Bài giảng Tiết 106: sống chết mặc bay

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hằng Kiểm tra bài cũ Tóm tắt truyện “ Sống chết mặc bay” của Phạm Duy Tốn. Kiểm tra bài cũ Lựa chọn đáp án trả lời đúng nhất về văn bản “Sống chết mặc bay”” Phương thức biểu đạt: A. Nghị luận C. Tự sự B. Miêu tả. D. Biểu cảm. Câu 2: Miờu tả cảnh tượng nhõn dõn đang vật lộn căng thẳng trước nguy cơ đờ vỡ, tỏc giả nhằm dụng ý gỡ? A. Núi lờn sự thắng thế của conngười trước thiờn nhiờn. B. Núi lờn sự căng thẳng của quan phủ và bọn lớnh khi đi cứu đờ. C. Núi lờn sự yếu kộm của thế nước trước thế đờ. D. Núi lờn thiờn tai đang từng lỳc giỏng xuống đe doạ cuộc sống của con người. Câu 3: Thể loại: A .Bỳt kớ C. Tiểu thuyết B . Truyện ngắn D. Tuỳ bỳt Câu 1: (Phạm Duy Tốn ) II. Đọc – Tìm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê 1. Bố cục: 3 phần - Ngoài trời mưa tầm tó,nước sụng ngày càng dõng cao, đờ yếu. Dõn phu nhốn nháo, hoang mang, căng thẳng, sợ hói. -Trăm nghìn người trong mưa, giú, ướt, đói, rét, kiệt sức, cố gắng giữ đê. - Sức người khú địch nổi với sức trời, thế đờ khụng sao cự được với thế nước, nguy cấp. Thiên tai đang từng lúc giáng xuống đe doạ cuộc sống của con người. Giới thiệu: Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Nội dung: a. Cảnh ngoài đê: 1. Bố cục: 3 phần Thời gian: Một giờ đêm Ngoài trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao. Cảnh tượng nhốn nháo, hoang mang, căng thẳng. Trăm nghìn người đội mưa, ngập dưới bùn, ướt, đói rét, kiệt sức. -Trăm lo nghìn sợ, hết sức giữ gìn, cố gắng cứu đê. Cảnh hộ đờ của nhõn dõn Cảnh đỏnh bài của quan phủ và nha lại khi “đi hộ đờ” Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: -Không khí: -Hình ảnh quan phụ mẫu: +Đồ dùng: +Hành động -Đờm khuya,ngoài trời mưa tầm tó,nước sụng ngày càng dõng cao, đờ yếu. -Cảnh tượng nhốn nháo, hoang mang, căng thẳng, sợ hói. -Trăm nghìn người đội mưa, ướt, đói rét, kiệt sức, cố giữ đờ. - Sức người khú địch nổi với sức trời, thế đờ khụng sao cự được với thế nước, nguy cấp. Đình cao, vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì b. Cảnh trong đỡnh -Vị trí: An toàn. Tĩnh mịch, nghiêm trang, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga. Uy nghi, chễm chện, người hầu hạ rộn ràng. xa hoa, sang trọng. : Chơi bài, ăn yến, vuốt râu, rung đùi, gắt, quát… Hách dịch Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: Vị trí: Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì An toàn. -Không khí: Tĩnh mịch, nghiêm trang, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga. -Hình ảnh quan phụ mẫu: Uy nghi, chễm chện, người hầu hạ. +Đồ dùng: xa hoa, sang trọng. +Hành động: Chơi bài, ăn yến, vuốt râu, rung đùi, gắt, quát… Hách dịch Đêm khuya, ngoài trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao. Cảnh tượng nhốn nháo, hoang mang, căng thẳng. Trăm nghìn người đội mưa, ngập dưới bùn, ướt, đói rét, kiệt sức. - Sức người khó lòng địch với sức trời, thế đê khó lòng đich với thế nước.  Đờ vỡ - Nước tràn lờnh lỏng, nhà trụi lỳa ngập, kẻ sống khụng chỗ ở , người chết khụng nơi chụn …muôn cảnh thảm sầu! + Khi được nghe báo vỡ đê: Doạ nạt, đuổi người báo tin ra ngoài, tiếp tục say sưa với ván bài và đã ù to  Vui sướng hả hờ. b.Cảnh trong đình: -Tiếng người kêu, tiếng nước ào ào, gà, chó, trâu, bò kêu tứ phía. Đê sông Hồng năm 1926  . a b c d d Cảnh ngày mùa Vựa lúa đồng bằng sông Hồng. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: Vị trí: Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì An toàn. -Không khí: Tĩnh mịch, nghiêm trang, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga. -Hình ảnh quan phụ mẫu: Uy nghi, chễm chện, người hầu hạ. +Đồ dùng: xa hoa, sang trọng. +Hành động: Chơi bài, ăn yến, vuốt râu, rung đùi, gắt, quát… Hách dịch Đêm khuya, trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao, đờ yếu. Dõn phu nhốn nhỏo, rối rớt, hoang mang, căng thẳng, cố sức giữ đờ. Trăm nghìn người trong mưa, ngập dưới bùn, ướt, đói rét, kiệt sức. - Sức người khó lòng địch với sức trời, thế đê khó lòng đich với thế nước.  Đờ vỡ - Nước tràn lờnh lỏng, nhà trụi lỳa ngập, kẻ sống khụng chỗ ở , người chết khụng nơi chụn …muôn cảnh thảm sầu! + Khi được nghe báo vỡ đê: Doạ nạt, đuổi người báo tin ra ngoài, tiếp tục say sưa với ván bài và đã ù to  Vui sướng hả hờ. b.Cảnh trong đình: -Tiếng người kêu, tiếng nước ào ào, gà, chó, trâu, bò kêu tứ phía. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: 1. Bố cục: 3 phần b.Cảnh trong đình: Sự tăng cấp trong miêu tả mức độ trời mưa, nước sông, con đê: -Mưa tầm tã nước sông lên to quá khúc sông núng thế nước cứ cuồn cuộn bốc lên đê vỡ  nước tràn lênh láng  xoáy thành vực sâu. Đêm khuya, ngoài trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao, đờ yếu. …. Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì. …. Sự tăng cấp trong miêu tả cảnh dân phu hộ đê: -Trống đánh liên thanh,ốc thổi vô hồi  tiếng người xao xác gọi nhau  trăm nghìn người gội gió tắm mưa vất vả, lấm láp, ướt, đói, rét  người sống không chỗ ở  người chết không nơi chôn. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: 1. Bố cục: 3 phần b.Cảnh trong đình: Sự tăng cấp trong miêu tả mức độ ham mê cờ bạc của viên quan phủ: -Chỉ ở trong đình ăn chơi hưởng lạc không để ý gì đến việc hộ đê  ham mê tổ tôm  mưa to, nước lớn, đê sắp vỡ cũng không để ý, khi đê vỡ quát mắng  tiếp tục chơi bài thắng lớn  vui sướng hả hê. Đêm khuya, ngoài trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao. …. Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì. …. (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : 1. Bố cục: 3 phần b.Cảnh trong đình: Sự kết hợp hai nghệ thuật tương phản và tăng cấp được thể hiện như thế nào trong truyện “Sống chết mặc bay”? Tỏc dụng? (3 phỳt) a. Cảnh ngoài đê: Đêm khuya, ngoài trời mưa tầm tã, nước sông ngày càng dâng cao. …. Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì. …. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Sức người càng lúc càng mệt  Mưa mỗi lúc một tăng  Nước sông mạnh lên rất nhanh Đê mỗi lúc một yếu hơn  Người mệt lử, cố gắng để giữ đê  Nước lên mạnh quá Đê vỡ Nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu  người sống không chỗ ở, người chết không nơi chôn, muôn cảnh thảm sầu. -Không khí tĩnh mịch, ung dung, nhàn nhã, vui vẻ. -Quan chỉ ở trong đình ăn chơi hưởng lạc không để ý gì đến việc hộ đê  ham mê tổ tôm  mưa to, nước lớn, đê sắp vỡ cũng không để ý, khi đê vỡ quát mắng  tiếp tục chơi bài thắng lớn  vui sướng hả hê.  Nghệ thuật tương phản, tăng cấp làm nổi bật tính cách thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm, vô nhân tính của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân. Sự kết hợp hai nghệ thuật tương phản và tăng cấp trong truyện: Cảnh trong đình Cảnh ngoài đê Đáp án: Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : a. Cảnh ngoài đê: 1. Bố cục: 3 phần b.Cảnh trong đình:  Nghệ thuật tương phản, tăng cấp làm nổi bật tính cách thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm, vô nhân tính của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân. ễi ! Trăm hai mươi lỏ bài đen đỏ cú cỏi ma lực gỡ mà run rủi cho quan mờ được như thế?... Này, này, đờ vỡ mặc đờ, nước sụng dự nguy khụng bằng nước bài cao thấp. Đứng trờn đờ mà đốc kẻ cắm cừ, người đổ đất, lắm nỗi lầm than, sao bằng ngồi trong đỡnh đó sẵn kẻ bốc nọc, người chia bài, nhiều đường thỳ vị. Than ụi! Cứ như cỏi cỏch quan ngồi ung dung như vậy…..., trừ những người lũng lang dạ thỳ, cũn ai nghĩ đến mà chẳng động tõm thương xút đồng bào huyết mạch! Mặc! Dõn , chẳng dõn thời chớ! Miếng mồi ngon hỏ nỡ bỏ hoài ru! Quan lớn ngài ăn , ngài đỏnh, người hầu, kẻ dạ , kẻ võng. Sướng bao nhiờu, thớch bao nhiờu! Ngôn ngữ biểu cảm, xen những lời bình luận của tác giả, thể hiện sự mỉa mai, châm biếm, lên án gay gắt thái độ của bọn quan lại và thương xót, cảm thông trước thảm cảnh của nhân dân . …. …. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích 1. Bố cục: 3 phần *.Giá trị tác phẩm: a. Giá trị hiện thực Giỏ trị hiện thực của tỏc phẩm “ Sống chết mặc bay” là gỡ? A: Lờn ỏn những kẻ cầm quyờn thờ ơ, vụ trỏch nhiệm với tớnh mạng nhõn dõn. B: Cảm thương thõn phận người dõn bị rẻ rỳng C: Phản ỏnh cuộc sống ăn chơi , hưởng lạc, vụ trỏch nhiệm của kẻ cầm quyền và cảnh sống cơ cực thờ thảm của người dõn trong xó hội cũ. Phản ỏnh sự đối lập giữa cuộc sống và sinh mạng của nhõn dõn với cuộc sống của bọn quan lại. a. Cảnh ngoài đê: b.Cảnh trong đình: …. …. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản 2. Phân tích : 1. Bố cục: 3 phần *.Giá trị tác phẩm: a. Giá trị hiện thực Phản ỏnh sự đối lập giữa cuộc sống và sinh mạng của nhõn dõn với cuộc sống của bọn quan lại. b. Giá trị nhân đạo: ? Giá trị nhân đạo của tác phẩm là gì? A: Phản ánh sự vô trách nhiệm của bọn quan lại B: Thể hiện niềm cảm thương sâu sắc của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của nhân dân. C: Cả hai ý trên Cảm thương trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dõn. Căm phẫn thái độ vô trách nhiệm, mất nhân tính của bọn quan lại. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản: 2. Phân tích : 1. Bố cục: 3 phần *.Giá trị tác phẩm: a. Giá trị hiện thực b. Giá trị nhân đạo: c. Giá trị nghệ thuật: -Vận dụng kết hợp thành cụng nghệ thuật tương phản và tăng cấp. -Lời văn sinh động, cụ thể. Phản ỏnh sự đối lập giữa cuộc sống và sinh mạng của nhõn dõn với cuộc sống của bọn quan lại. Cảm thương trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dõn. Căm phẫn thái độ vô trách nhiệm, mất nhân tính của bọn quan lại. a. Cảnh ngoài đê: b.Cảnh trong đình: …. …. Nghệ thuật tương phản, tăng cấp làm nổi bật tính cách thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm, vô nhân tính của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Giới thiệu: II. Đọc –Tỡm hiểu văn bản: 2. Phân tích : 1. Bố cục: 3 phần * *Ghi nhớ: sgk /83 III. Luyện tập Bài 1: Sgk/83 a. Cảnh ngoài đê: b.Cảnh trong đình: …. …. Nghệ thuật tương phản, tăng cấp làm nổi bật tính cách thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm, vô nhân tính của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân. Bài 26 .Văn bản: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn ) Hãy đánh dấu (+) vào cột có, dấu (-) vào cột không trong bảng sau: + + + + + + _ Làm tiếp bài tập 2/83 SGK Học thuộc ghi nhớ Chuẩn bị bài: Cỏch làm bài văn lập luận giải thớch + ễn lại kiến thức về kiểu bài nghị luận giải thớch + Tỡm trong văn bảm Sống chết mặc bay những cõu văn trỡnh bày theo phương thức lập luận giải thớch