Bài giảng Tiết 105 Sống chết mặc bay

Tiết 105 Phạm Duy Tốn I. Đọc - Tìm hiểu chung 1. Tác giả Phạm Duy Tốn 1883 - 1924 - Là nhà văn có những thành tựu đầu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại. 2. Văn bản - Được viết bằng chữ quốc ngữ, in trên tạp chí Nam Phong (1918) Câu chuyện xảy ra vào khoảng 1giờ đêm ở làng X phủ X. Trời mưa tầm tã, khúc đê của làng có nguy cơ bị vỡ. Dân phu hàng trăm nghìn con người hì hục cả ngày trời đào đắp ai nấy đều mệt mỏi. Cách đó không xa, trên đình cao ráo và vững chãi, quan phụ mẫu có kẻ hầu người hạ tấp nập đang cùng các nha lại đánh tổ tôm. Trong lúc quan vui vẻ đánh bài thì ở ngoài đê tình thế khẩn cấp lắm. Khi quan sung sướng vì ù ván bài to thì cũng là lúc đê vỡ, nhân dân lâm vào tình trạng ngàn sầu muôn thảm. - Thể loại: truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt chính: tự sự Phần 1: Từ đầu… khúc đê này hỏng mất: nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân Phần 2: tiếp theo… Điếu, mày: Cảnh quan phụ mẫu đánh tổ tôm trong đình - Phần 3: Còn lại: đê vỡ, nhân dân lâm vào tình trạng thảm sầu. - Bố cục: ba phần Tiết 105 Phạm Duy Tốn I. Đọc - Tìm hiểu chung 1. Tác giả Phạm Duy Tốn 1883 - 1924 - Là nhà văn có những thành tựu đầu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại. 2. Văn bản - Được viết bằng chữ quốc ngữ, in trên tạp chí Nam Phong (1918) - Thể loại: truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt chính: tự sự - Bố cục: ba phần II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết 1. Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân. Hoàn cảnh Thời gian: gần 1 giờ đêm Địa điểm: khúc đê làng X thuộc phủ X Trời mưa tầm tã Trời mưa tầm tã Trên trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống Nước sông Nhị Hà lên to quá Dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên - Một tai hoạ khủng khiếp, kinh hoàng sắp xảy ra: vỡ đê Tiết 105 Phạm Duy Tốn Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trông thật là thảm. Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất. - Ngôn ngữ miêu tả: + Động từ: đội, vác, đắp, cừ… + Từ láy: bì bõm, lướt thướt, xao xác, tầm tã, cuồn cuộn + Từ cảm thán: than ôi, lo thay, nguy thay Ngôn ngữ miêu tả phong phú, sinh động Tiết 105 Phạm Duy Tốn Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trông thật là thảm. Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất. - Ngôn ngữ miêu tả phong phú, sinh động - Biện pháp tu từ: liệt kê, so sánh, đối lập Sức người sức trời Thế đê thế nước Tiết 105 Phạm Duy Tốn I. Đọc - Tìm hiểu chung 1. Tác giả Phạm Duy Tốn 1883 - 1924 - Là nhà văn có những thành tựu đầu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại. 2. Văn bản - Được viết bằng chữ quốc ngữ, in trên tạp chí Nam Phong (1918) - Thể loại: truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt chính: tự sự - Bố cục: ba phần II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết 1. Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân. - Một tai hoạ khủng khiếp, kinh hoàng sắp xảy ra: vỡ đê - Cảnh tượng hộ đê hối hả, chen chúc, không khí căng thẳng, nặng nề. Tình thế hiểm nghèo “ngàn cân treo sợi tóc”. Tiết 105 Phạm Duy Tốn Tiết 105 Phạm Duy Tốn I. Đọc - Tìm hiểu chung 1. Tác giả Phạm Duy Tốn 1883 - 1924 - Là nhà văn có những thành tựu đầu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại. 2. Văn bản - Được viết bằng chữ quốc ngữ, in trên tạp chí Nam Phong (1918) - Thể loại: truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt chính: tự sự - Bố cục: ba phần II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết 1. Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân. - Một tai hoạ khủng khiếp, kinh hoàng sắp xảy ra: vỡ đê - Cảnh tượng hộ đê hối hả, chen chúc, không khí căng thẳng, nặng nề. Tình thế hiểm nghèo “ngàn cân treo sợi tóc”. A. Có cốt truyện phức tạp ? Theo em, truyện ngắn hiện đại VN được coi là hiện đại trước hết phải đáp ứng yêu cầu gì? B. Viết về người thật, việc thật ở thời hiện đại. C. Viết bằng văn xuôi tiếng Việt hiện đại Hướng dẫn về nhà Tóm tắt văn bản. 2. Viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nghĩ của em về cảnh tượng hộ đê trong văn bản. 3. Tìm hiểu hình ảnh nhân vật quan phụ mẫu