Bài giảng Tiết 105 văn bản- Thếu máu_ Nguyễn Ái Quốc

So s¸nh : ChiÕu, HÞch, C¸o víi TÊu? Là các thể văn do vua, chúa ban truyền xuống thần dân. Là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi lên vua, chúa . §Òu lµ v¨n nghÞ luËn cæ ®­îc viÕt b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn hoÆc v¨n biÒn ngÉu. KIỂM TRA BÀI CŨ: KIỂM TRA BÀI CŨ: Nhận xét về cách lập luận của Nguyễn Thiếp qua bài “ Bàn luận về phép học”? Cách lập luận đó có vai trò như thế nào trong việc thể hiện nội dung văn bản? Tiết 105 : Văn bản Nguyễn Ái Quốc I. Đọc - Hiểu chú thích 1.Tác giả: Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945. Văn chương của Người là c«ng cụ sắc bén để nhằm mục đích vạch trần bộ mặt kẻ thù, nói lên nỗi khổ của nhân dân và kêu gọi đấu tranh. Chân dung Nguyễn Ái Quốc Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc I. Đọc - Hiểu chú thích 1. Taùc giaû: 2. Taùc phaåm: - “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp” ñöùôïc vieát baèng tieáng Phaùp, xuaát baûn ñaàu tieân taïi Pa- ri naêm 1925, goàm 12 chöông vaø phaàn phuï luïc. - Ñoạn trích “Thueá maùu” laø chöông I cuûa taùc phaåm. - Xuất bản tại Việt Nam năm 1946. - Nội dung: Tố cáo và kết án những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân đồng thời nói lên tình cảnh khốn cùng của người dân thuộc địa là tình cảm của tác giả. Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc 3. Từ khó I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản Vấn đề: Thuế máu Nghị luận Kiểu văn bản: Bố cục: ThuÕ m¸u ChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø" ChÕ ®é lÝnh t×nh nguyÖn KÕt qu¶ cña sù hi sinh (luËn ®iÓm chÝnh) (luËn ®iÓm më réng lµm s¸ng tá cho luËn ®iÓm chÝnh) Bố cục: I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản Vấn đề: Thuế máu Kiểu văn bản: Nghị luận Bố cục: Ý nghĩa nhan đề Nêu bật sự dã man của thực dân Pháp; cho thấy số phận thảm thương của người dân thuộc địa họ phải chịu nhiều thứ thuế bất công, vô lý. Tàn nhẫn nhất vẫn là bị bóc lột về xương máu và mạng sống. Ý nghĩa tên các phần: Gợi quá trình lùa bịp của bọn thực dân cai trị.Thể hiện thái độ của người viết. I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản a) Chiến tranh và người bản xứ: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø *Khi chiÕn tranh bïng næ *Tr­íc chiÕn tranh ->Lêi lÏ miÖt thÞ, khinh bØ. Hµnh ®éng tµn nhÉn, th« b¹o => T©ng bèc, vç vÒ;phong cho nh÷ng danh hiÖu cao quý -Nh÷ng tªn da ®en bÈn thØu nh÷ng tªn “ An-nam- mÝt” bÈn thØu -ChØ biÕt kÐo xe tay vµ ¨n ®ßn cña c¸c quan cai trÞ nhµ ta -§­îc phong cho c¸i danh hiÖô “ChiÕn sÜ b¶o vÖ c«ng lÝ vµ tù do”. -> Dïng nh÷ng mÜ tõ, nh÷ng danh hiệu hµo nho¸ng. -NghÖ thuËt ®èi lËp -Dïng c¸ch nãi nh¹i t¹o giäng ®iÖu mØa mai, giễu cît => Thñ ®o¹n lõa bÞp bØ æi cña chÝnh quyÒn thùc d©n ®Ó b¾t ®Çu biÕn hä thµnh vËt hi sinh. => Coi d©n b¶n xø lµ gièng ng­êi h¹ ®¼ng, ®èi xö ®¸nh ®Ëp nh­ sóc vËt I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản a) Chiến tranh và người bản xứ: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø Số phận thảm thương của người dân thuộc địa - Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi. - Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương. - Phải phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,.. - Những người ở hậu phương, họ bị nhiễm độc khạc ra từng miếng phổi hoặc kiệt sức trong các xưởng thuốc súng… Dữ dội và tàn khốc… Cảnh chết chóc la liệt… Đau thương và mất mát… I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản a) Chiến tranh và người bản xứ: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø - Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi. - Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương. - Phải phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,.. - Những người ở hậu phương, họ bị nhiễm độc khạc ra từng miếng phổi hoặc kiệt sức trong các xưởng thuốc súng… Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời trên quê hương nữa  Số liệu chính xác, cụ thể làm người đọc giật mình sửng sốt. - Phép liệt kê  Kể ra nhiều cái chết thảm thương khác nhau của người dân thuộc địa. - Giọng điệu vừa hài hước vừa xót xa - Những hình ảnh: phong phú, đậm chất mỉa mai, giễu cợt,  Số phận bi thảm của người dân thuộc địa. Số phận thảm thương của người dân thuộc địa I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản a) Chiến tranh và người bản xứ: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø Số phận thảm thương của người dân thuộc địa - Với giọng điệu mỉa mai, ngôn ngữ giàu hình ảnh, tác giả đã khắc hoạ rõ nét những số phận hết sức bi thảm của người dân thuộc địa. Họ đã trở thành những vật hi sinh , thí mạng cho mục đích của các quan cai trị thực dân.  Căm phẫn tố cáo tội ác của thực dân, cảm thông thương xót người bản xứ gieo vào lòng đông đảo người dân thuộc địa lòng căm thù phẫn nộkêu gọi đấu tranh. I. Đọc - Hiểu chú thích Tiết 105 : Văn bản Thuế máu Nguyễn Ái Quốc Il. Đọc - Hiểu văn bản 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản a) Chiến tranh và người bản xứ: Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø Số phận thảm thương của người dân thuộc địa 1. Nghệ thuật Giọng điệu : Giọng mỉa mai, hài hước khi vạch trần bộ mặt bỉ ổi, xảo trá của bọn thực dân Giọng cảm thương, chua xót cho số phận những người dân thuộc địa Yếu tố biểu cảm : Từ ngữ biểu cảm : “tên da đen bẩn thỉu”, “tên An-nam-mít”, “con yêu”, “bạn hiền”… Hình ảnh biểu cảm : “phơi thây”,“xuống tận đáy biển”,“bỏ xác tại miền hoang vu”,“máu tưới vòng nguyệt quế”… Biện pháp biểu cảm :dùng từ ngữ trái ngược với bản chất sự vật, lối so sánh, ẩn dụ sắc sảo… 2. Nội dung : Lật tẩy bộ mặt bịp bợm, xảo trá của thực dân Pháp. Cho ta thấy được số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩ. Tăng hiệu quả châm biếm sâu cay. Ill. Tiểu kết Bài tập củng cố 1.Giọng điệu chủ đạo trong phần (I):CHIẾN TRANH VÀ “NGƯỜI BẢN XỨ” là gì? A. Lạnh lùng, cay độc B. Giọng thân mật, suồng sã C. Giọng mỉa mai, hài hước và cảm thương, xót xa D. Giọng đay nghiến chua chát 2. Nguyên nhân chính của việc các quan cai trị thực dân thay đổi thái độ đối với người dân thuộc địa ? A. Vì chính quyền thực dân muốn thực hiện chính sách cai trị mới. B. Vì chính quyền thực dân muốn biến những người dân thuộc địa thành tấm bia đỡ đạn cho chúng trong cuộc chiến tranh phi nghĩa. C. Vì chính quyền thực dân muốn giúp đỡ những người dân thuộc địa có một cuộc sống tốt hơn. D. Vì chính quyền thực dân muốn những người dân thuộc địa phải phục tùng họ tốt hơn nữa. Hướng dẫn về nhà: Học phần phân tích. Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của phần I. Viết đoạn văn ngắn nêu cảm xúc của em sau khi học xong phần I. Đọc kĩ và soạn phần II, III theo câu hỏi SGK. Giê häc kÕt thóc KÝnh chóc c¸c thÇy, c« gi¸o vµ c¸c em m¹nh kháe!