Bài giảng Ngữ văn- Tiết 26 “Truyện Kiều” của Nguyễn Du

Câu1(1đ): Tên tác phẩm “Hoàng Lê Nhất Thống Chí”nghĩa là gì? a. Vua Lê nhất định thống nhất đất nước. b. Ý chí thống nhất đất nước của vua lê. c. Ghi chép việc vua Lê thống nhất đất nước. d Ý chí trước sau như một của vua Lê. Câu2 (1đ): Ý nào nói đúng nhất nội dung của hồi mười bốn: a. Ca ngợi hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ. b. Nói lên sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh. c. Nói lên số phận bi đát của vua Lê Chiêu Thống. d. Cả a, b, c đều đúng. Câu3(8đ): Trình bày bài tập ở nhà: dựa vào tác phẩm, viết đoạn văn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung từ 30 tết đến ngày mồng 5 tết tháng giêng năm Kỉ Dậu(1789). Đêm 30 Tết (âm lịch) Nguyễn Huệ cho quân vượt sông Gián Khẩu, quân Thanh bỏ chạy. Tại đây quân ta tiêu diệt gọn quân địch.Nửa đêm mồng 3 tháng giêng năm Kỉ Dậu (1789) vua Quang Trung tới làng Hà Hồi, huyện Thượng Phúc thu hết lương thực khí giới của kẻ thù. Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. Mờ sáng mồng 5 Tết quân ta đánh đồn Ngọc Hồi. Quang Trung lệnh cho tượng binh và bộ binh đồng loạt xông tới. Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết, thây ngổn ngang đầy đồng, máu chảy thành suối. Tướng giặc Sầm Nghi Đống khiếp sợ, thắt cổ tự tử. Nghe tin đại bại, Tôn Sĩ Nghị bàng hoàng mất vía, vội vã bỏ chạy. Trưa mồng 5 Tết Kỉ Dậu, vua Quang Trung trong bộ chiến bào sạm đen khói thuốc súng, cùng đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng Long. Quân Thanh bại trận. c d KiÓm tra bµi cò “TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du tr­êng THCS B×NH XA Ng÷ v¨n- tiÕt 26: TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du I. Nguyeãn Du 1. Thôøi ñaïi: - Nguyeãn Du soáng trong giai ñoaïn nöûa cuoái theá kæ XVIII - nöûa ñaàu theá kæ XIX(cuoái Leâ ñaàu Nguyeãn) => Giai ñoaïn cheá ñoä phong kieán suy taøn, roái ren, khuûng hoaûng; Phong traøo noâng daân khôûi nghóa noåi leân khaép nôi. TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du 2. Queâ quaùn : -Laøng Tieân Ñieàn, huyeän Nghi Xuaân, tænh Haø Tónh laø vuøng queâ giaøu truyeàn thoáng vaên hoaù, hieáuhoïc. - Nguyeãn Du soáng chuû yeáu ôû kinh thaønh Thaêng Long - maûnh ñaát ngaøn naêm vaên hieán =>Nguyeãn Du tieáp thu vaên hoaù cuûa caû hai vuøng 3. Gia ñình : - Ñaïi quí toäc vaøo luùc maït vaän. - Nhieàu ñôøi laøm quan(Bao giôø Ngaøn Hoáng heát caây; Soâng Rum(Lam) heát nöôùc hoï naøy heát quan) - Coù truyeàn thoáng vaên hoïc, thích haùt xöôùng 4. Baûn thaân : - Sinh 1765 maát 1820 Teân chöõ: Toá Nhö Hieäu: Thanh Hieân Laø ngöôøi hoïc roäng, hieåu bieát nhieàu, tö chaát thoâng minh Cuoäc ñôøi vaát vaû, long ñong, phieâu baït: Töø luùc ra ñôøi ñeán 10 tuoåi : soáng sung tuùc 10 tuoåi trôû ñi : moà coâi, phaûi ñi ôû nhôø TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du - 1783 : thi höông, ñaäu tam tröôøng, laøm quan ôû Thaùi Nguyeân. - Töø 1786 –1802 : luùc thì ôû Thaùi Bình, luùc thì ôû Tieân Ñieàn, laø thôøi gian long ñong, vaát vaû nhaát trong cuoäc ñôøi. => Nguyeãn Du coù voán soáng phong phuù, töø ñoù hình thaønh neân chuû nghóa nhaân ñaïo trong caùc taùc phaåm . - 1802-1809 : laøm quan cho nhaø Nguyeãn ôû Thöôøng Tín, Quaûng Bình. - 1813-1814 : cöû ñi söù sang Trung Quoác => Nguyeãn Du coù caùi nhìn roäng hôn veà cuoäc ñôøi. - 1820 : cöû ñi söù sang Trung Quoác laàn hai nhöng chöa kòp ñi thì oâng bò maát ñoät ngoät trong moät traän dòch lôùn ngaøy 18-9-1820 taïi Hueá, thoï naêm möôi laêm tuoåi. TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du ? Nhaân toá hình thaønh thieân taøi Nguyeãn Du? - Thôøi ñaïi: roái ren, phöùc taïp - Queâ höông: giaøu truyeàn thoáng vaên hoaù, hieáu hoïc - Gia ñình: doøng doõi khoa baûng - Baûn thaân: + Thoâng minh, taøi naêng baåm sinh. + Cuoäc ñôøi vaát vaû, voán soáng töøng traûi. + Coù traùi tim yeâu thöông, taám loøng nhaân ñaïo. -> Cuoäc ñôøi cuûa Nguyeãn Du laø moät cuoäc ñôøi vaát vaû, long ñong nhöng cuõng töø ñoù ñaõ taïo neân thieân taøi Nguyeãn Du => Nguyeãn Du laø moät nhaø thô coù taøi, coù taâm, moät ñaïi thi haøo daân toäc, moät nhaø nhaân ñaïo chuû nghóa lôùn, moät danh nhaân vaên hoùa theá giôùi. TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du 5. Söï nghieäp saùng taùc : A . Taùc phaåm chính : a. Thô chöõ Haùn : Thanh Hieân thi taäp : Thôøi gian saùng taùc: ôû Thaùi Bình vaø Tieân Ñieàn Noäi dung: taâm tình cuûa Nguyeãn Du trong thôøi gian phieâu baït. Nam trung taïp ngaâm : Thôøi gian saùng taùc: laøm quan ôû Quaûng Bình Noäi dung: coù tính chaát nhaät kí, ghi laïi taâm tình cuûa Nguyeãn Du Baéc haønh taïp luïc : Thôøi gian saùng taùc: ñi söù ôû Trung Quoác Noäi dung: Nhöõng ñieàu tai nghe maét thaáy treân ñöôøng ñi TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du b. Thô chöõ Noâm : Truyeän Kieàu : + Nguoàn goác: töø taùc phaåm “Kim vaân Kieàu truyeän” cuûa Thanh Taâm Taøi Nhaân(Trung Quoác) + Theå loaïi: thô luïc baùt - 3254 caâu Vaên chieâu hoàn : (Vaên teá thaäp loaïi chuùng sinh) Thôøi gian saùng taùc: nhöõng naêm thaùng cuoái ñôøi Noäi dung: Nieàm thöông caûm cuûa Nguyeãn Du ñoái vôùi nhöõng keû khoå cuøng baát haïnh. TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du B. Moät vaøi ñaëc ñieåm veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa thô vaên Nguyeãn Du : a. Ñaëc ñieåm noäi dung : + Caûm thoâng saâu saéc ñoái vôùi cuoäc soáng, vôùi noãi ñau cuûa con ngöôøi. + Khaùi quaùt baûn chaát taøn baïo cuûa XHPK  pheâ phaùn, toá caùo. + Traân troïng giaù trò tinh thaàn vaø chuû theå cuûa nhöõng giaù trò tinh thaàn ñoù. =>Nguyeãn Du laø taùc giaû tieâu bieåu cuûa traøo löu nhaân ñaïo chuû nghóa trong giai ñoaïn vaên hoïc nöûa sau TK XVIII - XIX TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du b. Ñaëc ñieåm ngheä thuaät : Thô chöõ Haùn : söû duïng linh hoaït, thaønh coâng caùc theå thô Thô chöõ Noâm : Truyeän Kieàu laø moät coâng trình ngheä thuaät thieân taøi +Ngoân ngöõ: ngoân ngöõ baùc hoïc + ngoân ngöõ bình daân + Theå thô: luïc baùt +Ngheä thuaät mieâu taû:mieâu taû taâm lí nhaân vaät,taû caûnh + Ngheä thuaät khaéc hoïa nhaân vaät ñieån hình TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du Moä Nguyeãn Du taïi Tieân Ñieàn - Nghi Xuaân - Haø Tónh 1965: Hoäi ñoàng Hoaø bình theá giôùi coâng nhaän Nguyeãn Du laø danh nhaân vaên hoaù theá giôùi. Ñeàn thôø Nguyeãn Du taïi khu di tích Nguyeãn Du Moä Nguyeãn Du taïi Tieân Ñieàn - Nghi Xuaân - Haø Tónh Toaøn caûnh khu di tích Nguyeãn Du Baøn thôø ñaët taïi nhaø Löu Nieäm Nguyeãn Du vaø Truyeän Kieàu II.TruyÖn KiÒu TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du 1. Tãm t¾t t¸c phÈm TruyÖn KiÒu T¸c phÈm gåm 3 phÇn: PhÇn 1: GÆp gì vµ ®Ýnh ­íc: PhÇn 2: Gia biÕn vµ l­u l¹c PhÇn 3: §oµn tô TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt a.VÒ néi dung: a.Gi¸ trÞ hiÖn thùc: TruyÖn KiÒu lµ mét bøc tranh hiÖn thùc vÒ mét x· héi phong kiÕn bÊt c«ng, tµn b¹o (quan l¹i, nhµ chøa, ®ång tiÒn) ®· chµ ®¹p lªn nh÷ng con ng­êi l­¬ng thiÖn. Ph¶n ¸nh sè phËn bÊt h¹nh cña ng­êi phô n÷ ®øc h¹nh, tµi hoa trong x· héi phong kiÕn. TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du b. Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: Lªn ¸n x· héi phong kiÕn v« nh©n ®¹o Lµ tiÕng nãi c¶m th­¬ng tr­íc sè phËn bi kÞch cña con ng­êi. Kh¼ng ®Þnh vµ ®Ò cao tµi n¨ng, nh©n phÈm vµ nh÷ng kh¸t väng ch©n chÝnh cña con ng­êi. Lµ bµi ca vÒ t×nh yªu tù do, trong s¸ng thñy chung. Lµ giÊc m¬ vÒ tù do c«ng lÝ. a.Gi¸ trÞ néi dung: B. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: TruyÖn KiÒu lµ mét c«ng tr×nh nghÖ thuËt thiªn tµi: + Ng«n ng÷: ng«n ng÷ b¸c häc + ng«n ng÷ b×nh d©n + NghÖ thuËt miªu t¶: bËc thÇy trong nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh, miªu t¶ t©m lý nh©n vËt. + NghÖ thuËt kh¾c häa nh©n vËt ®iÓn h×nh. * Ghi nhí: sgk tr 80 TiÕt 26:“TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt LuyÖn tËp KÓ tãm t¾t t¸c phÈm truyÖn kiÒu 2. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du H­íng dÉn häc bµi Häc thuéc tiÓu sö, cuéc ®êi, sù nghiÖp cña t¸c gi¶ NguyÔn Du? Tãm t¾t “TruyÖn KiÒu” Häc thuéc ghi nhí sgk So¹n bµi “ChÞ em Thóy KiÒu” theo c©u hái sgk: Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña Thóy V©n, VÎ ®Ñp tµi s¾c cña Thóy KiÒu, phÈm h¹nh cña hä.