Bài giảng Tiết 101_ tiếng việt: Hoán dụ

Mr.Thiện KIỂM TRA BÀI CŨ 1/ Có mấy kiểu ẩn dụ Khi diễn đạt có sử dụng phép ẩn dụ thì có tác dụng như thế nào ? Mr.Thiện Tìm hiểu chung về hoán dụ Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên Áo nâu -> người nông dân ( dấu hiệu ) Áo xanh -> người công nhân ( dấu hiệu ) Gọi tên sự vật này bằng tên sự vật khác có nét tương cận -> hoán dụ -> tăng sức gợi hình, cho sự diễn đạt I. CÁC KIỂU HOÁN DỤ 1/ Tìm hiểu ví dụ - Ví dụ 1 /sgk/ 83 Ví dụ 1/ sgk/ 83 1/ Em hiểu các từ ngữ in đậm dưới đây như thế nào ? a/ Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm a/Bàn tay ta - > người lao động => Lấy bộ phận chỉ toàn thể b/ Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao b/ Một -> số ít ( cụ thể ) Ba -> số nhiều ( trừu tượng) =>Lấy cái cụ thể để chỉ cái trừu tượng c/ Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội về Tình cờ chú cháu Gặp nhau Hàng Bè c/ đổ máu -> dấu hiệu ( chiến tranh ) Lấy dầu hiệu sự vật để gọ sự vật d/ Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên d/- nông thôn ( người sống ở nông thôn) -> vật chứa - thị thành (người sống ở thị thành ) => vật chứa =>Lấy vật chứa đựng để chỉ vật bị chứa I. CÁC KIỂU HOÁN DỤ 1/ Tìm hiểu ví dụ - Ví dụ 1 /sgk/ 83 2/ GHI NHỚ 2/ GHI NHỚ Hoán dụ - Lấy bô phận để gọi toàn thể - Lấy dấu hiệu của vật để gọi vật - Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng - Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng I. CÁC KIỂU HOÁN DỤ 1/ Tìm hiểu ví dụ - Ví dụ 1 /sgk/ 83 2/ GHI NHỚ II/ LUYỆN TẬP 1/ BT 1 / SGK/ 84 II. LUYỆN TẬP 1/ BT 1/ SGK/ 84 1/ Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép hoán dụ là gì ? a/ Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể a/ Quan hệ vật chứa đựng với vật bị chứa đựng (làng xóm – người nông dân ) b/ Vì lợi ích mười năm phải trống cây Vì lợi ích trăm năm phải trồng người b/ Quan hệ giữa cái cụ thể với cái trừu tượng ( mười năm- thời gian trước mắt; trăm năm- thời gian lâu dài ) c/ Áo chàm đưa buổi phân li Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay c/ Quan hệ giũa dấu hiệu của vật với vật ( áo chàm- người Việt Bắc) d/ Vì sao ? Trái Đất nặng ân tình Nhắc mãi tên Người : Hồ Chí Minh d/ Quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng (Trái Đất - nhân loại ) I. CÁC KIỂU HOÁN DỤ 1/ Tìm hiểu ví dụ - Ví dụ 1 /sgk/ 83 2/ GHI NHỚ II/ LUYỆN TẬP 1/ BT 1 / SGK/ 84 2/ BT 2 /SGK/ 84 2/ BT 2/ SGK/ 84 So sánh ẩn dụ, hoán dụ có gì giống và khác nhau Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác Dựa vào quan hệ tương đồng, cụ thể: Hình thức Cách thức` thực hiện Phẩm chất - Cảm giác Dựa vào quan hệ tương cận, cụ thể : Bộ phận – toàn thể Cái chứa đựng- cái bị chứa Dấu hiệu sự vật – vật - Cái cụ thể - cái trừu tượng Bài tập 2 sgk/ 84 So sánh ẩn dụ, hoán dụ có gì giống và khác nhau Nhắc lại Có mấy kiểu hoán dụ ? Khi diễn đạt có sử dụng phép hoán dụ thì sẽ có tác dụng như thế nào ? Có 4 kiểu hoán dụ : Lấy bộ phận để gọi toàn thể Lấy vât chứa đựng để gọi vật bị chứa - Lấy dấu hiệu của vật để gọi vật Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng Khi diễn đạt có sử dụng phép so sánh thì sẽ tăng sức gợi hình, gợi cảm III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC -Các kiểu nhân hoán dụ - Tác dụng của phép hoán dụ - Làm bài tập còn lại - Chuẩn bị bài : Tập làm thơ 4 chữ Mr. Thiện