 TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : THẢO LUẬN NHÓM ( theo đơn vị Tổ - thời gian : 7 phút ) - Nêu nhận xét về mặt hình thức của các văn bản nhật dụng ? - Hãy đưa vài dẫn chứng cụ thể và tiêu biểu để chứng minh nhận xét của em? Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : Nêu nhận xét về mặt hình thức của các văn bản nhật dụng ? + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng. Hãy đưa vài dẫn chứng cụ thể và tiêu biểu để chứng minh nhận xét của em ? + Nghị luận và biểu cảm : Đấu tranh cho một thế giới hòa bình.Bức thư của thủ lĩnh da đỏ. + Thuyết minh và miêu tả : Động Phong Nha, Ca Huế trên sông Hương. + Tự sự và miêu tả: Cuộc chia tay của những con búp bê. + Tự sự , miêu tả và biểu cảm: Cầu Long Biên –nhân chứng lịch sử . + Thuyết minh, nghị luận và biểu cảm : Ôn dịch,thuốc lá. Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng. H·y chøng minh cã nh÷ng v¨n b¶n cã c¸ch ®Ỉt ®Ị mơc gièng nhau nh­ng l¹i dïng ph­¬ng thøc biĨu ®¹t kh¸c nhau Ba văn bản có cách đặt đề mục giống nhau nhưng lại dùng 3 phương thức biểu đạt chủ yếu khác nhau : + Biểu cảm: Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử. + Thuyết minh : Ôn dịch thuốc lá + Nghị luận : Giáo dục , chìa khóa của tương lai. Tìm một đoạn văn để chứng minh văn bản “CÇu Long Biªn – nh©n chøng lÞch sư” dùng phương thức biểu cảm. Thùc d©n Ph¸p rĩt qu©n khái Hµ Néi 10-1954 Qu©n ta tiÕn vỊ Thđ ®« Hµ Néi 10-1954 Trung đồn 235 pháo cao xạ chiến đấu bảo vệ cầu Long Biên Chiến đấu bảo vệ cầu Long Biên ngày 16/5/1967 “CÇu Long Biªn – nh©n chøng lÞch sư” dïng ph­¬ng thøc biĨu c¶m ®Ĩ gỵi l¹i nh÷ng sù kiƯn lÞch sư hµo hïng, bi tr¸ng kh«ng chØ cđa Hµ Néi mµ của c¶ ®Êt n­íc : “ Mçi lÇn cã dÞp ®øng trªn cÇu Long Biªn, t«i l¹i say mª ng¾m nh×n mµu xanh b·i mÝa n­¬ng d©u, b·i ng« v­ên chuèi phÝa Gia L©m kh«ng bao giê ch¸n m¾t. C¸i mµu xanh cÇn lao Êy gỵi bao yªu th­¬ng vµ yªn tÜnh trong t©m hån. Khi chiỊu xuèng, nh×n vỊ phÝa Hµ Néi, thÊy nh÷ng ¸nh ®Ìn mäc lªn nh­ sao xa, gỵi lªn bao quyÕn rị vµ kh¸t khao. Nh×n xuèng phÝa ch©n cÇu, t«i nhí nh÷ng ngµy th¸ng mïa ®«ng n¨m 1946, c¸i ngµy ng­êi d©n thủ ®« cïng trung ®oµn yªu dÊu cđa m×nh ra ®i bÝ mËt …” V¨n b¶n “¤n dÞch , thuèc l¸” dïng ph­¬ng thøc chÝnh thuyÕt minh ®Ĩ tËp trung lµm râ t¸c h¹i cđa thuèc l¸ ®èi víi søc khoỴ con ng­êi . “Trong khãi thuèc l¸ l¹i cã chÊt «-xÝt c¸c bon, chÊt nµy thÊm vµo m¸u, b¸m chỈt c¸c hång cÇu kh«ng cho chĩng tiÕp cËn «-xy n÷a. Kh«ng l¹ g× søc khoỴ cđa ng­êi nghiƯn thuèc ngµy cµng sĩt kÐm. ThÊm vµo c¸c tÕ bµo, chÊt h¾c Ýn l¹i th­êng g©y ra ung th­ … trªn 80% ung th­ vßm häng vµ ung th­ phỉi lµ do thuèc l¸ …ChÊt ni-c«-tin cđa thuèc l¸ lµm c¸c ®éng m¹ch co th¾t l¹i g©y nh÷ng bƯnh nghiªm träng nh­ huyÕt ¸p cao , t¾c ®éng m¹ch, nhåi m¸u c¬ tim .” H·y t×m nh÷ng yÕu tè biĨu c¶m vµ ph©n tÝch t¸c dơng cđa yÕu tè biĨu c¶m ®ã trong bµi “ ¤n dÞch , thuèc l¸” ? Tuy nhiên, để tăng sức thuyết phục người viết còn sử dụng yếu tố biĨu c¶m ; thĨ hiƯn ở nh÷ng c©u : Téi nghiƯp thay nh÷ng c¸i thai cßn n»m trong bơng mĐ, chØ v× cã ng­êi hĩt thuèc ngåi c¹nh mĐ mµ bÞ nhiƠm ®éc . Hĩt thuèc ngåi c¹nh mét ng­êi ®µn bµ cã thai qu¶ lµ téi ¸c . NghÜ ®Õn mµ kinh . Ỹu tè biĨu c¶m cßn thĨ hiƯn ë c¸ch dïng dÊu phÈy tu tõ ë ®Ị mơc v¨n b¶n “ ¤n dÞch , thuèc l¸”. DÊu phÈy tu tõ dïng ®Ĩ nhÊn m¹nh s¾c th¸i biĨu c¶m : võa c¨m tøc,võa ghª tëm ®èi víi thuèc l¸. Cã thĨ hiĨu lµ “ Thuèc l¸ ! Mµy lµ loµi Ôn DÞch.” H·y t×m yÕu tè miªu t¶ vµ ph©n tÝch t¸c dơng cđa yÕu tè miªu t¶ ®ã trong v¨n b¶n “Ca HuÕ trªn s«ng H­¬ng” ? Ỹu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n “Ca HuÕ trªn s«ng H­¬ng” : “Kh«ng gian yªn tÜnh bçng bïng lªn nh÷ng ©m thanh cđa dµn hoµ tÊu bëi bèn khĩc nh¹c l­u thủ, kim tiỊn, xu©n phong, long hỉ du d­¬ng trÇm bỉng rÐo r¾t më ®Çu ®ªm ca HuÕ. Nh¹c c«ng dïng c¸c ngãn ®µn trau chuèt nh­ ngãn nhÊn, mỉ, vç, v¶, ngãn bÊm, day, chíp nho¸ng, ngãn phi, ngãn r·i . TiÕng ®µn lĩc khoan, lĩc nhỈt lµm nªn tiÕt tÊu xao ®éng tËn ®¸y hån ng­êi .” C¸c yÕu tè miªu t¶ nµy giĩp chĩng ta h×nh dung c¸ch biĨu diƠn Ca HuÕ vµ søc hÊp dÉn cđa Ca HuÕ . Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : + Bằng các phương thức biểu đạt khác nhau. + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng. Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : + Bằng các phương pháp biểu đạt khác nhau. + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng.  có thể xem một số VBND có giá trị như một tác phẩm văn học, có thể vận dụng vào Tập làm văn và Tiếng Việt. Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : + Bằng các phương pháp biểu đạt khác nhau. + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng.  có thể xem một số VBND có giá trị như một tác phẩm văn học, có thể vận dụng vào Tập làm văn và Tiếng Việt. IV- PHƯƠNG PHÁP HỌC VB NHẬT DỤNG : THẢO LUẬN NHÓM ( 4 em / nhóm thời gian : 5 phút ) Những đặc điểm cần lưu ý trong việc học văn bản nhật dụng ? Bản thân khái niệm nhật dụng đã bao hàm ý phải vận dụng thực tiễn. Bởi vậy học nó không chỉ để biết mà còn để làm. Việc làm đâu tiên là phải bày tỏ quan điểm, ý kiến riêng của mình về vần đề được nêu ra và có đủ bản lĩnh, kiến thức, cách thức bảo vệ những quan điểm, ý kiến ấy. - vận dụng vào thực tiễn, bày tỏ quan điểm, ý kiến riêng … Nội dung mà văn bản nhật dụng đặt ra có liên quan đến khá nhiều môn học khác và ngược lại: + môi trường là vấn đề được hầu hết các môn học đề cập (địa lí, sinh học ). + quyền trẻ em được đề cập trong chủ đề pháp luật của Giáo dục công dân 6, 7, + ma túy, thuốc lá; phòng chống tệ nạn … được đề cập trong chủ đề pháp luật của Giáo dục công dân 8 .  Vận dụng kiến thức các môn học khác để làm sáng tỏ những vấn đề VBND đặt ra và ngược lại . - vận dụng kiến thức các môn học khác để làm sáng tỏ những vấn đề VBND đặt ra và ngược lại . VĂN BẢN NHẬT DỤNG Không phải là khái niệm thể loại. Không chỉ kiểu văn bản.. Có tính cập nhật : những vấn đề thường nhật gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử xã hội. NỘI DUNG : những vấn đề thường xuyên được báo đài đề cập, là nội dung chủ yếu của nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước, của nhiều thông báo, công bố của các tổ chức quốc tế. HÌNH THỨC : Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng; bằng các phương pháp biểu đạt khác nhau.  có thể xem một số VBND có giá trị như một tác phẩm văn chương. Lưu ý các chú thích về sự kiện Vận dụng nhiều kiến thức Có ý kiến, đề xuất riêng Liên hệ với cộng đồng dân cư Căn cứ hình thức,phương thức b. đạt Nhất thiết phải liên hệ thực tiễn cuộc sống. Biết vận dụng để học Tập làm văn và Tiếng Việt. Tiết 131, 132 I- KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG : - Không phải là khái niệm thể loại. - Không chỉ kiểu văn bản. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài và tính cập nhật của nội dung văn bản. văn bản nhật dụng có thể sử dụng mọi thể loại, mọi kiểu văn bản. II- NỘI DUNG CÁC VB NHẬT DỤNG Đà HỌC : ( học bảng thống kê ) III- HÌNH THỨC VB NHẬT DỤNG : + Bằng các phương pháp biểu đạt khác nhau. + Trình bày dưới những hình thức VB đa dạng.  có thể xem một số VBND có giá trị như một tác phẩm văn học, có thể vận dụng vào Tập làm văn và Tiếng Việt. IV- PHƯƠNG PHÁP HỌC VB NHẬT DỤNG : - vận dụng vào thực tiễn, bày tỏ quan điểm, ý kiến riêng … - vận dụng kiến thức các môn học khác để làm sáng tỏ những vấn đề VBND đặt ra và ngược lại . Hướng dẫn học ở nhà : Bài cũ : + Đọc kỹ nội dung bài học - SGK + Liên hệ các bài học liên quan Chuẩn bị bài mới : Chương trình địa phương ( phần Tiếng Việt ): + làm các bài tập + tìm một số từ địa phương Khánh Hòa Hãy luôn là bạn tốt của nhau Đấu tranh cho một thế giới hoà bình Nguy cơ hạt nhân đe doạ loài người và sự sống trên trái đất .đấu tranh xoá bỏ nguy cơ hạt nhân là nhiệm vụ thiết thân và cấp bách của toàn thể loài người.