Bài giảng Tiết 119 : bài 29 lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập)

Chào mừng các thầy cô giáo tổ xã hội tới dự giờ lớp 8C. Giáo viên dạy : Nguyễn Thị Kim oanh Trường THCS Mạo khê 1 Ngày soạn : 9 / 4 / 2008 Ngày giảng : 12/ 4/ 2008 LùA CHäN TRËT Tù Tõ TRONG C¢U(LuyÖn tËp) tiết 119 : BµI 29 * Kiểm tra bài cũ : ? Nêu tác dụng của việc sắp xếp trật từ trong câu ? * Bài mới : I/ Luyện tập Bài tập 1 : Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?a/ Tinh thần yêu nước cũng như những thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất dấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chung ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.( Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ) TrËt tù tõ thÓ hiÖn thø tù c¸c khâu trong công tác vận động quần chúng để ph¸t huy tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n. b/ Gần đến ngày giỗ thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa về . Trong đó nghe đâu mệ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa. => Sắp xếp các hoạt động theo thứ bậc : Việc chính, việc diễn ra hàng ngày của bà mẹ là bán bóng đèn; còn bán vàng hương là việc làm thêm trong những phiên chợ chính. Bµi 2: V× sao c¸c côm tõ d­íi ®©y ®­îc ®Æt ë ®Çu c©u? a) Cïng l¾m , nã cã gië quÎ, h¾n còng chØ ®Õn ®I ë tï. ë tï th× h¾n coi lµ th­êng. b) NguyÔn Tu©n cã mét kho tõ vùng hÕt søc phong phó mµ «ng ®· cÇn cï tÝch luü. Vèn tõ vùng Êy, tr­íc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m, «ng th­êng dïng ch¬i ng«ng víi ®êi. c) ViÖc ®Õn tai em bÐ con nhµ thî cµy, em liÒn b¶o cha: - Ch¶ mÊy khi ®­îc léc vua ban, cha cø th­a víi lµng giÕt thÞt hai con tr©u vµ ®å hai thóng g¹o nÕp ®Ó mäi ng­êi ¨n mét b÷a cho s­íng miÖng. Cßn mét tr©u vµ mét thóng g¹o, ta sÏ xin lµng lµm phÝ tæn cho cha con ta trÈy kinh lo liÖu viÖc ®ã. d) Mét thêi ®¹i võa ch½n m­êi n¨m. Trong m­êi n¨m Êy, th¬ míi ®· tranh ®Êu g¾t gao víi th¬ cò, mét bªn giµnh quyÒn sèng, mét bªn gi÷ quyÒn sèng. Cuéc tranh ®Êu kÐo dµi cho ®Õn ngµy th¬ míi toµn th¾ng. Trong sù th¾ng lîi Êy, còng cã c«ng nh÷ng ng­êi t¶ xung h÷u ®ét n¬i chiÕn tr­êng, nh­ng tr­íc hÕt lµ c«ng nh÷ng nhµ th¬ míi. Cụm từ in đậm được lặp lại ngay đầu câu là để liên kết câu ấy với những câu trước nó. Bài tập 2 : Vì sao ccas cụm từ dưới đây được đặt ở đầu câu ? a/ Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng ch Bµi 3: phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong những câu in đậm ? => Việc đảo trật tự thông thường của từ trong các câu nhằm mục đích nhấn mạnh hình ảnh hoặc tâm trạng nêu ở các từ đứng đầu câu. Bµi 4: C¸c c©u (a) vµ (b) sau ®©y cã g× kh¸c nhau? Chọn c©u thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n bªn d­íi ? a) T«i thÊy mét anh Bä Ngùa trÞnh träng tiÕn vµo. b) T«i thÊy trÞnh träng tiÕn vµo mét anh Bä Ngùa. Bçng mÊy chó Ch©u ChÊu Ma ®ang nh¶y nhãt khoe tµi quanh c¸c nµng Cµo Cµo, véi nÐ d¹t vÒ mét bªn. Råi trong cöa hang chît im tiÕng ån µo. /…/ Ng­êi ng­îm anh Bä Ngùa nµy còng b×nh th­êng th«i, nh­ng ch­a hiÓu sao anh ta lµm lèi quan d¹ng ®Õn thÕ, anh ®i cø ch©n nhÊc tõng b­íc cao ngang ®Çu gèi kiÓu b­íc ch©n ngçng, c¸ch thøc ta ®©y kÎ giê h¸ch dÞch. ( So sánh câu a và câu b : - Giống nhau : cả 2 câu phụ ngữ của động từ “ thấy” đều là cụm chủ -vị. - Khác nhau : + Câu a : Ở câu a cụm C-V này có chủ ngữ đứng trước , nhằm nêu tên nhân vật và miêu tả hành động của nhân vật. + Câu b : Cụm C- V làm phụ ngữ có có vị ngữ đảo lên trước, đồng từ trịnh trọng ( chỉ cách thức tiến hành hoạt động nêu ở động từ ) lại đặt trước động từ . Cách viết ấy có tác dụng nhấn mạnh sự “ làm bộ , làm tịch “ của nhân vật. * Đối chiếu với văn cảnh thì ta thấy nhất là câu cuối cùng trong đoạn trích, chúng ta thấy câu thích hợp nhất điền vào chỗ trống là câu b. Bçng mÊy chó Ch©u ChÊu Ma ®ang nh¶y nhãt khoe tµi quanh c¸c nµng Cµo Cµo, véi nÐ d¹t vÒ mét bªn. Råi trong cöa hang chît im tiÕng ån µo .Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.Ng­êi ng­îm anh Bä Ngùa nµy còng b×nh th­êng th«i, nh­ng ch­a hiÓu sao anh ta lµm lèi quan d¹ng ®Õn thÕ, anh ®i cø ch©n nhÊc tõng b­íc cao ngang ®Çu gèi kiÓu b­íc ch©n ngçng, c¸ch thøc ta ®©y kÎ giê h¸ch dÞch. (T« Hoµi, DÕ MÌn phiªu l­u kÝ) Bµi 5: H·y liÖt kª c¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp trËt tù tõ trong bé phËn c©u in ®Ëm. §èi chiÕu ®o¹n kÕt víi dµn ý cña bµi v¨n cho biÕt v× sao t¸c gi¶ lùa chän trËt tù tõ nh­ ë ®©y? C©y tre ViÖt Nam! C©y tre xanh, nhòn nhÆn, ngay th¼ng, thuû chung, can ®¶m. C©y tre mang nh÷ng ®øc tÝnh cña ng­êi hiÒn lµ t­îng tr­ng cao quý cña d©n téc ViÖt Nam. * Các từ : Xanh,nhũn nhặn,ngay thẳng,thủy chung,can đảm, sẽ có rất nhiều cách sắp xếp trật tự từ. Nhưng cách sắp xếp của nhà văn Thép mới là hợp lí vì nó đúc kết được những phẩm chất đáng quý của cây tre theo đúng trình tự miêu tả trong bài văn. Bài 6 :Viết một đoạn văn ngắn về đề tài sau: Nhóm 1 : lợi ích của đi bộ đối với sức khỏe. Nhóm 2 : Lợi ích của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế. => Đại diện các nhóm trình bày đoạn văn bằng bảng nhóm. II/ Hướng dẫn về nhà Ôn tập lựa chọn sắp xếp trật tự từ trong câu nhằm đạt hiệu quả nhất định. Hoàn chỉnh toàn bộ bài tập SGK. Soạn bài : Luyện tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận.