Bài giảng Tiếng việt Tiết 57: chỉ từ

KIỂM TRA BÀI CŨ Câu hỏi: Em hãy kẻ mô hình cấu tạo cụm danh từ và xác định các thành phần của cụm danh từ sau? Ông vua nọ Viên quan ấy ĐÁP ÁN Tiết 57: CHỈ TỪ LỚP 6C TRƯỜNG: THCS ĐOÀN XÁ GV: NGUYỄN THỊ HỒNG TƯƠI Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc. Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng. ( Truyện Em bé thông minh) Ví dụ 1: => Những từ nọ, kia, ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ sự vật. 1.So sánh các từ với cụm từ giữa 2 vế, vế nào nói rõ hơn? Các từ nọ, kia, ấy nói rõ về điều gì? 2. Từ đó em hãy rút ra ý nghĩa của các từ nọ, ấy, kia? Ví dụ 2: Đáp án 1. Vế 2 nói rõ hơn, bởi có các từ nọ, ấy, kia chỉ vào sự vật, xác định rõ vị trí của sự vật trong không gian. 2. Các từ nọ, ấy, kia trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật ấy, tách biệt với sự vật khác. => Các từ nọ, ấy, kia trỏ vào sự vật nhằm xác định vị trí của sự vật So sánh các từ ấy, nọ ở ví dụ 1 với các từ ấy, nọ ở ví dụ 3 có gì giống và khác nhau? Đáp án: - giống: cùng trỏ vào sự vật, xác định vị trí của sự vật -Khác:+Ví dụ 1 xác định vị trí sự vật trong không gian + Ví dụ 3 xác định vị trí sự vật trong thời gian Ví dụ 3: Chỉ từ là những từ trỏ vào sự vật nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian. Xác định cấu tạo ngữ pháp và tìm các chỉ từ trong mỗi ví dụ sau? Trong mỗi ví dụ chỉ từ giữ vai trò và chức vụ gì? Ngày xưa có một ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Đó là một điều chắc chắn. Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi. Thảo luận bàn- 4 phút Đáp án Ngày xưa có một ông vua nọ//sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. CN VN => Giữ vai trò làm phần phụ sau của cụm danh từ. b. Đó//là một điều chắc chắn. c. Từ đấy, nước ta//chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi. CN VN => Giữ chức vụ làm chủ ngữ trong câu. TN CN VN => Giữ chức vụ làm trạng ngữ trong câu. CDT TN Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ. Ngoài ra chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ và trạng ngữ trong câu. Từ …. oán nặng thù sâu , hằng năm Thủy Tinh làm mưa gió bão lụt đánh Sơn Tinh. Bài tập nhanh :Điền vào chỗ trống những chỉ từ thích hợp đó Ở làng … có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển nọ Người…. vo gạo, gói bánh, người … nhóm bếp. này kia III. Luyện tập 1. Bài tập 1 Bài tập 2: (sgk/138): Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy. a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời. (Theo Thánh Gióng) b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy. (Theo Thánh Gióng Đáp án Bài tập 3 (sgk/139):Có thể thay các chỉ từ trong đoạn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ? Năm ấy, đến lượt Lý Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lý Thông dọn một mâm cơm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo: - Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về. Đáp án Không thể thay chỉ từ . Vì trong truyện cổ tích thời gian, không gian không cụ thể. Tác dụng : giúp sự vật xác định vị trí trong thời gian. Bài tập 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn ( 5-6 câu) kể về người bạn của em trong đó có sử dụng chỉ từ. Vẽ sơ đồ tư duy Chỉ từ Khái niệm Làm phụ ngữ sau CDT Hoạt động Làm chủ ngữ Làm trạng ngữ Bài tập về nhà Hoàn thành các bài tập trong vở luyện tập. Chuẩn bị bài cho tiết 57+58 luyện tập kể chuyện tưởng tưởng.