Bài giảng Nói quá

Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, ngủ biết học hành là ngoan. (Hồ Chí Minh) b. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ (Viễn Phương) c. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông) So sỏnh Ẩn dụ Hoỏn dụ Đờm thỏng năm chưa nằm đó sỏng Ngày thỏng mười chưa cười đó tối. (Tục ngữ) Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hụi thỏnh thút như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bỏt cơm đầy Dẻo thơm một hạt, đắng cay muụn phần. (Ca dao) Đờm thỏng năm rất ngắn. Ngày thỏng mười rất ngắn. Mồ hụi chảy rất nhiều. Có hình ảnh hơn, nhṍn mạnh được điờ̀u muụ́n nói; gõy được ṍn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Thụng báo nụ̣i dung bình thường, khụng có hình ảnh, người đọc khụng có ṍn tượng mạnh với nụ̣i dung thụng báo. Núi quỏ sự thật. Núi đỳng sự thật. Xỏc định phộp núi quỏ trong cỏc vớ dụ dưới đõy: a. Đen như cột nhà chỏy. (Thành ngữ) b. Anh đi xuụi ngược tung hoành Bước dài như giú, lay thành chuyển non. ( Tố Hữu) Thảo luận nhúm Hóy phõn biệt biện phỏp tu từ núi quỏ và núi khoỏc. Phõn biệt núi quỏ và núi khoỏc Núi quỏ Núi khoỏc Giống nhau Đều phúng đại mức độ, quy mụ, tớnh chất của sự vật, hiện tượng được miờu tả. Nhằm mục đớch nhấn mạnh, gõy ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Núi quỏ là hành động cú tỏc động tớch cực. Khỏc nhau Nhằm mục đớch làm cho người nghe tin vào những điều khụng cú thật. Núi khoỏc là hành động cú tỏc động tiờu cực. 1. Núi quỏ cũn cú tờn gọi khỏc là khoa trương, ngoa dụ, thậm xưng, phúng đại, cường điệu. 2. Để nhận ra biện phỏp núi quỏ cần đối chiếu nội dung lời núi với thực tế, phải nắm được ý nghĩa hàm ẩn của lời núi. Lưu ý Bài 1. Tỡm biện phỏp tu từ núi quỏ và giải thớch ý nghĩa. a. Biợ̀n phỏp núi quỏ: Sỏi đỏ cũng thành cơm. - í nghĩa: Nhấn mạnh sức mạnh, ý chớ quyờ́t tõm, nhiệt tỡnh lao động của con người. b. Biợ̀n phỏp núi quỏ: Đi lờn đờ́n tọ̃n trời được. - í nghĩa: Thờ̉ hiợ̀n ý chớ quyết tõm cũng như lũng lạc quan tin tưởng của con người. c. Biợ̀n phỏp núi quỏ: Thột ra lửa - í nghĩa: Nhṍn mạnh vào tớnh cỏch hung dữ của nhõn vọ̃t. Cụ bỏ là kẻ cú quyờ̀n uy, hụ́ng hỏch. Bài 2. Điờ̀n cỏc thành ngữ sau đõy vào chụ̃ trụ́ng/.../ đờ̉ tạo thành biợ̀n phỏp tu từ núi quỏ: bõ̀m gan tớm ruụ̣t, chú ăn đỏ gà ăn sỏi, nở từng khỳc ruụ̣t, ruụ̣t đờ̉ ngoài da, vắt chõn lờn cụ̉ mà chạy. Ở nơi…............................... thờ́ này, cỏ khụng mọc nụ̉i nữa là trụ̀ng rau trụ̀ng cà. Nhỡn thṍy tụ̣i ỏc của giặc, ai ai cũng ......................... Cụ Nam tớnh tỡnh sởi lởi,......................... Lời khen của cụ giỏo làm cho nú ........................... Bọn giặc hoảng hụ̀n...........................mà chạy. chú ăn đỏ gà ăn sỏi bõ̀m gan tớm ruụ̣t. ruụ̣t đờ̉ ngoài da. nở từng khỳc ruụ̣t. vắt chõn lờn cụ̉ Bài tập 3. Đặt cõu với cỏc thành ngữ dựng biện phỏp núi quỏ sau đõy: nghiờng nước nghiờng thành, dời non lấp biển, lấp biển vỏ trời, mỡnh đồng da sắt, nghĩ nỏt úc. Nghiờng nước nghiờng thành: Dời non lấp biển: Lấp biển vỏ trời: Mỡnh đồng da sắt: Nghĩ nỏt úc: → miờu tả vẻ đẹp của người phụ nữ. → sức mạnh phi thường, hoài bóo lớn lao. → vĩ đại, phi thường. → thõn thể như sắt, như đồng, cú thể chịu đựng mọi hiểm nguy. → suy nghĩ nhiều quỏ mức. 1. Thuý Kiều mang vẻ đẹp nghiờng nước nghiờng thành. 2. Từ Hải là đấng anh hựng cú thể dời non lấp bể. 3. Bà Nữ Oa lấp biển vỏ trời. 4. Hộc-quyn là dũng sĩ mỡnh đồng da sắt. 5. Mỡnh nghĩ nỏt úc rồi mà khụng tỡm ra được cõu nào cả. Bài tập 4. Tỡm năm thành ngữ so sỏnh cú dựng biện phỏp núi quỏ. Nhanh như điện. Chậm như rựa. Đen như cột nhà chỏy. Trắng như trứng gà búc. Lớn như thổi. … NểI QUÁ 2. Tỏc dụng 3. Cỏch sử dụng - Trong lời núi hàng ngày. - Trong văn chương. Là phúng đại mức độ, quy mụ, tớnh chất của sự vật, hiện tượng được miờu tả. 1. Khỏi niệm Nhấn mạnh, gõy ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Hướng dẫn học bài ở nhà: Nắm vững khỏi niệm và tỏc dụng của núi quỏ. Làm bài tập 5 trang 103, sỏch giỏp khoa. Chuẩn bị bài “ễn tập truyện kớ Việt Nam”. Lập bảng thống kờ truyện kớ Việt Nam theo mẫu trang 104, sỏch giỏo khoa.