Bài giảng Quá trình tạo lập văn bản

TRƯỜNG THCS BÌNH MỸ NGỮ VĂN 7 GIÁO VIÊN : PHAN TẤN QUAN TÌNH HUỐNG ??? ??? Trong lúc thầy vắng mặt, có hai bạn nam gây gổ đánh nhau. Khi trở lại thấy lớp mất trật tự. Giáo viên gọi bạn lớp trưởng lên hỏi. Nếu em là bạn ấy, em sẽ nói gì ? Trong một giờ học, giáo viên có việc phải ra ngoài 5 phút. Giáo viên yêu cầu lớp giữ trật tự. Em hãy trình bày sự việc vừa xảy ra. Dạ thưa cô …. Bạn em ham chơi game nên bỏ bê việc học hành. Em hãy viết một bức thư khuyên nhủ bạn. Chat Game I/ Các bước tạo lập văn bản : Tình huống 1 Vì mẹ đi làm ăn xa nên em của em rất nhớ mẹ. Nó buồn và học hành sa sút. Em hãy viết một bức thư động viên em. Tình huống 2 Viết cho bạn Viết cho em gái Mục đích Viết để khuyên nhủ bạn từ bỏ việc mê chơi game Viết để động viên em vượt qua nỗi nhớ Nội dung Viết về tác hại của trò chơi điện tử Thông cảm, sẻ chia và động viên em nỗ lực học tập Cách thức Phân tích, thuyết phục bằng lí lẽ Tâm tình, thuyết phục bằng tình cảm Đối tượng Tình huống 1 Tình huống 2 Định hướng Bước 1: Định hướng chính xác Lí do viết thư : lo lắng trước tình trạng ham mê điện tử của bạn. Mở  bài Lí do viết thư : Thương và lo lắng cho em khi em học tập sút. Tình huống 1 Bố cục Tình huống 2 Bước 2: Tìm ý và xây dựng bố cục - Nêu tác hại của việc chơi game : + Lãng phí thời gian, sức lực, tiền bạc. + Ảnh hưởng đến kết quả học tập. + Dễ bị tiêm nhiễm những tật xấu. - Hậu quả : + Bố mẹ buồn rầu + Thầy cô thất vọng + Anh ( chị ) lo lắng - Trách nhiệm hiện tại của bản thân em : + Tu dưỡng đạo đức + Chăm lo học tập Thân bài Tình huống 1 Bố cục - Nêu tác hại của việc chơi game : + Lãng phí thời gian, sức lực, tiền bạc. + Ảnh hưởng đến kết quả học tập. + Dễ bị tiêm nhiễm những tật xấu. - Hậu quả : + Bố mẹ buồn rầu + Thầy cô thất vọng + Anh ( chị ) lo lắng - Trách nhiệm hiện tại của bản thân em : + Tu dưỡng đạo đức + Chăm lo học tập - Tình yêu, hi vọng của gia đình dành cho em + Luôn yêu thương em. + Mong muốn em học tốt + Hi vọng em sớm trưởng thành. - Giải pháp giúp em vơi nỗi nhớ mẹ : + Viết thư, gọi điện, mẹ tranh thủ về thăm … - Thuyết phục em : + Hăng say học tập sẽ át đi nỗi nhớ + Học tập tốt là món quà tinh thần em dành tặng mẹ. Thân bài Tình huống 1 Bố cục Tình huống 2 Mong em từ bỏ ham mê điện tử để chăm lo học tập tốt. Kết bài Chúc em có nghị lực và đạt kết quả học tập tốt. Yêu cầu về hình thức : đúng chính tả, ngữ pháp, có tính liên kết và mạch lạc. - Học sinh tự kiểm tra việc thực hiện các bước 1, 2, 3 - Sửa chữa các phần sai và bổ sung các phần thiếu. Bước 3 : Diễn đạt các ý ghi trong bố cục Yêu cầu về nội dung : sát với bố cục, đầy đủ ý. Bước 4: Kiểm tra Tình huống 1 Bố  cục Tình huống 2 Nhiệm vụ Cụ thể 1 Định hướng chính xác Về đối tượng : viết cho ai ? Về mục đích : viết để làm gì ? Về nội dung : viết về cái gì ? Về cách thức : viết như thế nào ? 2 Tìm ý và xây dựng bố cục Yêu cầu : rành mạch, hợp lí, đúng định hướng ở bước 1 3 Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục Hình thức : Lời văn trong sáng, có tính liên kết và mạch lạc. Nội dung : chính xác, đúng bố cục. Bước 4 Kiểm tra Việc thực hiện các bước 1, 2, 3 - sửa những sai sót, bổ sung các ý còn thiếu. Ghi nhớ Ý NGHĨA CỦA VIỆC TẠO LẬP VĂN BẢN Đối với người nói (người viết) : Trình bày sự vật, sự việc và bộc lộ suy nghĩ, tình cảm của mình. Đối với người nghe (người đọc) : Hiểu được sự vật, sự việc và tâm tư, tình cảm của người nói. Bài tập 2 : Bài viết của bạn chưa phù hợp Viết cho thầy cô Viết cho bạn bè Mục đích Viết để tường thuật lại quá trình học tập của bản thân. Viết để truyền kinh nghiệm học tốt. Nội dung Báo cáo thành tích học tập. Báo cáo kinh nghiệm học tập. Cách thức Xưng hô thầy – em (con). Xưng hô bạn - mình Đối tượng Định hướng sai Định hướng đúng Yêu cầu định hướng II/ Luyện tập : Bài tập 3 : Cách trình bày dàn bài a/ Dàn bài là một cái sườn ( đề cương ) để người viết dựa vào đó tạo lập văn bản, chứ chưa phải là văn bản. Do đó, dàn bài chỉ cần ghi ý, không cần viết thành những câu hoàn chỉnh và liên kết chặt chẽ với nhau. b/ Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài được phân biệt với nhau qua một hệ thống kí hiệu nhất quán và việc trình bày các mục phải thống nhất, rõ ràng, rành mạch, hợp lí. Dàn bài đại cương : I/ Mở bài : … II/ Thân bài : 1/ Ý lớn 1 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 … 2/ Ý lớn 2 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 … III/ Kết bài :… Bài tập 4 : Để viết bức thư phải thực hiện lần lượt 4 bước tạo lập văn bản. Bước 1: Định hướng chính xác Viết cho bố - Mục đích Viết để xin lỗi bố - Nội dung Thể hiện nỗi ân hận và xin được bố tha thứ - Cách thức Chân thành, hối lỗi. - Đối tượng Thân bài : - Ý lớn 1 : Bày tỏ sự ân hận Ân hận vì đã nói lời thiếu lễ độ Ân hận vì đã làm bố mẹ buồn Ân hận vì vi phạm đạo làm con - Ý lớn 2 : Xin được tha thứ Nhận lỗi Tự đặt hình phạt cho bản thân Xin bố tha thứ Kết bài : Lời hứa không tái phạm Bước 2 : Tìm ý, Xây dựng bố cục Mở bài : Lí do viết thư Bước 3 : Diễn đạt các ý thành bài văn.Bước 4 : Kiểm tra. CỦNG CỐ - Muốn tạo lập một văn bản, ta cần thực hiện mấy bước ? - Nêu các bước để tạo lập một văn bản. DẶN DÒ Tập viết một đoạn văn có tính mạch lạc. Viết bài Tập làm văn số 1 ở nhà ( tuần sau nộp ) Đề : Em hãy kể về một thầy ( hay cô ) mà em yêu mến trong những năm học ở mái trường THCS Bình Mỹ. XIN CHÀO TẠM BIỆT