Bài giảng Tiết 119: tiếng việt: lựa chọn trật tự từ trong câu ( luyện tập)

Giáo viên: NguyễnThị Thanh Phương Kiểm tra bài cũ Nờu xuất xứ của văn bản ễng Giuốc-đanh mặc lễ phục? Trỡnh bày giỏ trị nội dung và nghệ thuật của văn bản ? Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: -Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật hiện tượng, hoạt động, đặc điểm( như thứ bậc quan trọng, thứ tự trước sau của hoạt động, trỡnh tự quan sỏt của người núi…) - Nhấn mạnh hỡnh ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng. - Liờn kết với những cõu khỏc trong văn bản. - Đảm bảo sự hài hũa về ngữ õm của lời núi. Cú nhiều cỏch sắp xếp trật tự cỏc từ trong một cõu. Mỗi cỏch sắp xếp đem lại một hiệu quả riờng. *TÁC DỤNG: Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 a)… giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. => Thể hiện thứ tự của các công việc cần phải làm để cổ vũ, động viên và phát huy tinh thần yêu nước của nhân dân. b)… đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa. => Thể hiện thứ tự các việc chính, việc phụ hoặc việc thường xuyên Bài1(SGKtr122). Trật tự các từ và cụm từ in đậm thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào? Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 Baứi taọp 2: Vỡ sao caực cuùm tửứ in ủaọm dửụựi ủaõy ủửụùc ủaởt ụỷ ủaàu caõu? a)Cuứng laộm, noự giụỷ queỷ haộn cuừng chổ ủeỏn ủi ụỷ tuứ. ễÛ tuứ thỡ haộn coi laứ thửụứng. (Nam Cao- Chớ Pheứo) -> Cuùm tửứ “ụỷ tuứ” ủaởt ụỷ ủaàu caõu thửự 2, laởp laùi ụỷ caõu trửụực ủeồ taùo sửù lieõn keỏt caõu. b)Nguyeón Tuaõn coự moọt kho tửứ vửùng heỏt sửực phong phuự maứ oõng ủaừ caàn cuứ tớch luyừ. Voỏn tửứ vửùng aỏy, trửụực Cỏch mạng thaựng Taựm, oõng thửụứng duứng ủeồ chụi ngoõng vụựi ủụứi. (Theo Nguyeón ẹaờng Maùnh, Nhaứ vaờn VN hieọn ủaùi- Chaõn dung vaứ phong caựch) -> Laởp laùi cuùm tửứ “voỏn tửù vửùng” ủeồ taùo lieõn keỏt caõu. Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 c)Vieọc ủeỏn tai em beự con nhaứ thụù caứy, em lieàn baỷo cha: -Chaỷ maỏy khi ủửụùc loọc vua ban, cha cử ựthửa vụựi laứng gieỏt thũt hai con traõu vaứ ủoà hai thuựng gaùo neỏp ủeồ moùi ngửụứi aờn moọt bửừa cho sửụựng mieọng. Coứn moọt traõu vaứ moọt thuựng gaùo, ta seừ xin laứng laứm phớ toồn cho cha con ta traồy kinh lo lieọu vieọc ủoự. (Em beự thoõng minh) -> Laởp laùi cuùm tửứ “coứn moọt con traõu vaứ moọt thuựng gaùo” ủeồ taùo lieõn keỏt caõu. d)Moọt thụứi ủaùi vửứa chaỹn mửụứi naờm. Trong mửụứi naờm aỏy, thụ mụựi ủaừ tranh ủaỏu gaột gao vụựi thụ cuừ, moọt beõn giaứnh quyeàn soỏng, moọt beõn giửừ quyeàn soỏng. Cuoọc ủaỏu tranh keựo daứi cho ủeỏn ngaứy thụ mụựi toaứn thaộng. Trong sửù thaộng lụùi aỏy, cuừng coự nhửừng ngửụứi taỷ xung hửừu ủoọt nụi chieỏn trửụứng, nhửng trửụực heỏt laứ coõng nhửừng nhaứ thụ mụựi. (Hoaứi Thanh- Hoaứi Chaõn, Moọt thụứi ủaùi mụựi trong thi ca) -> Laởp laùi cuùm tửứ “trong mửụứi naờm aỏy”, “trong sửù thaộng lụùi aỏy” ủeồ taùo lieõn keỏt caõu. Bài 2 sgk/ 122-123 Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 - Cỏc cụm từ in đậm được đặt ở đầu cõu nhằm tạo sự liờn kết giữa cỏc cõu chứa chỳng và cỏc cõu trước. Bài 3 sgk/ 123 Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 Bài 3 sgk/ 123 a) Lom khom dưới nỳi, tiều vài chỳ, Lỏc đỏc bờn sụng, chợ mấy nhà. Nhớ nước đau lũng, con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng, cỏi gia gia. ( Bà Huyện Thanh Quan-Qua Đốo Ngang) b) Rất đẹp hỡnh anh lỳc nắng chiều Búng dài lờn đỉnh dốc cheo leo Nỳi khụng đố nổi vai vươn tới Lỏ ngụy trang reo với giú đốo... (Tố Hữu, Lờn Tõy Bắc) Bài 3 sgk/ 123: Phõn tớch hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong cõu in đậm: Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 Bài 3 sgk/ 123 a) Lom khom dưới nỳi, tiều vài chỳ, VN TN CN Lỏc đỏc bờn sụng, chợ mấy nhà. VN TN CN Nhớ nước đau lũng, con quốc quốc, VN CN Thương nhà mỏi miệng, cỏi gia gia. VN CN ( Bà Huyện Thanh Quan-Qua Đốo Ngang) ->đảo trật tự thành phần cõu nhằm nhấn mạnh, hỡnh ảnh về con người và cuộc sống hoang sơ ở Đốo Ngang. Đồng thời nhấn mạnh tõm trạng của Bà Huyện Thanh Quan. Hài hoà về mặt ngữ õm. a) Đảo trật tự thành phần cõu nhằm nhấn mạnh, hỡnh ảnh về con người và cuộc sống hoang sơ ở Đốo Ngang. Đồng thời nhấn mạnh tõm trạng của Bà Huyện Thanh Quan. b) Rất đẹp hỡnh anh lỳc nắng chiều VN CN TN Búng dài lờn đỉnh dốc cheo leo Nỳi khụng đố nổi vai vươn tới Lỏ ngụy trang reo với giú đốo... (Tố Hữu, Lờn Tõy Bắc) > Đảo trật tự thành phần cõu nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp của anh Vệ quốc quõn ngoài mặt trận (Tõy Bắc). b) Đảo trật tự thành phần cõu nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp của anh Vệ quốc quõn ngoài mặt trận (Tõy Bắc). Tạo cho câu thơ sự hài hòa về mặt ngữ âm. Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 4 sgk/ 123-124 Bài 4. (SGK tr123 – 124) Hai câu a, b sau đây có gì khác nhau? Chọn câu thích hợp để điền vào chỗ trống trong đoạn văn a, Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào. a, Tôi/ thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào. C V ĐT CN VN b, Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa. b, Tôi /thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa. C V ĐT (chỉ cách thức)VN CN -> Cụm C- V bổ nghĩa cho VN được thay đổi trật tự ( V – C ) -> Nhấn mạnh sự làm bộ làm tịch của Bọ Ngựa. -> Câu b có thể điền vào chỗ trống trong đoạn văn Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 5 sgk/ 124 Bài 5: Hóy liệt kờ cỏc khả năng sắp xếp trật tự từ trong bộ phận cõu in đậm. Đối chiếu đoạn kết với dàn ý của bài văn và cho biết vỡ sao tỏc giả lựa chọn trật tự từ như ở đõy? Cõy tre Việt Nam! Cõy tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm. Cõy tre mang những đức tớnh của người hiền là tượng trưng cao quý của dõn tộc Việt Nam. - xanh: màu sắc, đặc điểm về hỡnh thức. - nhũn nhặn: tớnh khiờm tốn, bỡnh dị. ngay thẳng: tớnh cỏch cương trực, khụng chịu khuất phục trước mọi thế lực. thủy chung, can đảm: Phẩm chất tốt đẹp. Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 5 sgk/ 124 *Cú rất nhiều cỏch sắp xếp trật tự từ trong cõu “Cõy tre xanh…can đảm” * Cỏch sắp xếp của tỏc giả là hợp lớ vỡ đó đỳc kết được những phẩm chất tốt đẹp của tre theo trỡnh tự miờu tả trong bài văn (từ hỡnh thức bờn ngoài đến tớnh cỏch, phẩm chất bờn trong) Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 6 sgk/ 124 Viết một đoạn văn ngắn về một trong cỏc đề tài sau: a, Lợi ớch của đi bộ đối với sức khỏe. b, Lợi ớch của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế. Giải thớch cỏch sắp xếp trật tự từ ở một cõu trong đoạn văn đó viết. Yêu cầu: Đoạn văn từ 5 – 7 câu. Cách diễn đạt: diễn dịch (quy nạp). Triển khai đề tài. Sử dụng một câu sắp xếp trật từ từ mang hiệu quả diễn đạt (liên kết câu, nhấn mạnh hình ảnh, thể hiện thứ tự sắp xếp các sự việc …) Tiết 119: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: Trũ chơi: Em tập làm nhà văn Bài 6 sgk/ 124 Thể lệ : Nhỡn tranh viết văn theo yờu cầu ( Thời gian: 5 phỳt) b, Lợi ớch của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế. a, Lợi ớch của đi bộ đối với sức khỏe. Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 Bài 3 sgk/ 123 Bài 4 sgk/ 123-124 Bài 5 sgk/ 124 Bài 6 sgk/ 124 * BÀI TẬP CỦNG CỐ: So sỏnh về nội dung hai cõu sau và rỳt ra nhận xột cần chỳ ý như thế nào khi thay đổi trật tự từ trong cõu? a, Nú ớt ăn cơm. b, Nú ăn ớt cơm. -> a, Ăn ớt chỉ số lượng ăn chưa đủ, chưa đảm bảo cho sức khỏe. b, Ít ăn chỉ sự lười ăn, ăn khụng đủ số lần trong ngày. -> Cần chỳ ý lựa chọn, sắp xếp trật tự từ cho phự hợp với nội dung thụng bỏo và hoàn cảnh giao tiếp. Tiết 119: I. ễn lý thuyết: Học SGK/111, 112 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( LUYỆN TẬP) Tiếng Việt: II. Luyện tập: Bài 1 sgk/ 122 Bài 2 sgk/ 122-123 Bài 3 sgk/ 123 Bài 4 sgk/ 123-124 Bài 5 sgk/ 124 Bài 6 sgk/ 124 * DẶN Dề: - Học phần lý thuyết: Ghi nhớ sgk/ 111,112. - Hoàn thành cỏc bài tập. - Soạn: Luyện tập đưa cỏc yếu tố tự sự và miờu tả vào bài văn nghị luận. CHÚC THẦY Cễ GIÁO VÀ CÁC EM MẠNH KHỎE