Bài giảng Thầy bói xem voi (truyện ngụ ngôn)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN LỚP 6B Kiểm tra bài cũ:  1. Em hãy cho biết ý nghĩa của truyện “Ếch ngồi đáy giếng”? A. Phê phán những người có hiểu biết hạn hẹp mà lại huênh hoang không coi ai ra gì. B. Phê phán những người ba phải. C. Chế giễu, châm biếm những kẻ có thói nghênh ngang. Qua câu truyện em rút ra bài học gì ? A. Cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình. B. Không được chủ quan, kiêu ngạo. C. Cả A và B đều đúng. Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn) Tiết 40: V¨n b¶n: (TruyÖn ngô ng«n) THẦY BÓI XEM VOI I. TIẾP XÚC VĂN BẢN: 1. Đọc – Kể tóm tắt văn bản: * Đọc: * Kể tóm tắt văn bản Đọc chậm, rõ ràng, giọng từng thầy bói khác nhau nhưng thầy nào cũng quả quyết, tự tin. Em hãy kể tóm tắt lại câu truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” Thầy sờ vòi Tưởng con voi như thế nào Nó Sun sun như con đỉa Thầy sờ ngà Không phải Nó Chần chẫn như cái đòn càn Thầy sờ tai Đâu có Nó Bè bè như cái quạt thóc Thầy sờ chân Ai bảo Nó Sừng sững như cái cột đình Thầy sờ đuôi Không đúng Nó Tun tủn như cái chổi sể cùn Không ai chịu ai -> xô xát, đánh nhau -> toác đầu, chảy máu Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) Tiết 40: V¨n b¶n: (TruyÖn ngô ng«n) THẦY BÓI XEM VOI I. TIẾP XÚC VĂN BẢN: 1. Đọc – Kể tóm tắt văn bản: * Đọc * Kể tóm tắt văn bản: 2. Tìm hiểu chú thích: ThÇy bãi ChÇn chÉn Sun sun Tun tñn người làm nghề chuyên đoán những việc lành, dữ cho người ta. co lại, chun lại thành các nếp Tròn lẳn rất ngắn Tiết 40: V¨n b¶n: (TruyÖn ngô ng«n) THẦY BÓI XEM VOI I. TIẾP XÚC VĂN BẢN: 1. Đọc – Kể tóm tắt văn bản: * Đọc * Kể tóm tắt văn bản 2. Tìm hiểu chú thích: 3. Bố cục: Văn bản này có thể chia làm mấy đoạn? Đoạn 1: Từ đầu đến “sờ đuôi” -> Các thầy bói cùng xem voi. Đoạn 2: Tiếp theo đến “cái chổi sể cùn” -> Các thầy bói họp nhau, bàn luận, tranh cãi . Đoạn 3: Còn lại. -> Hậu quả của việc xem và phán về voi. 3 đoạn: Sù viÖc thø nhÊt Sù viÖc thø hai Sù viÖc thø ba Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN: 1. Giới thiệu cuộc xem voi của năm thầy bói: Các thầy bói nẩy ý định xem voi trong hoàn cảnh nào? - Hoàn cảnh: Ế hàng, ngồi tán gẫu với nhau nẩy ý định xem voi - Cả năm ông thầy bói đều không nhìn thấy gì. - Cách xem voi: xem bằng tay Lúc này các thầy bói đã biết gì về con voi chưa? Bị mù như vậy, các thầy bói quyết định xem con voi bằng cách nào? Các thầy bói có đặc điểm chung là gì? Sờ vòi Sờ ngà Sờ tai Sờ chân Sờ đuôi Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN: 1. Giới thiệu cuộc xem voi của năm thầy bói: - Cả năm ông thầy bói đều không nhìn thấy gì. - Hoàn cảnh: Ế hàng, ngồi tán gẫu với nhau nẩy ý định xem voi - Cách xem voi: xem bằng tay + Sờ vòi + Sờ ngà + Sờ tai + Sờ chân + Sờ đuôi. => mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi. Câu “Thầy thì sờ vòi, thầy thì sờ ngà, thầy thì sờ tai, thầy thì sờ chân, thầy thì sờ đuôi” được sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? Có tác dụng gì trong câu? - “thầy thì sờ…” -> Điệp ngữ Nhấn mạnh cách xem voi. Cách xem voi của các thầy bói như thế nào? ? => mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi. Tiết 40: V¨n b¶n: (TruyÖn ngô ng«n) THẦY BÓI XEM VOI -Thầy sờ vòi -Thầy sờ ngà Sun sun như con đỉa Nó Không phải Chần chẫn như cái đòn càn -Thầy sờ tai Đâu có Nó Bè bè như cái quạt thóc -Thầy sờ chân Ai bảo Nó Sừng sững như cái cột đình -Thầy sờ đuôi Không đúng Nó Nó Tun tủn như cái chổi sể cùn 2. Các thầy bói phán về con voi: Tưởng con voi Em hãy nêu từng lời phán của từng ông thầy bói? Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) Sờ vòi -> sun sun như con đỉa. Sờ ngà ->chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai -> bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân -> sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi -> tun tủn như cái chổi sể cùn. Các từ “ Sun sun, chần chẫn, bè bè, sừng sững, tun tủn” thuộc biện pháp tu từ nào? -> Từ láy tượng hình Tác giả dân gian còn sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? -> Phép so sánh Tác dụng của những biện pháp nghệ thuât đó là gì? khiến cho sự vật trở nên cụ thể, sinh động. Qua các biện pháp nghệ thuật, em có nhận xét gì về cách phán về voi của năm ông thầy bói ? Đưa ra nhận định khác nhau Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó. Họ đã đúng ở chỗ nào, sai ở chỗ nào? Nhóm 1,2: Chỉ ra họ đã đúng ở chỗ nào Nhóm 3,4: Chỉ ra họ đã sai ở chỗ nào? Đáp án * Năm thầy bói đều đúng: Chỉ đúng từng bộ phận của cơ thể con voi. * Sai lầm của các thầy bói: Sờ một bộ phận của con voi -> phán đó là toàn bộ con voi Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy. - Dùng bộ phận để nói toàn thể Em đánh giá như thế nào về cách nhận xét của họ ? => Nhận xét chủ quan, phiến diện. Trong dân gian có câu:“Trăm nghe không bằng một thấy Trăm thấy không bằng một sờ” Tại sao 5 thầy sờ tận tay mà vẫn không nói đúng về con voi. Vậy sai lầm của họ ở chỗ nào? Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) + Tưởng … thế nào ... hoá ra ... + Không phải, ... + Đâu có!... + Ai bảo !... + Các thầy nói không đúng cả! Chính nó... Nhận xét kiểu câu ? Tác dụng ? Sử dụng hàng loạt câu phủ định là sai nhưng hàm ý khẳng định mình là đúng Nhấn mạnh thái độ chủ quan, bảo thủ của các thầy bói. Tăng kịch tính của câu chuyện. Nguyên nhân nào khiến cho các thầy bói có cách nhìn nhận, phán đoán sai lầm như vậy? Do m¾t kÐm (hoặc mù) kh«ng trùc tiÕp nh×n thÊy NhËn thøc sai (t­ duy sai) Tiết 40: V¨n b¶n: (TruyÖn ngô ng«n) THẦY BÓI XEM VOI -Thầy sờ vòi -Thầy sờ ngà Sun sun như con đỉa Nó Không phải Chần chẫn như cái đòn càn -Thầy sờ tai Đâu có Nó Bè bè như cái quạt thóc -Thầy sờ chân Ai bảo Nó Sừng sững như cái cột đình -Thầy sờ đuôi Không đúng Nó Nó Tun tủn như cái chổi sể cùn 2. Các thầy bói phán về con voi: Tưởng con voi Từ láy, so sánh Phủ định Đại từ 3. Kết quả của việc xem voi. Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) - Không ai chịu ai => Xô xát, đánh nhau toạc đầu, chảy máu. Như vậy, sau khi mất tiền sờ để biết về con voi, kết quả các thầy đã như thế nào? Dùng bạo lực giải quyết Tai h¹i c¶ vÒ thÓ chÊt Cách kết thúc truyện sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng của cách kết thúc ấy? => Biện pháp nghệ thuật phóng đại, gây cười Tô đậm cái sai lầm vì lí sự, thái độ bảo thủ của các thầy bói. Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) III. TỔNG KẾT – GHI NHỚ: 1. Nghệ thuật: Những nét ngệ thuật đặc sắc của truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” là: A. Tình huống truyện độc đáo. B. Lời kể ngắn gọn, dễ nhớ. C. Chi tiết chọn lọc, gây cười. D. Cả A, B, C đều đúng. 2. Nội dung: Chọn ý nghĩa đúng cho truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi? A. Muốn kết luận đúng về sự vật cần xem xét nó một cách toàn diện. B. Phải có cách xem xét sự vật phù hợp với sự vật đó và phù hợp với mục đích xem xét. C. Phải không ngừng học tập, trau dồi nhận thức và có phương pháp nhận thức đúng. D. Cả A, B và C đều đúng Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) III. TỔNG KẾT – GHI NHỚ: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: 3. Ý nghĩa văn bản: Truyện khuyên nhủ con người khi tìm hiểu một sự vật, sự việc nào đó phải xem xét chúng một cách toàn diện. * Ghi nhớ: SGK/103 Tiết 40: V¨n b¶n: THẦY BÓI XEM VOI (TruyÖn ngô ng«n) C©u chuyÖn khuyªn nhñ, r¨n d¹y: chñ quan trong nhËn thøc sù vËt xem xÐt ®èi t­îng mét c¸ch toµn diÖn nh×n sù vËt mét c¸ch phiÕn diÖn l¾ng nghe, tham kh¶o ý kiÕn ng­êi kh¸c Không: * Thành ngữ : “ Thầy bói xem voi” Phải: Truyện không nhằm nói cái mù thể chất mà muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói. => Truyện chế giễu 5 ông thầy bói và nghề bói. Tiếng cười nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Thầy sờ vòi Tưởng con voi như thế nào Nó Sun sun như con đỉa Thầy sờ ngà Không phải Nó Chần chẫn như cái đòn càn Thầy sờ tai Đâu có Nó Bè bè như cái quạt thóc Thầy sờ chân Ai bảo Nó Sừng sững như cái cột đình Thầy sờ đuôi Không đúng Nó Tun tủn như cái chổi sể cùn Không ai chịu ai -> xô xát, đánh nhau -> toác đầu, chảy máu Củng cố: - Kể lại câu chuyện. * Bài học cho bản thân: - Muốn có kết luận đúng về đối tượng thì phải xem xét kỹ lưỡng từng bộ phận, từng khía cạnh của đối tượng đó. - Muốn xem xét được đầy đủ thì phải không ngừng học tập, trau dồi nhận thức và có phương pháp nhận thức đúng. Qua câu chuyện, em rút ra bài học gì ? IV. Luyện tập: Bài 1: Vì sao chẳng thầy nào chịu nghe thầy nào? A. Đều bảo thủ và quá tự tin B. Đều cho rằng chỉ mình đúng vì đã sờ tận tay. C. Đều cho rằng những người khác đều sai. D. Cả ba lí do trên Bài 2: Việc các thầy không chịu nhau, dẫn đến xô xát, đánh nhau vỡ đầu nói lên điều gì? A. Tính bảo thủ quá đáng của các thầy B. Tính hung hăng, quyết liệt vô lối của các thầy C. Tính tự tin mù quáng của các thầy D. Từ sai lầm nhỏ nếu không nhận ra dễ dẫn đến sai lầm lớn hơn. D C Bài 3: Cách xem voi và lời nhận xét về voi của các thầy bói có những điểm gì giống nhau? A. Xem voi bằng cách dùng tay thay mắt. Đ S B. Không xem nữa khi tay vừa chạm vào một bộ phận của voi. Đ S C. Các thầy đánh nhau sau khi đã xem xét kỹ càng và tranh luận gay gắt. Đ S D. Tìm hiểu vội vã, phiến diện. Đ S E. Phủ nhận hoàn toàn ý kiến người khác để khẳng định ý kiến của mình là đúng. Đ S Đ Đ S Đ Đ H­íng dÉn lµm bµi - S­u tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷, thµnh ng÷ cã néi dung gièng c©u chuyÖn trªn. S­u tÇm nh÷ng c©u chuyÖn cã néi dung t­¬ng tù trong truyÖn cæ d©n gian ViÖt Nam. T×m nh÷ng c©u chuyÖn trong thùc tÕ cuéc sèng cã néi dung gièng nh­ chuyÖn “ ThÇy bãi xem voi:.