Bài giảng Tiết 116: mùa xuân nho nhỏ_ Thanh Hải

Thanh Hải GV:Nguyễn Thị Hạ I. Tỡm hiểu chung: Tỏc giả,tỏc phẩm: a) Tỏc giả: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980) Nhà thơ Thanh Hải tên thật là :Phạm Bá Ngoãn (1930-1980). Quê huyện Phong Điền, Thừa - Thiên Huế. - Là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam từ những ngày đầu. - Phong cỏch thơ hồn hậu,tự nhiờn, trong sỏng, thiết tha, sõu lắng . Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải - Các tác phẩm chính: +Những đồng chớ trung kiờn (1962). + Huế mựa xuõn (1970-1975). + Dấu vừng Trường Sơn (1977). + Mưa xuõn đất này (1982). + Thơ Thanh Hải (1982). Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ ThanhHải I.Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: b) Tác phẩm: - Bài thơ được sáng tác vào tháng 11-1980. - Được in trong tập “Thơ Việt Nam ,, (1945-1985) , NXBHN, 1987. a) Tỏc giả: b) Tỏc phẩm: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ ThanhHải I. Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: 2. Đọc văn bản: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc ơi con chim chiền chiện(1) Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Mùa xuân người cầm súng Lộc(2) giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao… Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. Giọng say sưa trỡu mến. I. Tỡm hiểu chung: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. Ta làm com chim hút Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hũa ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. Mùa xuân-ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình(3) Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế. Thanh Hải Giọng trầm lắng thiết tha. Tỡm hiểu chung: 2. Đọc văn bản: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc ơi con chim chiền chiện(1) Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Mùa xuân người cầm súng Lộc(2) giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao… Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. Mùa xuân-ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình(3) Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền(4) đất Huế. - Thanh Hải - Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải 2. Đọc văn bản: 3. Từ khú:(SGK). Hũa ca: Bài ca nhiều õm sắc, giọng điệu hũa hợp . Nốt trầm: nốt nhạc ghi õm thấp, trầm. 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: 2. Đọc văn bản: I. Tỡm hiểu chung: 3. Từ khú: 4. Bố cục: Bài thơ “Mựa xuõn nho nhỏ” thuộc kiểu văn bản gỡ? Xỏc định phương thức biểu đạt và mạch cảm xỳc của bài thơ? - Biểu cảm + Miờu tả. - Bắt đầu bằng mạch cảm xỳc trực tiếp, hồn nhiờn trong trẻo về vẻ đẹp của sức sống mựa xuõn thiờn nhiờn từ đú mở rộng ra thành hỡnh ảnh mựa xuõn của đất nước rồi chuyển sang biểu hiện suy nghĩ và ước nguyện của tỏc giả. - Thể thơ 5 chữ. Khổ thơ đầu BỐ CỤC Cảm xỳc về mựa xuõn, thiờn nhiờn đất trời Khổ 2 và 3 Mựa xuõn của đất nước, con người Khổ 4 và 5 Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ Lời ngợi ca quờ hương đất nước Khổ thơ cuối 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: 2. Đọc văn bản: I. Tỡm hiểu chung: 3. Từ khú: 4. Bố cục: II. Tỡm hiểu văn bản: 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: 2. Đọc văn bản: I. Tỡm hiểu chung: 3. Bố cục: II. Tỡm hiểu văn bản: 1.Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn: Dòng sông Hương – Thừa Thiên - Huế Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn Mọc giữa dũng sụng xanh Một bụng hoa tớm biếc Ơi con chim chiền chiện Hút chi mà vang trời Bức tranh mùa xuân thiên nhiên được miờu tả qua những chi tiết, hỡnh ảnh nào ? Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Bức tranh xuân Hình ảnh: Màu sắc: Âm thanh: dòng sông,bụng hoa,chim chiền chiện xanh, tím biếc tiếng chim hót Khung cảnh mựa xuõn cú khụng gian cao rộng,màu sắc tươi thắm, õm thanh vang vọng trong trẻo. Hỡnh ảnh chọn lọc, màu sắc đặc trưng, õm thanh rộn ró, vui tươi – tiờu biểu cho mựa xuõn xứ Huế. Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Đảo ngữ  Tràn đầy sức sống 1) Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn “Mọc giữa dũng sụng xanh Ơi con chim chiền chiện Một bụng hoa tớm biếc Hút chi mà vang trời” Đảo ngữ, hỡnh ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, õm thanh rộn ró, vui tươi. Mùa xuân bình dị hiện lên với vẻ đẹp lung linh, tươi mới, sinh động tràn đầy sức sống. Từng giọt long lanh rơi Tụi đưa tay tụi hứng Theo em, giọt long lanh là giọt gỡ ? Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Giọt âm thanh của tiếng chim. Giọt sương, giọt mưa xuân. Vậy cảm xỳc của nhà thơ ở Đõy được diễn tả như thế nào? Thể hiện thỏi độ và tỡnh cảm của nhà thơ ra sao? Chuyển đổi cảm giỏc thật tinh tế (Hình ảnh ẩn dụ độc đáo, sáng tạo) Cảm xỳc ngõy ngất, say sưa trước vẻ đẹp của thiờn nhiờn trời đất lỳc vào xuõn, tỡnh yờu cuộc sống tha thiết, nồng nàn. Tỏc giả cảm nhận õm thanh tiếng chim khụng chỉ bằng thớnh giỏc, thị giỏc, mà cũn cảm nhận bằng xỳc giỏc qua động từ nào ở cuối đoạn ? Tôi đưa tay tôi hứng Trõn trọng, nõng niu của tỏc giả. 3. Phân tích 1) Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn Mọc giữa dũng sụng xanh Ơi con chim chiền chiện Một bụng hoa tớm biếc Hút chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tụi đưa tay tụi hứng Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải * Tiểu kết: Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải Luyện tập Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng. Bài tập1: Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được sáng tác trong giai đoạn nào? A. 1930 – 1945. B. 1945 – 1954. C. 1954 – 1975. D. 1975 - 2000. Bài tập 2. “Mùa xuân nho nhỏ” được viết giống thể thơ của bài thơ nào? A. Đờm nay Bỏc khụng ngủ  B. Bài thơ về tiểu đội xe khụng kớnh C. Đồng chớ D. Đoàn thuyền đỏnh cỏ I. Tỡm hiểu chung: 3. Từ khú: II. Tìm hiểu văn bản: Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn: * Tiểu kết D A 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: 2. Đọc văn bản: 4. Bố cục: I) Tỡm hiểu chung: 1) Đọc 2) Chú thích a) Tác giả b) Tác phẩm c) Từ khó II) Tìm hiểu văn bản 1) Thể loại 2) Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt 3) Bố cục 4) Phân tích * Luyện tập * Tiểu kết: Bài tập 3: Phép tu từ nào được sử dụng trong đoạn thơ: A. Hoán dụ B. ẩn dụ C. So sánh D. Điệp từ “Ơi con chim chiền chiện Hút chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tụi đưa tay tụi hứng” B Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải I.Tỡm hiểu chung: 1.Tỏc giả - tỏc phẩm. a.Tỏc giả: Thanh Hải: Tờn khai sinh là Phạm Bỏ Ngoón, sinh ngày 4/11/1930, mất năm 1980 tại Huyện Phong Điền - Tỉnh Thừa Thiờn - Huế. Là người cú cụng trong xõy dựng nền văn học cỏch mạng ở Miền Nam. Cỏc tỏc phẩm chớnh: +Những đồng chớ trung kiờn (1962) +Huế mựa xuõn – 2 tập(1970-1975) +Dấu vừng Trường Sơn (1977) +Mưa xuõn đất này (1982) +Thơ Thanh Hải (1982) b.Tỏc phẩm: Mựa xuõn nho nhỏ. -Bài thơ được viết thỏng 11 năm 1980, lỳc này tỏc giả đang nằm trờn giường bệnh. -Bài thơ được in trong tập thơ Việt Nam 1945-1985 – NXB GD Hà Nội, 1987. 2.Đọc văn bản: 3.Từ khú: SGK 2.Bố cục: Kiểu văn bản: Biểu cảm. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Miờu tả. 4 Phần: + Khổ thơ đầu: Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn đất trời. + Khổ 2+3: Mựa xuõn đất nước con người. + Khổ 4+5: Ước nguyện của tỏc giả. + Khổ thơ cuối: Lời ngợi ca quờ hương đất nước. Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ (T1) Thanh Hải II.Tỡm hiểu văn bản: 1.Cảm xỳc trước mựa xuõn thiờn nhiờn: Những từ ngữ, hỡnh ảnh, õm thanh miờu tả cảnh mựa xuõn: Dũng sụng xanh, hoa tớm biếc, chim chiền chiện, hút vang trời, giọt long lanh rơi. Cảnh sắc mựa xuõn tươi vui, rộn ró, tràn đầy sức sống. -Tõm trạng của tỏc giả được thể hiện qua 2 cõu thơ: Từng giọt long lanh rơi Tụi đưa tay tụi hứng. Cảm xỳc say sưa ngõy ngất của tỏc giả trước vẻ đẹp của thiờn nhiờn đất trời lỳc vào xuõn. Bức tranh đẹp về mựa xuõn thiờn nhiờn đất trời. -Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết. -Ngụn ngữ thơ trong sỏng. -Cảnh và tỡnh hoà quyện. Thể thơ 5 chữ, Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác giầu sức liên tưởng độc đáo, thú vị . Sự trân trọng, nâng niu, tình yêu cuộc sống trước vẻ đẹp của mùa xuân. Luyện tập: Hướng dẫn về nhà: Cầu Tràng Tiền Đại Nội – Huế