Bài giảng ngữ văn tiết 21: Văn học- Cô bé bán diêm

Ng­êi so¹n:NguyÔn ThÞ Ph­îng Tr­êng THCS Ngäc S¬n KiÓm tra bµi cò Häc v¨n b¶n “ Tøc n­íc vì bê”- Ng« TÊt Tè vµ “L·o H¹c”- Nam Cao, em hiÓu g× vÒ sè phËn vµ nh©n phÈm cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam trong x· héi thùc d©n phong kiÕn? TuÇn 6 TiÕt 21-22 Bµi 6 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm (TrÝch) An®ecxen TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen I – Giíi thiÖu chung 1- T¸c gi¶ : An§ecxen -( 1805-1875 ) -Lµ nhµ v¨n lín ng­êi §an M¹ch næi tiÕng víi lo¹i truyÖn kÓ cho trÎ em. -T¸c phÈm : Nµng c«ng chóa vµ h¹t ®Ëu, BÇy chim thiªn nga, Bé quÇn ¸o míi cña hoµng ®Õ, Nµng tiªn c¸, Chó lÝnh ch× dòng c¶m…… -Nh©n vËt trong truyÖn cña An -®ec - xen th­êng lµ c¸c em nhá, ®å dïng, c©y cá, loµi vËt…. -TruyÖn cña An ®ec xen giµu chÊt nh©n v¨n, ®­îm mµu s¾c h­ ¶o vµ th¬ méng, ngé nghÜnh vµ th«ng minh, ®¸ng yªu. Cèt truyÖn hÊp dÉn, c¸ch kÓ sinh ®éng, lêi v¨n nhÑ nhµng, trong s¸ng….TÊt c¶ t¹o nªn vÎ ®Ñp l©u bÒn cña truyÖn cæ tÝch An-®ec-xen. TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen Thật hạnh phúc khi loài người có được Andersen. Người đàn ông có gương mặt khắc khổ này đã gìn giữ phần tươi trẻ nhất trong mỗi con người bằng những chuyện kể của mình. Cổ tích của Andersen dành cho mọi lứa tuổi, không có bất kỳ sự phân biệt ranh giới nào. Đã là con người, thì sẽ đọc Andersen và tìm thấy mình trong đó. Có thể ai đó sẽ cho rằng đã sang thế kỷ 21, con người đã xuống tận nơi sâu nhất của biển và đang tìm cách chinh phục không gian thì việc gì phải nghe cổ tích và tin vào điều huyễn hoặc. Không đâu, đó là điều có thật trong trái tim và tâm hồn mỗi người, không thể bị đánh tráo hoặc tiêu diệt. Bởi khi những điều như thế mất đi, trái đất sẽ trở nên quá cằn cỗi và những nụ cười sẽ không còn mang hương vị của các bông hoa. ( Ng« ThÞ Kim Cóc – b¸o Thanh niªn 1/6/2004) TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen I – T×m hiÓu chung 1- T¸c gi¶- ( 1805-1875 ) -Lµ nhµ v¨n lín ng­êi §an M¹ch næi tiÕng víi lo¹i truyÖn kÓ cho trÎ em. -T¸c phÈm : Nµng c«ng chóa vµ h¹t ®Ëu, BÇy chim thiªn nga, Bé quÇn ¸o míi cña hoµng ®Õ, Nµng tiªn c¸, Chó lÝnh ch× dòng c¶m…… -Nh©n vËt trong truyÖn cña An-®ec-xen th­êng lµ c¸c em nhá, ®å dïng, c©y cá, con vËt… -TruyÖn cña An ®ec xen giµu chÊt nh©n v¨n, ®­îm mµu s¾c h­ ¶o vµ th¬ méng, ngé nghÜnh vµ th«ng minh, ®¸ng yªu. Cèt truyÖn hÊp dÉn, c¸ch kÓ sinh ®éng, lêi v¨n nhÑ nhµng, trong s¸ng….TÊt c¶ t¹o nªn vÎ ®Ñp l©u bÒn cña truyÖn cæ tÝch An-®ec-xen. 2- T¸c phÈm -ViÕt vµo n¨m 1845, khi nhµ v¨n ®· cã trªn 20 n¨m cÇm bót II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1.§äc, Chó thÝch, Tãm t¾t TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen ChËm r·i, c¶m th«ng , chó ý ph©n biÖt c¶nh thùc vµ c¶nh méng sau tõng lÇn c« bÐ quÑt diªm L­u ý chó thÝch (4),(7),(9),(10),(11),(12) Em bÐ må c«i mÑ ph¶i ®i b¸n diªm trong ®ªm giao thõa rÐt buèt. Em ch¼ng d¸m vÒ nhµ v× sî bè ®¸nh, ®µnh ngåi nÐp vµo gãc t­êng, liªn tôc quÑt diªm ®Ó s­ëi. HÕt mét bao diªm th× em bÐ chÕt cãng trong giÊc m¬ cïng bµ néi lªn trêi.S¸ng h«m sau-mång 1 TÕt, mäi ng­êi qua ®­êng vÉn th¶n nhiªn nh×n c¶nh t­îng th­¬ng t©m. I. T×m hiÓu chung II.§äc hiÓu v¨n b¶n 1.§äc, Chó thÝch, Tãm t¾t 2- Bè côc 3- Ph©n tÝch a- Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm: TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen - 3 phÇn: 1.Tõ ®Çu --> "Cøng®ê": Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm. 2.TiÕp --> "ChÇu th­îng ®Õ": Méng t­ëng vµ thùc t¹i. 3. Cßn l¹i: C¸i chÕt cña c« bÐ. -> KÓ theo tr×nh tù thêi gian vµ sù viÖc. C¸ch kÓ phæ biÕn trong truyÖn cæ tÝch * Gia c¶nh: - Må c«i mÑ, bµ mÊt. - Nhµ nghÌo. - Sèng chui róc trong 1 xã tèi t¨m. - Lu«n bÞ bè m¾ng nhiÕc, chöi rña. - Ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm sèng. --> §¸ng th­¬ng, thiÕu thèn c¶ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. *§ªm giao thõa, rÐt d÷ déi, ngoµi ®­êng tuyÕt r¬i tr¾ng xo¸ + §Çu trÇn, ch©n ®Êt + Bông ®ãi, rÐt + Ngåi nÐp trong 1 gãc t­êng + Kh«ng d¸m vÒ nhµ (Sî bè ®¸nh) > NT t­¬ng ph¶n ®èi lËp ( gi÷a sù vui vÎ, Êm ¸p, no ®ñ cña nh÷ng ng­êi xung quanh víi sù thiÕu thèn, ®ãi rÐt sî h·i cña em bÐ) -"C¸i xã tèi t¨m" > T­¬ng ph¶n gi÷a hiÖn t¹i ®au th­¬ng vµ qu¸ khø ngËp trµn h¹nh phóc, t­¬ng ph¶n gi÷a khung c¶nh thiªn nhiªn l¹nh gi¸ vµ c« bÐ phong phanh r¸ch r­íi TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1.§äc, Chó thÝch,Tãm t¾t 2- Bè côc 3- Ph©n tÝch a-Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm: =>Nhá nhoi, ®¬n ®éc, ®ãi rÐt, bÞ ®µy ¶i, kh«ng nhËn ®­îc bÊt kú mét sù quan t©m nµo. §ã lµ mét em bÐ khèn khæ vµ v« cïng ®¸ng th­¬ng. TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1.§äc, Chó thÝch, Tãm t¾t 2- Bè côc 3- Ph©n tÝch a- H×nh ¶nh cña c« bÐ b¸n diªm: b- Méng t­ëng vµ thùc t¹i b. Méng t­ëng vµ thùc t¹i LÇn thø nhÊt: b. Méng t­ëng vµ thùc t¹i LÇn thø hai: b. Méng t­ëng vµ thùc t¹i LÇn thø ba: b. Méng t­ëng vµ thùc t¹i LÇn thø t­: b. Méng t­ëng vµ thùc t¹i LÇn thø n¨m: TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen ->Phï hîp víi t©m lý trÎ th¬ vµ h×nh ¶nh thùc t¹i cña c« bÐ lóc bÊy giê. ¦íc m¬ cña tuæi th¬ thËt kú diÖu vµ niÒm khao kh¸t còng thËt chÝnh ®¸ng : c/s kh«ng ®ãi rÐt, Êm ¸p t×nh c¶m cña ng­êi th©n. ->T­¬ng ph¶n, ®an xen gi÷a méng ¶o vµ thùc t¹i phò phµng ->Lµm næi bËt t×nh c¶nh vµ khao kh¸t ­íc m¬ cña c« bÐ b¸n diªm. ->Nçi ®au to lín cña An-®ec-xen. ¤ng muèn nh¾c khÏ ai ®ã ®ang ®­îc sèng trong vßng tay yªu th­¬ng cña bè mÑ nªn biÕt c¶m th«ng víi nçi khæ t©m, nçi ®au th­¬ng cña c¸c b¹n nhá bÊt h¹nh. Bëi lÏ biÕt san sÎ cïng ®ång lo¹i còng lµ 1 h¹nh phóc. - ChÕt v× gi¸ rÐt…ngåi gi÷a nh÷ng bao diªm - C« bÐ cã ®«i m¸ hång, ®«i m«i ®ang mØn c­êi -> em bÐ ®¸ng yªu nh­ 1 tiÓu thiªn thÇn ®ang ngñ. -> Lµm cho ng­êi ®äc c¶m thÊy bít ®i sù bi th­¬ng; nçi ¸m ¶nh vÒ 1 c¸i chÕt bi th­¬ng - th­¬ng t©m. -> Nhµ v¨n viÕt trong niÒm xãt th­¬ng v« h¹n; t×nh th­¬ng yªu sù c¶m th«ng Êy ®· khiÕn nhµ v¨n miªu t¶ h×nh ¶nh ®au th­¬ng nh­ng rÊt ®Ñp cña c« bÐ b¸n diªm. ->Lªn ¸n XH thê ¬ víi nh÷ng nçi bÊt h¹nh cña ng­êi nghÌo, kh«ng mang l¹i h¹nh phóc cho trÎ th¬. TiÕt 21-22 V¨n b¶n C« BÐ B¸n Diªm An®ecxen II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1. §äc, chó thÝch, tãm t¾t 2- Bè côc 3- Ph©n tÝch a-H×nh ¶nh cña c« bÐ b¸n diªm: b-Méng t­ëng vµ thùc t¹i c-C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm c. C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm: - H×nh ¶nh th­¬ng t©m. - Mäi ng­êi thê ¬ ®Õn tµn nhÉn. Lßng nh©n ®¹o cña nhµ v¨n. Tæng kÕt 1- NghÖ thuËt: + §an xen gi÷a c¸c yÕu tè thËt vµ ¶o + KÕt hîp tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m. + KÕt cÊu truyÖn theo lèi t­¬ng ph¶n, ®èi lËp. 2- Néi dung: TruyÖn biÓu hiÖn niÒm th­¬ng c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi trÎ th¬ lam lò ®· nãi lªn ­íc m¬ ®­îc sèng tèt ®Ñp cña trÎ th¬. LuyÖn tËp NhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt vÒ truyÖn “C« bÐ b¸n diªm”: KÓ vÒ sè phËn bÊt h¹nh cña mét em bÐ nghÌo khæ ph¶i ®i b¸n diªm vµo ®ªm giao thõa. Gi¸n tiÕp lªn ¸n bé mÆt cña x· héi n¬i c« bÐ b¸n diªm ®ang sinh sèng, ®ã lµ mét câi kh«ng cã t×nh ng­êi. ThÓ hiÖn niÒm th­¬ng c¶m cña nhµ v¨n ®èi víi nh÷ng em bÐ nghÌo khæ. C¶ ba ®¸p ¸n trªn. 2. Tõ truyÖn C« bÐ b¸n diªm, chóng ta thÊy tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lín ®èi víi trÎ em nh­ thÕ nµo? Ng­îc l¹i, tr¸ch nhiÖm cña trÎ em ®èi víi ng­êi lín vµ x· héi ngµy nay cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm g×? 3. C¸c em h·y nghe bµi h¸t vÒ c« bÐ b¸n diªm vµ nªu c¶m nhËn cña m×nh sau khi häc xong c©u chuyÖn nµy? H­íng dÉn häc ë nhµ - Häc thuéc ghi nhí Tãm t¾t t¸c phÈm So¹n bµi : §¸nh nhau víi cèi xay giã: + Tãm t¾t + Ph©n tÝch hai nh©n vËt §«n – ki – h« - tª vµ xan – tr« Pan – xa