Bài giảng Tiết 119: câu trần thuật đơn không có từ là

NHiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®Õn dù giê th¨m líp ! KiÓm tra bµi cò: Nªu ®Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ? Cho vÝ dô ? §¸p ¸n: C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ cã vÞ ng÷ th­êng do tõ lµ kÕt hîp víi danh tõ (côm danh tõ) t¹o thµnh. Ngoµi ra hîp gi÷a tõ lµ víi ®éng tõ (côm ®éng tõ), hoÆc tÝnh tõ, (côm tÝnh tõ) còng cã thÓ lµm vÞ ng÷. Khi vÞ ng÷ biÓu thÞ ý phñ ®Þnh, nã kÕt hîp víi c¸c côm tõ: kh«ng ph¶i, ch­a ph¶i. VÝ dô: Em lµ häc sinh líp 6B. VÝ dô: Phó «ng mõng l¾m. TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: 1- §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: a- VÝ dô: * Phó «ng mõng l¾m. *Chóng t«i tô héi ë gãc s©n. *Bôt b¶o. * C¶ lµng th¬m. CN VN CN CN CN VN VN VN b- NhËn xÐt: VÞ ng÷ do tÝnh tõ (côm tÝnh tõ), ®éng tõ (côm ®éng tõ) t¹o thµnh TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: 1- §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: a- VÝ dô: *Phó «ng kh«ng mõng l¾m. *Chóng t«i ch­a tô héi ë gãc s©n. *Bôt kh«ng (ch­a) b¶o. * C¶ lµng kh«ng(ch­a) th¬m. CN VN CN CN CN VN VN VN b- NhËn xÐt: VÞ ng÷ do tÝnh tõ (côm tÝnh tõ), ®éng tõ (côm ®éng tõ) t¹o thµnh Khi ta thªm tõ phñ ®Þnh (kh«ng, ch­a) vµo tr­íc vÞ ng÷-> m¹ng ý nghÜa phñ ®Þnh TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: 1- §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: a- VÝ dô: b- NhËn xÐt c- Ghi nhí Trong c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: VÞ ng÷ th­êng do ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ, tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ t¹o thµnh. Khi vÞ ng÷ biÓu thÞ ý phñ ®Þnh, nã kÕt hîp víi c¸c tõ kh«ng, ch­a. VÝ dô: MÑ em lµ c« gi¸o. TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. 2- Ph©n lo¹i c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: 1- §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: I- Bµi häc: a- VÝ dô: VÝ dô: §»ng cuèi b·i, hai cËu bÐ con tiÕn l¹i. Ngoµi s©n, c©y hoa lan në tr¾ng. Bªn kia s«ng, chî N¨m C¨n ån µo ®«ng vui tÊp nËp. §»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con. Trªn thinh kh«ng, bay ngang qua tõng ®µn chim lín. Trªn bÇu trêi, vôt t¾t mét v× sao. TN CN VN TN CN VN TN CN CN VN TN CN VN TN VN TN VN CN TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. a- VÝ dô: b- NhËn xÐt: - C¸c vÝ dô 1, 2, 3 chñ ng÷ ®øng tr­íc vÞ ng÷. -Miªu t¶, hµnh ®éng, tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm cña sù vËt. - C©u miªu t¶. - C¸c vÝ dô 4, 5, 6 vÞ ng÷ ®øng tr­íc chñ ng÷. Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn, tån t¹i, tiªu biÕn cña sù vËt. - C©u tån t¹i. 2- Ph©n lo¹i c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: VÝ dô: Chän mét trong hai c©u sau ®iÒn vµo chç trèng cho phï hîp víi ®o¹n v¨n: a- §»ng cuèi b·i hai cËu bÐ con tiÕn l¹i. b- §»ng cuèi b·i tiÕn l¹i hai cËu bÐ con. Êy lµ vµo ®Çu mïa hÌ mét n¨m kia. Buæi s¸ng t«i ®ang ®øng ngoµi cöa gÆm mÊy nh¸nh cá non ¨n ®iÓm t©m. Bçng (….) tay cÇm que, tay s¸ch c¸i èng b¬ n­íc. ThÊy bãng ng­êi, t«i véi lÈn xuèng cá, chui nhanh vÒ hang. §¸p ¸n: Êy lµ vµo ®Çu mïa hÌ mét n¨m kia. Buæi s¸ng t«i ®ang ®øng ngoµi cöa gÆm mÊy nh¸nh cá non ¨n ®iÓm t©m. Bçng ®»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con tay cÇm que, tay s¸ch c¸i èng b¬ n­íc. ThÊy bãng ng­êi, t«i véi lÈn xuèng cá, chui nhanh vÒ hang. TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. 2- Ph©n lo¹i c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: a- VÝ dô: b- NhËn xÐt: c- Ghi nhí: Nh÷ng c©u dïng ®Ó miªu t¶ hµnh ®éng, tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm cña sù vËt nªu ë chñ ng÷ ®­îc gäi lµ c©u miªu t¶. Trong c©u miªu t¶, chñ ng÷ ®øng tr­íc vÞ ng÷. - Nh÷ng c©u dïng ®Ó th«ng b¸o vÒ sù xuÊt hiÖn, tån t¹i hoÆc tiªu biÕn cña sù vËt ®­îc gäi lµ c©u tån t¹i. Mét trong nh÷ng c¸ch t¹o c©u tån t¹i lµ ®¶o chñ ng÷ xuèng sau vÞ ng÷. Bµi tËp: X¸c ®Þnh chñ ng÷ vÞ ng÷ trong nh÷ng c©u sau. Cho biÕt nh÷ng c©u nµo lµ c©u miªu t¶ vµ nh÷ng c©u nµo lµ c©u tån t¹i. Bãng tre trïm lªn ©u yÕm lµng, b¶n, xãm, th«n. D­íi bãng tre cña ngµn x­a, thÊp tho¸ng m¸i ®×nh m¸i chïa cæ kÝnh. D­íi bãng tre xanh ta gi÷ g×n mét nÒn v¨n ho¸ l©u ®êi. CN VN CN VN TN CN TN VN => lµ c©u miªu t¶ => lµ c©u tån t¹i => lµ c©u miªu t¶ TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: II- LuyÖn tËp: Bµi tËp 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n tõ 5 ®Õn 7 c©u t¶ c¶nh tr­êng em, trong ®ã cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u tån t¹i. TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: II- LuyÖn tËp: Bµi tËp 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n tõ 5 ®Õn 7 c©u t¶ c¶nh tr­êng em, trong ®ã cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u tån t¹i. §o¹n v¨n mÉu: ChØ cßn Ýt phót n÷a th«i, chóng em kÕt thóc tiÕt häc thø hai cña. S©n tr­êng lóc nµy thËt v¾ng lÆng. §©u ®ã v¨ng lªn tiÕng ®äc bµi cña giê ngo¹i ng÷. Bçng, næi lªn ba tiÕng trèng. ChØ mét tho¸ng sau, quang c¶nh s©n tr­êng ®Çy tiÕng ån µo, nhén nhÞp, ®«ng ®óc. Bµi tËp 3: ChÝnh t¶ (nghe -viÕt): C©y tre ViÖt Nam. C©y tre lµ ng­êi b¹n th©n cña ng­êi n«ng d©n ViÖt nam, b¹n th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam. N­íc ViÖt Nam xanh mu«n ngµn c©y l¸ kh¸c nhau. C©y nµo còng ®Ñp, c©y nµo còng quÝ, nh­ng th©n thuéc nhÊt vÉn lµ tre nøa. Tre §ång Nai, nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn §iÖn Biªn Phñ, luü tre th©n mËt lµng t«i… ®©u ®©u ta còng cã nøa tre lµm b¹n. Tre, nøa, tróc, mai,vÇu mÊy chôc lo¹i kh¸c nhau, nh­ng cïng mét mÇm non m¨ng mäc th¼ng. Vµo ®©u tre còng sèng, ë ®©u tre còng xanh tèt. D¸ng tre v­¬n méc m¹c, mµu tre t­¬i nhòn nhÆn. Råi tre lín lªn, cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c. Tre tr«ng thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ nh­ ng­êi. TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I- Bµi häc: II- LuyÖn tËp: Bµi tËp 4: C©u miªu t¶ Xa xa nh÷ng chiÕc xe t¶i ch¹y tíi. - S¸ng nay, mét cuéc häp ®· diÕn ra. - Ngoµi ®ång, nh÷ng ruéng lóa r× rµo trong giã. C©u tån t¹i Tõ xa, bçng xuÊt hiÖn mét ng­êi l¹ mÆt. - D­íi gèc tre, tua tña nh÷ng mÇm m¨ng. - Cuèi v­ên, r¬i l¸c ®¸c nh÷ng chiÕc l¸ kh«. C©u trÇn thuËt ®¬n S¬ ®å C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ C©u tån t¹i C©u miªu t¶ C©u ®Þnh nghÜa C©u giíi thiÖu C©u miªu t¶ C©u ®¸nh gi¸ TiÕt 119: C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. I. Bµi häc 1. §Æc diÓm cña c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ 2.Ph©n lo¹i c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: * C©u miªu t¶: - Kh¸i niÖm - VÞ trÝ * C©u tån t¹i: - Kh¸i niÖm - VÞ trÝ II. LuyÖn tËp: Tr©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®· ®Õn dù giê th¨m líp !