Bài giảng Tiết 105: Thi làm thơ năm chữ

GIAÙO AÙN ÑIEÄN TÖÛ M¤N ngỮ VĂn 6 NAÊM HOÏC 2008 - 2009 Ngöôøi thöïc hieän : NguyÔn Hång Hạnh TiÕt 108 I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ Ví dụ: Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm Rồi Bác đi dém chăn Từng người từng người một Sợ cháu mình giật thột Bác nhón chân nhẹ nhàng. (Minh Huệ) I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ 1. Ví dụ: Anh đội viên / nhìn Bác Càng nhìn / lại càng thương Người Cha / mái tóc bạc Đốt lửa / cho anh nằm. Rồi Bác đi / dém chăn Từng người / từng người một Sợ cháu mình / giật thột Bác nhón chân / nhẹ nhàng. (Minh Huệ) I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ 1. Ví dụ: Anh đội viên / nhìn Bác Càng nhìn / lại càng thương Người Cha / mái tóc bạc Đốt lửa / cho anh nằm. Rồi Bác đi / dém chăn Từng người / từng người một Sợ cháu mình / giật thột Bác nhón chân / nhẹ nhàng. (Minh Huệ) I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ. 1. VÝ dô. 2. ®Æc ®iÓm. - Mỗi dòng thơ có 5 chữ. - Số câu trong bài không hạn định. - Có thể tách khổ hoặc không tách khổ. - Nhịp: 2/3 hoặc 3/2. - Vần: kết hợp vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách. ThÝch hîp miªu t¶ + kÓ chuyÖn. II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Cïng nhau ®i lªn Lúc nước mắt tuôn rơi Xin cất lên tiếng cười Để sớm mai thức dậy Sẽ thấy lòng dịu hơn Sánh vai nhau tiến bước Đi về phía mặt trời Những con đường phía trước Chẳng bao giờ gian nan. (Nhãm 1) 8 câu, chia 2 khổ. ít vần, ít hình ảnh. * NhËn xÐt: II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Mïa xu©n ®Õn. Mùa xuân hoa đua nở Các em vui hớn hở Đi chúc Tết mọi người Ai ai cũng vui cười Đón chào một năm mới Mùa xuân vui phơi phới Mọi người đều phấn khởi Vui đón mùa xuân sang. (Nhãm 2) * NhËn xÐt: 8 c©u, kh«ng chia khæ. Tõ l¸y: hín hë, ph¬i phíi. VÇn ch©n liÒn, nhiÒu vÇn. II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Mïa xu©n ®Õn. Mùa xuân hoa đua nở Các em vui hớn hở Đi chúc Tết mọi người Ai ai cũng vui cười Đón chào một năm mới Mùa xuân vui phơi phới Mọi người đều phấn khởi Vui đón mùa xuân sang. (Nhãm 2) * NhËn xÐt: 8 c©u, kh«ng chia khæ. Tõ l¸y: hín hë, ph¬i phíi. VÇn ch©n liÒn, nhiÒu vÇn. II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Mïa thu. Th¸ng t¸m trêi trong veo ®¸m m©y l¬ löng treo Mét con chim chÌo bÎo NgÊt nghÎo trªn cµnh c©y M¸ em ®á h©y h©y C¸c b¹n em xum vÇy Vui ®ãn mïa thu tíi Vµ biÕt bao mong ®îi Trong mïa thu míi nµy. (Nhãm 4) - 9 c©u, kh«ng t¸ch khæ. - VÇn l­ng, nhiÒu vÇn ch©n liÒn. II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Mïa thu. Th¸ng t¸m trêi trong veo ®¸m m©y l¬ löng treo Mét con chim chÌo bÎo NgÊt nghÎo trªn cµnh c©y M¸ em ®á h©y h©y C¸c b¹n em xum vÇy Vui ®ãn mïa thu tíi Vµ biÕt bao mong ®îi Trong mïa thu míi nµy. (Nhãm 4) - 9 c©u, kh«ng t¸ch khæ. - VÇn l­ng, nhiÒu vÇn ch©n liÒn. - Tõ l¸y: l¬ löng, ngÊt nghÎo, h©y h©y. II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Cón con ®i héi. Cún con cùng chị Tấm Dậy sớm đi hội Lim Sương mai còn đọng giọt Nụ hồng nhung bên thềm Cún con vui thích thú Thuyền xuôi dòng sông xanh Liền anh liền chị hát Câu hát mời đưa duyên Tiếng hò reo, trống giục Thi đấu vật, chọi gà Kìa ông già tóc bạc Ngồi nặn giống tò he Bột màu khoe sắc thắm Miền đất nghề tài hoa Cún con nhìn mê mải Chị Tấm đang thử hài Lòng ước ao hạnh phúc Cùng hoàng tử sánh vai Xuân năm nay đi hội Bỗng thấy lòng vui sao! (Nhãm 3) II. Thi lµm th¬. 1. TËp nhËn diÖn, ®¸nh gi¸. Bµi th¬: Cón con ®i héi. Cún con cùng chị Tấm Dậy sớm đi hội Lim Sương mai còn đọng giọt Nụ hồng nhung bên thềm Cún con vui thích thú Thuyền xuôi dòng sông xanh Liền anh liền chị hát Câu hát mời đưa duyên Tiếng hò reo, trống giục Thi đấu vật, chọi gà Kìa ông già tóc bạc Ngồi nặn giống tò he Bột màu khoe sắc thắm Miền đất nghề tài hoa Cún con nhìn mê mải Chị Tấm đang thử hài Lòng ước ao hạnh phúc Cùng hoàng tử sánh vai Xuân năm nay đi hội Bỗng thấy lòng vui sao! (Nhãm 3) * NhËn xÐt: - 20 c©u, kh«ng chia khæ. - Ýt vÇn: + VÇn ch©n: m¶i - hµi - vai. + VÇn l­ng: xanh - anh, gµ - giµ, he - khoe. - Tõ l¸y: mª m¶i, thÝch thó. - BiÖn ph¸p tu tõ: Nh©n ho¸. II. Thi lµm th¬. 2. TËp ®Æt nhan ®Ò, söa lçi. Bµi th¬: B«ng hoa xinh ®Ñp nhÊt Bông hoa xinh đẹp nhất Là nụ cười trên môi Dù nắng nôi oi bức Thấy hoa là mát thôi. Lúc bọn mình đang chơi Có bạn nào cáu gắt Mà nhìn thấy miệng cười Là giận buồn tan biến. II. Thi lµm th¬. 2. TËp ®Æt nhan ®Ò, söa lçi. Bµi th¬: B«ng hoa xinh ®Ñp nhÊt Bông hoa xinh đẹp nhất Là nụ cười trên môi Dù nắng nôi oi bức Thấy hoa là mát thôi. Lúc bọn mình đang chơi Có bạn nào cáu gắt Mà nhìn thấy miệng cười Là giận buồn tan mất. II. Thi lµm th¬. 3. ®äc më réng, tham kh¶o. + Thơ năm chữ. + Tham khảo thơ Trần Đăng Khoa: - Hà Nội. - Trăng ơi … từ đâu đến? - Đánh thức trầu. Thơ hay Vần Hình ảnh Biện pháp tu từ Các yếu tố cơ bản để có bài thơ hay: Củng cố Bài thơ có thể nhiều vần hoặc ít vần nhưng lời thơ cần liền mạch, hệ thống hình ảnh sinh động. Vần không nhất thiết phải giống hoàn toàn. Cần chú ý sử dụng từ ngữ gợi hình, gợi cảm, biện pháp tu từ. Nội dung và nhan đề phải phù hợp. H­íng dÉn häc. Sửa lỗi, hoàn thiện bài thơ của mình. Rèn năng khiếu thơ: chăm đọc tham khảo, học thuộc, ghi nhớ, tập sáng tác. Chép các bài thơ tiêu biểu của các nhóm. Chuẩn bị: Cây tre Việt Nam. Chóc quý thÇy c« gi¸o m¹nh khoÎ, h¹nh phóc! Chúc các em học giỏi, chăm ngoan!