Bài giảng Tiết: 127 Ôn tập về thơ

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ THAO GIẢNG CỤM TRƯỜNG THCS NHƠN HOÀ TỔ : VĂN - SỬ GV : Nguyễn Văn Phán Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. Em hãy thống kê: * Các bài thơ đã học theo trình tự các bài học của SGK . *Nêu yêu cầu các kiến thức cơ bản trong từng tác phẩm theo bảng thống kê sau: Vẻ đẹp chân thực, giản dị của anh bộ đội thời chống Pháp. Chi tiết, hình ảnh tự nhiên, giản dị, cô đọng, gợi cảm. Đồng chí Chính Hữu Tự do Bài thơ về tiểu đội xe không kính Phạm Tiến Duật Tự do 1969 Vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm của người lính lái xe Trường Sơn. Ngôn ngữ bình dị, giọng điệu và hình ảnh thơ độc đáo. 1948 BẢNG THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI Vẻ đẹp tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn của thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động mới. Từ ngữ giàu hình ảnh, sử dụng các biện pháp ẩn dụ, nhân hoá. Đoàn thuyền đánh cá Huy Cận Bảy chữ Bếp lửa Bằng Việt Bảy chữ và tám chữ 1963 Tình cảm bà cháu và hình ảnh người bà giàu tình thương, giàu đức hi sinh. 1958 BẢNG THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI Hồi tưởng kết hợp với cảm xúc, tự sự, bình luận. -Tình yêu thương con và ước vọng của người mẹ Tà-Oâi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. - Khai thác điệu hát ru ngọt ngào, trìu mến Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Nguyễn Khoa Điềm Chủ yếu là tám chữ Ánh trăng Nguyễn Duy Năm chữ 1978 Gợi nhớ những năm tháng gian khổ của người lính, nhắc nhở thái độ “Uống nước nhớ nguồn”. Giọng tâm tình, hồn nhiên, gợi cảm. 1971 BẢNG THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru đối với cuộc sống con người Vận dụng sáng tạo ca dao. Biện pháp ẩn dụ, triết lí sâu sắc. Con cò Chế Lan Viên Tự do Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Năm chữ 1980 Nguyện ước chân thành góp mùa xuân nho nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung . Nhạc điệu trong sáng hình ảnh so sánh, ẩn dụ sáng tạo . 1962 BẢNG THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI - Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc đối với Bác khi vào lăng viếng Bác . Giọng điệu trang trọng thiết tha; sử dụng nhiều ẩn dụ gợi cảm. Viếng lăng Bác Viễn Phương Tám chữ Sang thu Hữu Thỉnh Năm chữ Sau 1975 Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua cảm nhận tinh tế của nhà thơ. Gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh nhạy; gợi cảm Giàu hình ảnh. 1976 BẢNG THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI Nói với con Y Phương Sau 1975 Tự do Bằng lời trò chuyện với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương. Cách nói giàu hình ảnh, vừa cụ thể, gợi cảm vừa gợi ý nghĩa sâu xa . Tiết: 127 Ôn tập về thơ Hđ1: Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. Sau đây là chân dung 11 nhà thơ mà các Em vừa tìm hiểu Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn Em hãy Sắp xếp các bài thơ đã học cho phù hợp với từng giai đoạn trong bảng sau . Đồng chí Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Nói với con. -Sang thu. -Đoàn thuyền đánh ca.ù Ánh trăng. -Viếng lăng Bác. Mùa xuân nho nhỏ. Bếp lửa. -Con co.ø Bài thơ về tiểu đội xe không kính -Sang thu. Nói với con. Bài thơ về tiểu đội xe không kính SẮP XẾP CÁC BÀI THƠ CHO PHÙ HỢP VỚI TỪNG GIAI ĐOẠN Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn ? Các tác phẩm thơ đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng , tình cảm của con người VN ta ? Dùng dẫn chứng để chứng minh ? Gợi dẫn: Các tác phẩm thơ kể trên đã tái hiện cuộc sống đất nước và con người VN như thế nào trong suốt một thời kì lịch sử từ sau CM tháng tám 1945 ? Định hướng trả lời: +Đất nước và con người VN trong hai cuộc kháng chiến với nhiều gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng. (dẫn chứng: Đồng chí; Tiểu đội xe không kính; Khúc hát ru…trên lưng mẹ). + Công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những quan hệ tốt đẹp của con người .(dẫn chứng: Đoàn thuyền đánh cá; Mùa xuân nho nhỏ; Nói với con; Con cò). Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn Gợi tiếp: Những điều chủ yếu mà các tác phẩm thơ thể hiện về tình cảm, tâm hồn, tư tưởng con người VN qua các thời kì là gì ? Định hướng trả lời: + Tình cảm yêu nước, yêu quê hương . + Tình đồng chí, sự gắn bó với cách mạng, lòng yêu kính đối với Bác Hồ . + Những tình cảm gần gũi và bền chặt : tình mẹ con, bà cháu trong sự thống nhất với những tình cảm chung Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng : ? Nêu những điểm chung và nét riêng trong nội dung và cách biểu hiện tình mẹ con trong hai bài thơ: “Khúc hát ru…” và “Con cò”. Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng Định hướng trả lời - Những điểm chung: đều đề cập đến tình mẹ con thắm thiết, thiêng liêng ; dùng điệu ru, lời ru của người mẹ - Những nét riêng Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng me. Tình yêu con thống nhất với lòng yêu nước, gắn bó với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ dân tộc ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên trong thời đánh Mĩ . Con cò Khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ngợi ca người mẹ và ý nghĩa của lời ru . Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng ? Cách biểu hiện của 2 bài thơ nầy có gì khác so với bài “Mây và Sóng “ của Ta-Go ? Định hướng: + Khúc hát ru: Giọng điệu ru, lời ru của người mẹ dân tộc Tà-Oâi. + Con cò: Khai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru. + Mây và Sóng: Hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên, ngây thơ của em bé với mẹ để thấy được sức mạnh của tình mẫu tử. Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9. II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng ? Hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ : Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng có gì giống và khác nhau ? Định hướng: Giống nhau : Đều viết về người lính cách mạng với vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn họ . - Khác nhau Đồng chí Người lính thời chống Pháp : xuất thân từ những làng quê nghèo tình nguyện đi chiến đấu. Tình đồng chí, đồng đội dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ, cùng chia sẻ gian lao, thiếu thốn và cùng lí tưởng chiến đấu - thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí . Tiểu đội xe không kính Hình ảnh người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời đánh Mĩ : dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam - hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ . Ánh trăng Những suy ngẫm về người lính đi qua cuộc chiến tranh, nay sống trong hòa bình : gợi lại những kỉ niệm gắn bó của người lính với đất nước, với đồng đội trong những năm tháng gian lao – nhắc nhở về đạo lí nghĩa tình, chung thuỷ Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng IV. So sánh bút pháp sáng tạo hình ảnh thơ . ? Các Em hãy trao đổi nhóm để nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh thơ trong các bài: Đoàn thuyền đánh cá; Con cò; Mùa xuân nho nhỏ. VD : Bài thơ về tiểu đội xe không kính và Áùnh trăng : Bài thơ của Phạm Tiến Duật sử dụng bút pháp hiện thực miêu tả rất cụ thể, chi tiết từ hình dáng chiếc xe không kính đến cảm giác và sinh hoạt của người lái xe . Còn Ánh trăng của Nguyễn Duy tuy có đưa vào nhiều hình ảnh và chi tiết thực, rất bình dị nhưng chủ yếu dùng bút pháp gợi tả, không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng của hình ảnh . Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng IV. So sánh bút pháp sáng tạo hình ảnh thơ . * Định hướng: - Đoàn thuyền đánh cá- Huy Cận: Bút pháp lãng mạn, nhiều so sánh, liên tưởng, tưởng tượng bay bổng. Giọng thơ tươi vui, khoẻ khoắn. Đó là bài ca lao động sôi nổi, phấn chấn, hào hùng. Hình ảnh đặc sắc: Đoàn thuyền đánh cá ra đi - đánh cá - trở về. - Con cò – Chế Lan Viên: Bút pháp dân tộc – hiện đại: phát triển hình ảnh con cò trong ca dao và lời hát ru. Hình ảnh đặc sắc: con cò – cánh cò. - Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải: Bút pháp hiện thực và lãng mạn, chất Huế đậm đà. Lời tâm nguyện trước lúc đi xa. Hình ảnh đặc sắc: mùa xuân nho nhỏ. Tiết: 127 Ôn tập về thơ I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam sách Ngữ văn 9 II. Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng giai đoạn III. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau để thấy những điểm chung và riêng IV.So sánh bút pháp sáng tạo hình ảnh thơ . CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ THAO GIẢNG  TRƯỜNG THCS NHƠN HOÀ TỔ VĂN - SỬ  GV: Nguyễn Văn Phán