Bài giảng Sinh học 9 - Bài 21: Đột biến gen

SINH HỌC 9ThÕ nµo lµ di truyÒn, biÕn dÞ ?Nªu c¬ së vËt chÊt cña hiÖn t­îng di truyÒn ?Di truyÒn lµ hiÖn t­îng truyÒn ®¹t c¸c tÝnh tr¹ng cña bè mÑ tæ tiªn cho c¸c thÕ hÖ con ch¸u.C¬ së vËt chÊt cña hiÖn t­îng di truyÒn lµ nhiÔm s¾c thÓ, gen (hay ADN).BiÕn dÞ lµ hiÖn t­îng con sinh ra kh¸c víi bè mÑ vµ kh¸c nhau vÒ nhiÒu chi tiÕt.Chương IVBIẾN DỊBiến dịBiến dị di truyềnBiến dị không di truyềnBiến dị tổ hợpĐột biếnĐột biến genĐột biến nhiễm sắc thểThường biếnCHƯƠNG IV: BIẾN DỊBÀI 21: ĐỘT BIẾN GENGTAXAXATGTHãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?aTrình tự của các cặp nuclêôtit? 5 cặp T – G – A – T – X – - A – X – T – A – G – I. Đột biến gen là gì?BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENATATTAGXXGATTAGXTAXGATTAGXTAXGTAGXTAXGTAGXTAbacdH21.1. Một số dạng đột biến genThảo luận nhóm(4 phút): So sánh hình 21.1 a (dạng ban đầu) với hình 21.1 b; c và hình 21.1d (dạng biến đổi) để hoàn thành bảng sau:Đoạn ADNSố lượng cặp nuMột số dạng đột biến genĐiểm khác so với đoạn (a)Đặt tên dạng biến đổi5465ATTAXGXGATATTAXGXGATATTAXGXGATATATTAXGXGATXGMất 1 cặp nuclêôtitThêm 1 cặp nuclêôtitThay thế cặp Nu. này bằng cặp Nu. khácMất cặp X-GThêm cặpT-AThay cặp T-A bằng cặp X-GabcdĐột biến gen là gì? Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit. Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit?ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên 2 mạch thì mới gọi là đột biến gen.I. Đột biến gen là gì?BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENCác em hãy cho biết có những dạng đột biến gen điển hình nào? Các dạng đột biến gen điển hình là: mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtitI. Đột biến gen là gì?BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit. I. Đột biến gen là gìII. Nguyên nhân phát sinh đột biến genChương IV: BIẾN DỊTiết 22. Bài 21: ĐỘT BIẾNI. Đột biến gen là gìII. Nguyên nhân phát sinh đột biến genCác em quan sát một số hình ảnh .Mĩ thả chất độcSự nhân đôi của ADNChương IV: BIẾN DỊTiết 22. Bài 21: ĐỘT BIẾNCam không hạtLúa thơm năng suất caoDo tia phóng xạChiếc máy bay số hiệu UH-1D từ Đại đội không quân 336 đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê Kông, 26/07/1969. NAGASAKI Nhà máy hạt nhân bị rò rỉ chất phóng xạ Thử vũ khí hạt nhânSử dụng thuốc trừ sâu Rác thải Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra. Từ những hình trên em hãy nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen ? I. Đột biến gen là gì?II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENHậu quả của đột biến để lại là.. Nạn nhân chất độc màu da camVà hậu quả để lại là..Và hậu quả để lại là..Từ những hậu quả để lại như trên, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen?I. Đột biến gen là gì?II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN Vệ sinh môi trường đất, nước. Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen. Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.? Là học sinh, các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại Vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường .Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường, chăm sóc công trình măng non, bồn hoa và tuyên truyền việc vệ sinh trường lớp, thôn xóm sạch sẽCùng cộng đồng ủng hộ các phong trào chống sản xuất và sử dụng vũ khí hạt nhân, tham gia các hoạt động từ thiện ủng hộ nạn nhân chất độc màu da camI. Đột biến gen là gìII. Nguyên nhân phát sinh đột biến genVề nhà em hãy tìm thêm ví dụ về đôt biến genI. Đột biến gen là gìII. Nguyên nhân phát sinh đột biến genIII. Vai trò đột biến genIII. Vai trò đột biến genThảo luận nhóm( 3 phút)Tại sao đột biến gen lạigây ra biến đổi kiểu hình?Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật? ĐÁP ÁNĐBG thể hiện ra kiểu hình thường gây hại cho bản thân sinh vật vì nó phá vỡ sự thống nhất hài hoà trongkiểu gen gây rối loạn quátrình tổng hợp PrGenmARNPr«tªinTÝnh tr¹ngQuan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?Có lợiCó hạiCó hạiH21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạngI. Đột biến gen là gì?II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:III. Vai trò của đột biến gen:BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENCây bạch tạngCá sấu bạch tạngĐột biến tăng tính chịu han, chịu rét ở cây lúaCó hạiCó lợiCó hạiI. Đột biến gen là gì?II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:III. Vai trò của đột biến gen:BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENCam không hạtHoa hồng xanhĐột biến có lợiĐột biến có lợiĐột biến có hạiĐột biến có hạiNêu vai trò của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất? Đa số đột biến gen là có hại nhưng cá biệt vẫn có đột biến có lợi. Vì vậy đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tiến hóa và chọn giống.? Em hãy nêu một vài ví dụ về đột biến có lợi ? I. Đột biến gen là gì?II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:III. Vai trò của đột biến gen:BÀI 21: ĐỘT BIẾN GENĐột biến tăng tính chịu han, chịu rét ở cây lúaCam không hạt Đột biến làm cây cứng và nhiều bông hơn Đột biến tăng tính chịu hạn, chịu rét ở cây lúaĐột biến có lợiĐột biến bạch tạng ở câyĐột biến có hại? Khi nào đột biến gen biểu hiện thành kiểu hình ?Đột biến gen biểu hiện thành kiểu hình khi ở trạng thái đồng hợp lặnCỦNG CỐCâu 1. Hãy chọn phương án đúng: Đột biến gen là: A. Sự biến đổi trong kiểu gen. B. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen. C. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen. D. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể Câu 2: Điền từ , cụm từ thích hợp vào chỗ trống:Đột biến gen liên quan đến một hoặc một số cặp ................., điển hình là dạng: mất,.......................,...................,một cặp nuclêôtít.Đột biến gen thường ...................nhưng cũng có khi ..............cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.có hạinucleôtítthay thếthêmcó lợiCỦNG CỐCâu 3: Hãy chọn phương án đúng: Một gen sau đột biến có chiều dài không đổi nhưng tăng thêm một liên kết hiđrô. Gen này bị đột biến thuộc dạng: Mất một cặp nuclêôtit. B. Thay thế một cặp A - T bằng một cặp G - X.C. Thay thế một cặp G - X bằng một cặp A - T. D. Thêm một cặp nuclêôtit.CỦNG CỐDẶN DÒ Hoïc baøi; Traû lôøi caâu 2 , 3 SGK tr.64; Chuaån bò baøi môùi: Ñoät bieán caáu truùc NST (nghieân cöùu thoâng tin, quan saùt hình veõ 22 vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK tr.65 )CHÂN THÀNH CÁM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH