Bài giảng Tiết 118: Nỗi oan hại chồng

GV: Nguyễn Thị Thu Hà Trường THCS Nguyễn Huy Tưởng I. Giíi thiÖu “ Quan ¢m ThÞ KÝnh” vµ ChÌo cæ 1. Khái niệm ChÌo lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÖn, diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊu. Tuần Ti - Đào Huế Quan Âm Thị Kính Trương Viên Kim Nham 2. Nguån gèc: ChÌo n¶y sinh vµ ®­îc phæ biÕn réng r·i ë B¾c Bé. 3. Đặc trưng + ThÓ hiÖn tinh thÇn ®Êu tranh vµ kh¸t väng vÒ mét cuéc sèng tèt ®Ñp. + Lµ m«n nghÖ thuËt tæng hîp: H¸t - nh¹c - móa - diÔn tÝch. + Nh©n vËt mang tÝnh ­íc lÖ vµ c¸ch ®iÖu cao. 3. §Æc tr­ng ThiÖn SÜ: Vai th­ sinh ThÞ MÇu: Vai n÷ lÖch MÑ ®èp: Vai hÒ Sïng bµ: Vai mô ¸c ThÞ KÝnh: Vai n÷ chÝnh Mét sè nh©n vËt trong vë chÌo Quan ¢m ThÞ KÝnh Hề chèo Quốc Trượng Quốc Anh Vai th­ sinh Vai n÷ lÖch Vai hÒ Vai mô ¸c Vai n÷ chÝnh II. Tìm hiểu trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” 1. Vị trí của đoạn trích “Nỗi oan hại chồng” thuộc phần I của vở chèo, sau líp Vu quy: Thị Kính kết duyên cùng Thiện Sĩ. Mâu thuẫn của vở kịch bắt đầu từ ®©y, mét trong hai nỗi oan cña cuéc đời nµng. Một số làn điệu Chèo cổ. Hát sử rầu Hát sắp chợt Hát sử Một số làn điệu Chèo cổ. Hát sử Một số làn điệu Chèo cổ. Hát sắp chợt Một số làn điệu Chèo cổ. Hát sử rầu 2. Phân tích a. T×nh c¶m cña ThÞ KÝnh ®èi víi chång  Ng­êi vî yªu chång, kh¸t khao h¹nh phóc gia ®×nh. - Cö chØ: dän kØ, qu¹t cho chång. - Lêi nãi: “§¹o vî chång tr¨m n¨m kÕt tãc Tr­íc ®Ñp mÆt chång, sau ®Ñp mÆt ta”. b. ThÞ KÝnh bÞ ®æ oan giÕt chång  ThÞ KÝnh rÊt c« ®¬n, lÎ loi trong nçi oan. - ThiÖn SÜ: nghi ngê ng­êi vî ®øc h¹nh. - Sïng Bµ: buéc téi ThÞ KÝnh giÕt chång. H­íng dÉn vÒ nhµ 1. Xem tr­íc phÇn luyÖn tËp SGK chuÈn bÞ cho tiÕt häc sau. 2. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt ThÞ KÝnh. 3. T×m ®äc vµ ghi l¹i mét sè t¸c phÈm cïng viÕt vÒ h×nh t­îng ng­êi phô n÷ em ®· ®­îc häc trong ch­¬ng tr×nh. Trích đoạn: “Nỗi oan hại chồng” - TÝnh c¸ch: 3.Ph©n tÝch a.ThÞ KÝnh trong khung c¶nh gia ®×nh: - XuÊt th©n: nghÌo. - Hµnh ®éng : Kh©u ¸o, qu¹t cho chång - Lêi nãi: “Tr­íc ®Ñp mÆt chång sau ®Ñp mÆt ta” “D¹ th­¬ng chång, lßng thiÕp sao an ¢u dao bÐn, thiÕp xÐn tµy mét mùc” yªu chång ®øc h¹nh, ®oan trang, … 3 5 - Hµnh ®éng : Kh©u ¸o, qu¹t cho chång “Tr­íc ®Ñp mÆt chång sau ®Ñp mÆt ta” II. Tìm hiểu đoạn trích Nỗi oan hại chồng Phân tích đoạn trích Trong đoạn trích có mấy nhân vật? Sự tham gia của nhân vật vào tình huống cốt truyện như thế nào? Trong đoạn trích có 5 nhân vật: Thiện Sĩ, Thị Kính, Sùng ông, Sùng bà, mãng ông. Sùng bà và Thị Kính tham gia vào xung đột nhiều nhất. Sùng bà thuộc kiểu nhân vật mụ ác, đại diện cho tầng lớp phong kiến, địa chủ; Thị Kính là nv nữ chín, đại diện cho tầng lớp nhân dân lao động Lời lẽ mang tính phân biệt đối xử, phân biệt thấp cao, sang hèn rõ rệt Quan hệ không còn là mẹ chồng – nàng dâu mà là quan hệ giầu nghèo.. Mụ hát sắp, nói lệch, múa sắp: Bộc lộ thái độ trấn áp, tàn nhẫn, phũ phàng, giọng điệu kiêu kì, khinh thị người nghèo khổ. Mâu thuẫn trong hôn nhân bất bình đằng rất sâu sắc 4. Xung đột mẹ chồng –nàng dâu biểu hiện mâu thuẫn giai cấp trong xã hội xưa forward forward back Tæng kÕt Thị Kính là nạn nhân của xã hội, chưa đủ sức để vượt lên hoàn cảnh, bị khuất phục trước hoàn cảnh, đầu hàng số phận và trước tư tưởng đau khổ, nhẫn nhịn của nhà Phật. Nhân vật chỉ có những lời oán thán, trách móc, ước muốn thụ động. Đoạn trích khẳng định phẩm chất, thông cảm với số phận của con người forward back 6. Thị Kính bị đuổi ra khỏi nhà Sùng bà giở trò mời Mãng ông sang ăn cỗ Thị Kính dẫn cha về: tâm sự, bộc bạch Thị kính chào lậy cha mẹ, giả trai đi tu 2. Giá trị Quan âm Thị Kính là một vở chèo cổ của Việt Nam, trong đó có trích đoạn “Nỗi oan hại chồng" được đánh giá là một trong những trích đoạn mẫu mực của chèo cổ Việt Nam. a. Thị Kính trong khung cảnh gia đình Khung cảnh gia đình hạnh phúc đầm ấm, là ước mơ của nhân dân Thị Kính rất thương chồng: cử chỉ ân cần, dịu dàng (Qua việc chăm sóc chồng, độc thoại ) Đó là tình cảm chân thành, tự nhiên, lo toan của người vợ b. Thị Kính trong nỗi oan hại chồng Khung cảnh gia đình hạnh phúc đầm ấm, là ước mơ của nhân dân Thị Kính rất thương chồng: cử chỉ ân cần, dịu dàng (Qua việc chăm sóc chồng, độc thoại ) Đó là tình cảm chân thành, tự nhiên, lo toan của người vợ Cảnh 1: Thị Kính trong khung cảnh gia đ×nh Cảnh 2 : Thị Kính trong nỗi oan hại chồng Cảnh 3 : Thị Kính sau khi bị oan