Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 77: Văn bản Cố hương - Chu Thị Ngoan

Bµi d¹yNhiÖt liÖt chµo mõng Ban gi¸m kh¶o, Giaùo vieân:Chu ThÞ NgoanNg÷ v¨n 9Líp 9A - THCS Kiªu Kþc¸c thÇy,c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !KiÓm tra bµi cò- Trên đường về quê tâm trạng nhân vật “tôi” như thế nào? - Tại sao “ tôi ” lại có tâm trạng như vậy?TiÕt 77:Lç TÊnV¨n b¶ncè h­¬ng Lúc bấy giờ trong ký ức tôi, bỗng hiện ra một cảnh tượng thần tiên , kỳ dị : Một vầng trăng tròn vàng thắm treo lửng lơ trên nền trời xanh đậm, dưới là một bãi cát bên bờ biển, trồng toàn dưa hấu, bát ngát một màu xanh rờn. Giữa ruộng dưa, một đứa bé trạc mười một, mười hai tuổi, cổ đeo vòng bạc, tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba , đang cố sức đâm theo một con "tra"(1) . Con vật bỗng quay lại, luồn qua háng đứa bé, chạy mất .Lỗ TấnNhuận Thổ trong kí ức Cậu bé chạc 11-12 tuổi Đẹp, khoẻ mạnh, đáng yêu.- Biết nhiều trò hay, lạ: bẫy chim, canh dưa, đi nhặt vỏ sò, bắt tra Tình bạn trong sáng, chân thành, vô tư, chan hoà. - Khuôn mặt tròn trĩnh, - Nước da bánh mật - Tay hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn . - Đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc - Thân nhau: xưng hô: anh-em- Khi xa: khóc, gửi quà Đầy đủ, đẹp đẽ. Nhanh nhẹn, tháo vát, thông minh.Rất thích vì bạn thông minh, giàu tình cảm, đầy sức sống.TuổiNgoại hìnhTrang phụcNhận thứcTình cảm thái độ với “Tôi”Ấn tượngcủa “Tôi”  Người đi vào là Nhuận Thổ. Tuy tôi nhận ra ngay Nhuận Thổ, nhưng lại không phải là Nhuận Thổ trong ký ức tôi. Anh cao gấp hai trước,khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật trước kia nay đổi thành vàng sạm, lại có thêm những nếp răn sâu hoắm. Cặp mắt giống hệt cặp mắt bố anh ngày trước, mi mắt viền đỏ húp mọng lên.... Anh đội một cái mũ lông chiên rách tươm, mặc một chiếc áo bông mỏng dính, người co ro cúm rúm, tay cầm một bọc giấy và một tẩu thuốc lá dài. Bàn tay này cũng không phải là bàn tay tôi còn nhớ, hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn, mà vừa thô kệch vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông  Nhuận Thổ đứng dừng lại, nét mặt vừa hớn hở vừa thê lương, môi mấp máy, nhưng cũng nói không ra tiếng. Rồi bỗng anh lấy một dáng điệu cung kính, chào rất rành mạch:  - Bẩm ông!  Tôi như điếng người đi. Thôi đúng rồi! Giữa chúng tôi đã có một bức tường khá dày ngăn cách. Thật là bi đát. Tôi cũng nói không nên lời... Lỗ Tấn- Ngoài ba mươi tuổi Nhuận Thổ trong kí ức Cậu bé chạc 11-12 tuổi Đẹp, khoẻ mạnh, đáng yêu.- Biết nhiều trò hay, lạ: bẫy chim, canh dưa, đi nhặt vỏ sò, bắt tra Tình bạn trong sáng, chân thành, vô tư, chan hoà. Nhuận Thổ hiện tạiGià nua, tiều tụy, khắc khổ Tình bạn: Xa cách, sự phân biệt đẳng cấp rõ rệt- Cảm thấy khổ nhưng không nói được hết, lắc đầu, như một pho tượng- Khuôn mặt tròn trĩnh, - Nước da bánh mật - Tay hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn - Đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc - Cao gấp hai trước, người co ro cúm rúm. - Có những nếp nhăn sâu hoắm- Mi mắt viền đỏ húp mọng - Tay thô kệch, nứt nẻ như vỏ thông - Mũ lông chiên rách tươm, áo bông mỏng dính - Thân nhau: xưng hô: anh-em- Khi xa: khóc, gửi quà- Vừa hớn hở vừa thê lương; cung kính chào;biếu quà quê, biết điều, chỉ xin vật dụng cần thiết Đầy đủ, đẹp đẽ Rách rưới, không đủ ấm Nhanh nhẹn, tháo vát, thông minh Đần độn, cam chịu*Rất thích vì bạn thông minh, giàu tình cảm, đầy sức sống.*Thấy bạn quá nghèo khổ,mặc cảm,vất vả,tội nghiệp.TuổiNgoại hìnhTrang phụcNhận thứcTình cảm thái độ với “Tôi”Ấn tượngcủa “Tôi” Nhuận Thổ đứng dừng lại, nét mặt vừa hớn hở vừa thê lương, môi mấp máy, nhưng cũng nói không ra tiếng. Rồi bỗng anh lấy một dáng điệu cung kính, chào rất rành mạch: - Bẩm ông! Tôi như điếng người đi. Thôi đúng rồi! Giữa chúng tôi đã có một bức tường khá dày ngăn cách. Thật là bi đát. Tôi cũng nói không nên lời... Em hiểu thế nào về lời độc thoại nội tâm trên của nhân vật “tôi”?(Gợi ý:+ Tại sao “tôi”lại điếng người đi? + Em hiểu hình ảnh bức tường khá dày ngăn cách ở đây là gì ? + Nghệ thuật độc thoại nội tâm có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của nhân vật tôi ?)Th¶o luËn nhãm Bỗng có tiếng ai lạ, the thé nói to lên:  - Thế này rồi kia à! Râu mọc dài thế này rồi kia à!  Tôi giật mình, vội ngửng đầu lên thì trông thấy một người đàn bà, trên dưới năm mươi tuổi, lưỡng quyền nhô ra, đôi môi mỏng dính,hai tay chống nạnh, không buộc thắt lưng, chân đứng chạng ra, giống hệt cái com-pa trong bộ đồ vẽ, có hai chân bé tí  A! Nhớ ra rồi. Hồi tôi còn bé, quả có một chị Hai Dương vẫn ngồi trong quán bán đậu phụ xế cửa nhà tôi, người ta gọi chị là "nàng Tây Thi đậu phụ". Nhưng hồi đó, chị xoa phấn, lưỡng quyền không cao như thế này, môi cũng không mỏng như bây giờ. Và chị cứ ngồi suốt buổi nên tôi cũng chưa hề được nhìn thấy cái dáng điệu "com-pa" của chị. Hồi đó người ta nói, sở dĩ hàng đậu phụ bán chạy là vì có chị ta - Ái chà! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng? Hừ! Chẳng cái gì giấu nổi chúng tôi đâu!  Tôi biết không thể nói làm sao được, đành ngậm miệng, đứng trầm ngâm  - Ôi chào! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu! Càng không dám rời một đồng xu lại càng giàu có!  Mụ "com-pa" tức giận, miệng lẩm bẩm, quay gót thong thả đi ra, tiện tay giật luôn đôi bít tất tay của mẹ tôi giắt vào lưng quần, cút thẳngCái chị Hai Dương liền lấy ngay cái "cẩu khí sát“() rồi chạy biến. Tuy chị ta lùn và chân bé tí tẹo thế mà chạy cũng nhanh đáo để!  Trên dưới 50 tuổi Hình dáng như chiếc com- pa Chân bé tí tẹo,lưỡng quyền cao,môi mỏng Giọng nói the thé Cử chỉ : Giật chiếc bí tất giắt vào lưng quần Hai Dương trong quá khứ - Là cô gái trẻ- “Nàng Tây Thi đậu phụ”- Mặt xoa phấn - Bán đậu phụ chạy Là cô gái xinh xắn , có duyên bán hàngHai Dương trong hiện tại Xấu xí, kệch cỡm, chua ngoa, tham lam,trơ tráoGiống nhau:Nhuận ThổĐần độn, cam chịuHai DươngĐanh đá, chua ngoa, chụp giật,thay đổi về nhân cách.- Đều là những người nghèo khổ, cùng cực.Khác nhau:Tình nghĩa,tự trọng (Đầu thế kỉ XX bọn đế quốc càng tranh giành nhau ảnh hưởng ở Trung Quốc, giúp cho một số quân phiệt gây nội chiến liên miên, tạo nên cảnh đục nước béo cò. Bọn địa chủ lại càng tăng cường bóc lột điạ tô, cho vay nặng lãi, đem sự tổn hại của chúng trút lên đầu người nông dân lao động.  Th¶o LuËn Nhãm ? Theo em, những nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi của con người và cảnh vật cố hương? ? Nhà văn Lỗ Tấn muốn nêu ra vấn đề gì qua truyện ngắn này ? Yªu cÇu: - Th¶o luËn nhãm lín. - Thêi gian: 3 phót. - Tr×nh bµy trªn bảng phụ - Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy.0123456789102030405060708090100110120130140150160170180*Nguyªn nh©n:+ Do x· héi phong kiÕn: quan l¹i, địa chủ ®µy ®o¹ chç nµo còng hái tiÒn, kh«ng luËt lÖ g× c¶, thuÕ nÆng, lÝnh tr¸ng, tr«m c­íp điều kiện canh tác lạc hậu,mất mùa, đói kém+Do gánh nặng tinh thần từ lễ giáo phong kiến:quan niệm cũ kĩ về đẳng cấp *VÊn ®Ò ®Æt ra qua t¸c phÈm : 1. Ph¶n ¸nh t×nh c¶nh sa sót mäi mÆt cu¶ x· héi Trung Quèc ®Çu thÕ kØ XX. 2. Ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ lªn ¸n c¸c thÕ lùc ®· ®­a ®Õn thùc tr¹ng ®¸ng buån Êy . 3.ChØ ra nh÷ng mÆt tiªu cùc n»m ngay trong t©m hån, tÝnh c¸ch cña b¶n th©n nh÷ng ng­êi lao ®éng +Do bản thân người lao động:con đông,thất học,thiếu hiểu biết=>Khiến mọi người thấy được và tìm cách khắc phục LUYỆN TẬPDÃY 1Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật chủ yếu được tác giả sử dụng trong những đoạn văn đã học?DÃY 2Chỉ ra sự khác nhau trong tâm trạng Tôi trên đường về thăm quê và tâm trạng Tôi trong những ngày ở quê?Trên đường về quêNhững ngày ở quêRời quêT©m tr¹ng “tôi”mong nhớ,ngạc nhiên,rồi buån se sắt bởi sau 20 n¨m trë vÒ quª cò thấy cảnh quê tiêu điều,hoang vắng.“Tôi” bàng hoàng,xót xa,hụt hẫngtrước cảnh ngộ những người nghèo khổ,cùng cực, đần độnở cố hươngCỐ HƯƠNG Bµi cò§äc diÔn c¶m truyÖnViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt NhuËn Thæ. Bµi míiT×m hiÓu h×nh ¶nh “con ®­êng” ë phÇn cuèi v¨n b¶n.T×m hiÓu t©m tr¹ng “T«i” khi rêi xa quª.DÆn dßchóc c¸c em häc giái !KÝnh chóc quý thÇy c« søc kháe !