Bài giảng Tiếng Việt 5 - Tuần 17: Luyện từ & câu - Trường Tiểu học Ái Mộ B

PHÂN MÔN: LUYỆN TỪ & CÂUCHÀO MỪNG THẦY, CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP LỚP 5 Ôn bài cũ:- Nêu câu văn miêu tả đôi mắt của em bé.- Nêu câu văn miêu tả dòng sông, dòng suối hoặc dòng kênh đang chảy.- Nêu câu văn miêu tả dáng đi của một người.Luyện từ và câuÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ.1:Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu tạo của chúng. Biết rằng các từ đã được phân cách với nhau bằng dấu gạch chéo.Hai / cha con / bước / đi / trên / cát Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển / xanh /Bóng / cha / dài / lênh khênh /Bóng / con / tròn / chắc nịch /. Tìm thêm ví dụ minh hoạ các kiểu cấu tạo từ trong bảng phân loại em vừa lập ( mỗi kiểu thêm 3 ví dụ )Hoàng Trung Thông1.Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu tạo của chúng. Từ tiếng Việt( chia theo cấu tạo)Từ đơnTừ phứcTừ láyTừ ghépTừ đơn là từ chỉ gồm một tiếng có nghĩaTừ phức là từ gồm hai hay nhiều tiếng ghép lại có nghĩaTừ ghép là từ được ghép bởi những tiếng có nghĩaHai / cha con / bước / đi / trên / cát ánh / mặt trời / rực rỡ / biển / xanh /Bóng / cha / dài / lênh khênh /Bóng / con / tròn / chắc nịch /. Hoàng Trung ThôngTừ láy là từ được phối hợp những tiếng có âm đầu hay vần hoặc cả âm đầu và vần giống nhauTừ đơnTừ phứcTừ ghépTừ láyTừ trong khổ thơVí dụ1.hai đi trên cátcha con bước ánhmặt trờirực rỡbiểnxanhbóngchadàilênh khênhbóngcontrònchắc nịch.HaiÁNHBóngBóng2.CÁC TỪ TRONG MỖI NHÓM DƯỚI ĐÂY CÓ QUAN HỆ VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO ?-Đó là từ đồng âm.-Đó là từ đồng nghĩa.-Đó là từ nhiều nghĩa.a, đánh cờ, đánh giặc, đánh trốngb, trong veo, trong vắt, trong xanhc, thi đậu, xôi đậu, chim đậu trên cành 1, Từ đồng nghĩa;Từ đồng nghĩa là những từ cùng chỉ một sự vật, hoạt động , trạng thái hay tính chất.2, Từ đồng âm;Từ đồng âm là từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa.3, Từ nhiều nghĩa;Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.3Tìm các từ đồng nghĩa với các từ in đậm trong bài văn dưới đây. Theo em, vì sao nhà văn chọn từ in đậm mà không chọn những từ đồng nghĩa với nó ? Cây rơm Cây rơm đã cao và tròn nóc. Trên cọc trụ, người ta úp một chiếc nồi đất hoặc ống bơ để nước không theo cọc làm ướt từ ruột cây ướt ra. Cây rơm giống như một túp lều không cửa, nhưng với tuổi thơ có thể mở cửa bất cứ nơi nào. Cây rơm như một cây nấm khổng lồ không chân. Cây rơm đứng từ mùa gặt này đến mùa gặt tiếp sau. . Cho bữa ăn rét mướt của trâu bò. Vậy mà nó vẫn nồng nàn hương vị và đầy đủ sự ấm áp của quê nhà Mệt mỏi trong công việc ngày mùa, hay vì đùa chơi, bạn sẽ sung sướng biết bao khi tựa mình vào cây rơm. êm đềm Lúc chơi trò chạy đuổi, những chú bé có thể chui vào đống rơm, lấy rơm che cho mình như đóng cánh cửa lại.tinh ranhdâng Và chắc chắn bạn sẽ ngủ thiếp ngay vì sự của rơm, vì hương đồng cỏ nội đã sẵn đợi vỗ về giấc ngủ của bạn. Cây rơm dần thịt mình cho lửa đỏ hồng căn bếp. 3* Các từ đồng nghĩa với từ dâng là:* Các từ đồng nghĩa với từ êm đềm là:* Các từ đồng nghĩa với từ tinh ranh là:Trò chơi:TRÒ CHƠI TIẾP SỨC: (TÌM TỪ ĐỒNG NGHĨA VỚI TỪ TINHRANH)109876543210LUẬT CHƠI NHƯ SAU:MỖI TỔ CỬ BA BẠN XUẤT SẮC LÊN CHƠI CÁC BẠN XẾP THÀNH HÀNG DỌC LẦN LƯỢT MỖI BẠN LÊN BẢNG VIẾT MỘT TỪ ĐỒNG NGHĨA VỚI TỪ TINH RANH. SAU ĐÓ TRỞ VỀ ĐƯA PHẤN CHO BẠN THỨ HAI VÀ XẾP VÀO CUỐI HÀNG. BẠN THỨ HAI LÊN BẢNG VIẾT TIẾP TỪ THỨ HAI RỒI LẠI TRỞ VỀ NHƯ BAN THỨ NHẤT. RỒI ĐẾN LƯỢT BẠN THỨ BA CŨNG VẬYTRÒ CHƠI SẼ KẾT THÚC TRONG THỜI GIAN LÀ MỘT PHÚT. NHÓM NÀO VIẾT ĐƯỢC NHIỀU TỪ NHÓM ĐÓ SẼ THẮNG!3* Các từ đồng nghĩa với từ dâng là:* Các từ đồng nghĩa với từ êm đềm là:* Các từ đồng nghĩa với từ tinh ranh là:( Tinh nghịch, tinh khôn, ranh mãnh, ranh ma, ma lanh, khôn ngoan, khôn lỏi, )( Tặng, hiến, nộp, cho, biếu, đưa, )( Êm ả, êm ái, êm dịu, êm ấm, ) * Cây rơm .dần thịt mình cho lửa đỏ hồng căn bếp.* Lúc chơi trò chạy đuổi, những chú bé .. có thể chui vào đống rơm, lấy rơm che cho mình như đóng cánh cửa lại.3tinh ranhdângêm đềmTheo em, vì sao nhà văn chọn từ in đậm mà không chọn những từ đồng nghĩa với nó ?* Và chắc chắn bạn sẽ ngủ thiếp ngay vì sự của rơm, vì hương đồng cỏ nội đã sẵn đợi vỗ về giấc ngủ của bạn.4Tìm từ với mỗi chỗ trống trong các thành ngữ, tục ngữ sau:a, Có mới nới . . .b, Xấu gỗ, . . . nước sơn.c, Mạnh dùng sức, . . . dùng mưu.cũtốtyếu Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhautrái nghĩa thích hợpTừ tiếng Việt( chia theo cấu tạo)Từ đơn Từ phứcTừ láyTừ ghépKhi sử dụng từ chúng ta cần lưu ý có sự chọn lọc sao cho phù hợp với văn cảnh làm cho câu văn đúng, hay và đẹp.Từ đồng âmTừ trái nghĩaTừ đồng nghĩaTừ nhiều nghĩa