Bài giảng Tiết 106: THUẾ MÁU

Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện Chế độ quân tình nguyện Vạ mộ lính Bố cáo của phủ toàn quyền Thủ đoạn mộ lính Cách thoát vạ mộ lính Lời nói Việc làm Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện  Phương pháp lập luận chứng minh + Hệ thống luận cứ nhiều tầng lớp (chính - phụ)  Hiểu biết sâu sắc vấn đề nghị luận * Vạ mộ lính: + Thủ đoạn mộ lính: - Tiến hành những cuộc lùng ráp lớn về nhân lực trên toàn cõi Đông Duơng - Người bị bắt đều bị nhốt vào trại lính - Săn bắt thứ vật liệu biết nói … gây nhũng lạm -> chúa tỉnh ra lệnh quan dưới quyền …. Thời hạn nhất định nộp đủ số người nhất định: + Tóm người khoẻ nghèo + Con nhà giàu + Đi lính tình nguyện hoặc xì tiền ra -> + Luận chứng được kể chi tiết, cụ thể + Kết hợp giọng điệu châm biếm -> tìm mọi cách cưỡng bức (săn - bắt - lùng ráp - tống tiền) đi lính của chính quyền thực dân. Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện + Cách thoát vạ mộ lính. - Tìm mọi cơ hội để trốn thoát. - Tìm cách tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng nhất … đau mắt toét chảy mủ bằng cách xát vào mắt nhiều thứ chất độc … vôi sống … mủ bệnh lậu -> Luận chứng tiêu biểu, gây xúc động mạnh -> Phản ứng tiêu cực không muốn đi lính của người dân. * Bố cáo của phủ toàn quyền. + Lời nói. - Hứa hẹn ban phẩm hàm cho người lính còn sống sót - Truy tặng những người sẽ hy sinh cho Tổ quốc - Các bạn đã tấp nập đầu quân .. không ngần ngại rời bỏ quê hương, người hiến xương máu … dâng cánh tay… Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện * Bố cáo của phủ toàn quyền. + Lời nói. + Việc làm. - Xích tay đưa về tỉnh lị - Trước khi xuống tàu bị nhốt .. lính pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn. -> Dẫn chứng đối lập, tương phản kết hợp giọng văn châm biếm phản bác. -> ép buộc, cưỡng bức trắng trợn người dân bản xứ đi làm bia đỡ đạn.  Mỉa mai, phản bác, bóc trần sự thật luận điệu “lính tình nguyện” của chủ nghĩa thực dân thực chất là cưỡng bức , là bóc lột trắng trợn, là tận thu khai thác đến cả thuế máu đối với người dân thuộc địa. Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện Đối với người lính An Nam. Đối với người lính Pháp -> Luận cứ rõ ràng về đối tượng tham gia cuộc chiến. -> Thấy ngay sự đối xử và bản chất của chủ nghĩa thực dân . * Đối với người lính An Nam: - Thái độ với người lính An Nam. + Những lời tuyên bố tình tứ …bỗng im bặt như có phép lạ. + Người “nê-gơ-rô…” “An Nam Mít” mặc nhiên trở thành “giống người bẩn thỉu”. -> Ngôn ngữ mỉa mai, giễu nhại, châm biếm. -> Khinh miệt, lăng nhục -> bản chất tráo trở, lật lọng. c. Kết quả của sự hy sinh Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện - Việc làm với người lính An Nam. + Lột hết tất cả của cải từ đồng hồ … bộ quần áo … vật kỉ niệm. + Kiểm soát đánh đập vô cớ + Cho ăn như lợn ăn … xếp họ như xếp lợn .. dưới hầm tầu ẩm ướt không giường nằm … ánh sáng … thiếu không khí + Về đến nước … chúng tôi không cần các anh nữa. Cút đi . -> Lựa chọn dẫn chứng tiêu biểu Giọng văn châm biếm qua lặp cấu trúc ngữ pháp, kiểu câu phủ định để khẳng định: “chẳng phải… đó sao” -> + Số phận thảm thương của người lính An Nam sau khi bị bóc lột hết thuế máu còn bị đối xử tàn nhẫn như con vật + Bộ mặt thật bỉ ổi, vô nhân đạo, mất hết nhân tính của chủ nghĩa thực dân. c. Kết quả của sự hy sinh Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện  Sự hy sinh của người lính tham chiến thật vô nghĩa. Bản chất của chủ nghĩa thực dân là tham lam tàn bạo, không chỉ bóc lột thuế máu mà chúng còn chẳng từ một thủ đoạn bẩn thỉu nào để làm giàu. c. Kết quả của sự hy sinh IIi. Tổng kết: Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện 1. Nghệ thuật: - Thuế máu là một văn bản chính luận có lập luận chặt chẽ, thuyết phục - Kết hợp bút pháp trào phúng sắc xảo. - Ngôn ngữ giàu hình ảnh, có giá trị biểu cảm cao c. Kết quả của sự hy sinh IIi. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: - Tố cáo chính quyền thực dân bộc lột xương máu, tính mạng người dân thuộc địa qua việc cưỡng bức họ làm vật hy sinh, phục vụ lợi ích của mình trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất. - Kêu gọi mọi người đứng lên đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân. 2. Nội dung: IV. Luyện tập: Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện Câu 1. Em hãy khái quát trình tự lập luận của thuế máu điền vào sơ đồ sau: c. Kết quả của sự hy sinh IIi. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: IV. Luyện tập: Chiến tranh và người bản xứ Kết quả của sự hy sinh Thái độ của TDP với người dân bản xứ Vạ mộ lính Lời bố cáo của phủ toàn quyền Của người lính Pháp Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện Câu 2: Qua văn bản thuế máu em học tập được điều gì từ cách viết độc đáo của văn nghị luận của Nguyễn ái Quốc? (- Xây dựng hệ thống luận điểm - luận cứ: chặt chẽ - Luận chứng : phong phú, cụ thể , tiêu biểu, xác thực Ngôn ngữ: giàu hình ảnh, có sức gợi cảm Giọng điệu: châm biếm sâu cay: khi giễu nhại, khi phản bác, khi mỉa mai) c. Kết quả của sự hy sinh IIi. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: IV. Luyện tập: Tiết 106: thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn ái Quốc - I. Đọc- chú thích: II. Tìm hiểu văn bản: 4. Phân tích: a. Chiến tranh và “người bản xứ” b. Chế độ lính tình nguyện Câu 3: Đọc thuế máu em hiểu thêm mục đích nào của văn chương Nguyễn ái Quốc? (Văn chương là vũ khí sắc bén chống chủ nghĩa đế quốc: - Dùng văn vạch trần tội ác của chủ nghĩa đế quốc - Dùng văn bênh vực quyền lợi cho người dân các nước thuộc địa và những người cực khổ bần hàn - Dùng văn khích lệ tinh thần chống chủ nghĩa đế quốc ) c. Kết quả của sự hy sinh IIi. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: IV. Luyện tập: Hướng dẫn về nhà - Đọc lại văn bản. - Viết đoạn văn ngắn phân tích, chứng minh tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn bản thuế máu.