Bài giảng Tiết 117+ 118: Quan âm thị kính (Trích đoạn "Nỗi oan hại chồng")

Nam mô quan thế âm bồ tát Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sơ lược về chèo a)Khái niệm: Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu b) Tích truyện: Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm Loại kịch hát, múa dân gian,kể chuyện diễn tích bằng hình thức sân khấu và trước kia thường được diễn ở sân đình nên còn gọi là chèo sân đình. Chèo nảy sinh vàphổ biến rộng rãi ở Bắc Bộ Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm xoay quanh trục “bĩ cực thái lai” ? Qua phần chú thích trong SGK em có được những hiểu biết gì về chèo? ? Tích chèo thường được khai thác ở đâu? I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sơ lược về chèo a)Khái niệm: Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu. b) Tích truyện: Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm. c) Nội dung phản ánh trong chèo Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người. Trau dồi tình yêu thương giữa con người với nhau Giíi thiÖu nh÷ng mÉu mùc vÒ ®¹o ®øc, tµi n¨ng ®Ó mäi ng­êi noi theo. Bªn c¹nh viÖc c¶m th«ng víi sè phËn bi kÞch cña ng­êi lao ®éng , ng­êi phô n÷, ®Ò cao phÈm chÊt vµ tµi n¨ng cña hä , chÌo cßn ch©m biÕm, ®¶ kÝch trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ nh÷ng ®iÒu bÊt c«ng, xÊu xa trong x· héi phong kiÕn ®­¬ng thêi. Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sơ lược về chèo a)Khái niệm: Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu. b) Tích truyện: Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm. c) Nội dung phản ánh trong chèo Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người. d) Nhân vật trong chèo -Nh©n vËt : Vai l·o N÷ chÝnh N÷ lÖch Th­ sinh Mô ¸c Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sơ lược về chèo a)Khái niệm: Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu. b) Tích truyện: Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm. c) Nội dung phản ánh trong chèo Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người. d) Nhân vật trong chèo Cã tÝnh ­íc lÖ vµ c¸ch ®iÖu cao.KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸i bi vµ c¸i hµi. ChÌo cã mét sè nh©n vËt truyÒn thèng víi nh÷ng ®Æc tr­ng tÝnh c¸ch riªng. Mçi lo¹i nh©n vËt trong chÌo ®Òu cã h×nh thøc ho¸ trang, mét khu«n diÔn ­íc lÖ, c¸ch ®iÖu thÓ hiÖn trong ng«n ng÷, c¸c lµn ®iÖu, c¸c lo¹i ®éng t¸c chuyÓn ®éng… ? Nhân vật trong chèo thường mang những đặc trưng gì? I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sơ lược về chèo 2) Tìm hiểu nội dung văn bản chèo “Quan Âm Thị Kính” PhÇn 1: ¸n giÕt chång PhÇn 2: ¸n hoang thai PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i- ThÞ KÝnh lªn toµ sen II)Đọc tìm hiểu đoạn trích 1) Đọc: 2) Giải thích từ khó: ? Văn bản gồm mấy phần? Văn bản gồm 3 phần: PhÇn 1: ¸n giÕt chång PhÇn 2: ¸n hoang thai PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i- ThÞ KÝnh lªn toµ sen Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” . I)Đọc hiểu chú thích 1) Tìm hiểu sỏ lược về chèo 2) Tìm hiểu nội dung văn bản chèo “Quan Âm Thị Kính” PhÇn 1: ¸n giÕt chång PhÇn 2: ¸n hoang thai PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i- ThÞ KÝnh lªn toµ sen II)Đọc tìm hiểu đoạn trích 1) Đọc: 2) Giải thích từ khó: 3) Vị trí của đoạn trích: - N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo ? Đoạn trích nằm ở vị trí nào của phần 1? §o¹n trÝch n»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo. Tr­íc ®o¹n trÝch lµ líp vu quy: ThÞ KÝnh kÕt duyªn cïng ThiÖn sÜ vµ vÒ nhµ chồng. Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I)Đọc hiểu chú thích II)Đọc tìm hiểu đoạn trích 1) Đọc: 2) Giải thích từ khó: 3) Vị trí của đoạn trích: N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo 4) Nhân vật chính + Sïng bµ (vai mô ¸c) §¹i diÖn cho tÇng líp ®Þa chñ phong kiÕn. + ThÞ KÝnh: (vai n÷ chÝnh) §¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi phô n÷ lao ®éng, ng­êi dân thường ? Trong trích đoạn được học có những nhân vật nào? Thị Kính Thiện Sĩ Sùng Bà, Sùng Ông Mãng Ông Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I)Đọc hiểu chú thích II)Đọc tìm hiểu đoạn trích 1) Đọc: 2) Giải thích từ khó: 3) Vị trí của đoạn trích: N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo 4) Nhân vật chính + Sïng bµ (vai mô ¸c) §¹i diÖn cho tÇng líp ®Þa chñ phong kiÕn. + ThÞ KÝnh: (vai n÷ chÝnh) §¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi phô n÷ lao ®éng, ng­êi dân thường 5) Bố cục: ? Đoạn trích này được chia làm mấy phần? Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I) Đọc hiểu chú thích II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích 1) Cảnh 1: Trước khi nỗi oan xảy ra ThÞ KÝnh lµ mét ng­êi vî th¶o hiÒn, cã t×nh yªu th­¬ng chång rÊt ®»m th¾m, trong s¸ng, ch©n thËt, méc m¹c trong t×nh yªu, mong muèn cã mét h¹nh phóc løa ®«i tèt Khung cảnh gia đình có: Chồng dùi mài kinh sử để nhập hội long vân Vợ ngồi khâu áo Mét khung c¶nh sinh ho¹t gia ®×nh Êm cóng, h¹nh phúc Cử chỉ của Thị Kính: - Dọn kỷ cho chồng nghỉ - Quạt cho chồng ngủ Thị Kính thương chồng với một tình cảm dịu dàng Tâm trạng của Thị Kính: Băn khoăn lo lắng khi thấy chiếc râu mọc ngược dưới cằm chồng Suy nghÜ: - Tr­íc ®Ñp mÆt chång sau ®Ñp mÆt ta. - D¹ th­¬ng chång lßng thiÕp sao an Hành động: Âu dao bén, thiếp xén tày một mực Văn bản :Quan Âm Thị Kínhtrích đoạn : “Nỗi oan hại chồng” I) Đọc hiểu chú thích II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích 1) Cảnh 1: Trước khi nỗi oan xảy ra 2) Cảnh 2: Trong khi Thị Kính bị oan Nhân vật Sùng bà -Gièng nhµ bµ ®©y gièng ph­îng gièng c«ng. -Nhµ bµ ®©y cao m«n lÖnh téc. - Trøng rång l¹i në ra rång. -Liu ®iu l¹i në ra dßng liu ®iu Mµy lµ con nhµ cua èc -C¶ gan say hoa ®¾m nguyÖt… Dông t×nh bÊt tr¾c.. G¸i say trai lËp chÝ giÕt chång… …mÆt g¸i tr¬ nh­ mÆt thít. Ngùa bÊt kham, con g¸i ná måm phã vÒ cho r¶nh. -Dói ®Çu ThÞ KÝnh xuèng. B¾t ThÞ kÝnh ngöa mÆt lªn. Kh«ng cho ThÞ kÝnh ph©n bua. Dói tay ®Èy ThÞ KÝnh ng· khuþu xuèng… => Khoe khoang, h·nh diÖn vªnh v¸o… => Coi th­êng, dÌ bØu, khinh bØ, vu h·m, m¾ng nhiÕc, xØ v¶, l¨ng nhôc, th¾t buéc… =>Th« b¹o, tµn nhÉn, bÊt nh©n. -Tuång bay mÌo m¶ gµ ®ång l¼ng l¬. Thị Kính quyết định “trá hình nam tử quyết đi tu hành” có ý nghĩa gì? Đó có phải là con đường giúp Thị Kính thoát khỏi đau khổ không? - Tích cực: Thị Kính muốn sống để tỏ rõ con người đoan chính. - Tiêu cực: Thị Kính không nhận ra nguyên nhân nỗi khổ của mình, không đấu tranh mà nhẫn nhục cam chịu  Không thoát khỏi đau khổ Việc Thị Kính quyết đi tu hành có ý nghĩa: 3) Cảnh 3: Quyết chí đi tu : Cuộc sống gia đình bị oan: + Thị Kính rơi vào bế tắc + Sát hại chồng không thể ở nhà được + Xấu hổ không về được nhà cha mẹ + Không thể lấy người khác ->gái hư + Bỏ đi xa là người không đoan chính + Minh oan không ai tin -> con đường duy nhất là đi tu để tự giải thoát cho mình Xung đột kịch Sùng bà > < Mãng ông (Thông gia) Xung đột gia đình Xung đột giai cấp, xã hội I) Đọc hiểu chú thích II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích IV. Tổng kết: Nghệ thuật: Xung đột kịch gay gắt. 2. Nội dung: - Những phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi thảm, bế tắc của người phụ nữ trong xã hội cũ. - Những đối lập giai cấp (gia đình, hôn nhân). Bài tập trắc nghiệm: Ý nào sau đây là đặc sắc nghệ thuật của trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” Sử dụng các biện pháp tương phản, tăng tiến. Giọng điệu châm biếm mỉa mai. Xây dựng các xung đột kịch gay gắt. Lập luận giàu sức thuyết phục. Bài tập 2/ Thành ngữ “Oan Thị Kính” Nỗi oan ức quá sức tưởng tượng không có cách gì để thanh minh,xoá bỏ được. - Tóm tắt đoạn trích “Nỗi oan hại chồng”. - Viết một đoạn văn ngắn (6 - 8 câu) nêu suy nghĩ của em về nhân vật Thị Kính. - Soạn bài “Daáu chaám löûng vaø daáu chaám phaåy ”. Dặn dò