Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 23+24: Hoàng Lê nhất thống chí

Hoàng Lê nhất thống chíTiết 23, 24: Văn bảnNgô gia văn pháiI – Giới thiệu tác giả - Tác phẩm1/ Tác giả: Ngô gia văn phái là một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì ở làng tả Thanh Oai, nay thuộc huyện Thanh Oai,Hà Nội. Trong đó, hai tác giả chính là Ngô Thì Du và Ngô Thì Chí đều làm quan.2/ Tác phẩm: Hoàng Lê nhất thống chí là tác phẩm viết bằng chữ Hán ghi chép về sự thống nhất của vương triều Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh trả lại Bắc Hà cho vua Lê. Có thể xem đây là cuốn tiểu thuyết lịch sử chương hôì (gồm 17 hồi). Văn bản sgk là hồi 14: Đánh Ngọc Hồi, quân Thanh thua trận Bỏ Thăng Long, Chiêu Thống trốn ra ngoài.Ii-đọc, tóm tắt, tìm hiểu thể loại, bố cục1. Đọc - Tóm tắt:2. Thể loại: Tiểu thuyết chương hồi viết bằng chữ Hán- ảnh hưởng của Tam quốc chí.3. Bố cục: Ba phần*Phần 1: Từ đầu đến... năm Mậu Thân 1778 Nhận tin cấp báo, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, cầm quân ra Bắc.*Phần 2: Vua Quang Trung... kéo vào thành Cuộc hành quân thần tốc và những chiến thắng vẻ vang.*Phần 3: Còn lại Thảm bại của bè lũ bán nước, cướp nước.Iii- Đọc – Hiểu văn bản1/ Hình ảnh Quang Trung- Nguyễn Huệ: *)Con người hành động mạnh mẽ, quyết đoán *)Trí tuệ sáng suốt, nhạy bén + Sáng suốt trong việc phân tích tình hình thời cuộc và thế tương quan chiến lược giữa ta và địch. Lời phủ dụ quân lính ở Nghệ An: - Khẳng định chủ quyền dân tộc của ta và lên án hành động xâm lăng phi nghĩa trái đạo trời của giặc - Nêu bật dã tâm của giặc - Nhắc lại truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta từ xưa - Kêu gọi quân lính - Ra kỉ luật nghiêm Qua lời phủ dụ chứng tỏ: Nguyễn Huệ là nhà chính trị, quân sự, ngoại giao có trí tuệ sáng suốt, nhìn xa thấy rộng, biết mình biết người, sâu sắc và tâm lí, ân uy gồm đủ. => Lời phủ dụ có thể xem như một bài hịch ngắn gọn mà ý tứ thật phong phú, sâu xa có tác động kích thích lòng yêu nước và truyền thống quật cường của dân tộc. + Sáng suốt nhạy bén trong việc xét đoán và dùng người.*)ý chí quyết thắng và tầm nhìn xa trông rộng*)Tài dụng binh như thần*) Hình ảnh vua Quang Trung trong chiến trận: Thân chinh cầm quân chỉ huy một mũi tiến công. Hình ảnh vua Quang Trung ngồi trên bành voi, chiến bào đỏ đã sạm đen vì khói súng => Lẫm liệt oai hùng.Đó là sự thật lịch sử mà các tác giả được chứng kiến trực tiếp, họ tôn trọng lịch sử, có ý thức dân tộc nên mới viết về Quang Trung hay và đẹp đến vậy. 2/ Hình ảnh bọn cướp nước và bán nước:a. Tổng đốc Tôn Sĩ Nghị - bọn cướp nước:Mưu cầu lợi riêng, bất tài, kiêu căng, chủ quan, tin tức không thông, mải vui chơi.Quân lính vô kỉ luật.Bị đánh bất ngờ, sợ mất mật, bỏ chạy. Quân sĩ hoảng loạn xéo lên nhau mà chết.b. Bọn bán nước:Cầu cạnh Tôn Sĩ Nghị – chung số phận thảm hại -> Bỏ mạng nơi đất khách quê người.=> Giọng văn có phần ngậm ngùi, thương cảm của bề tôi cũ.Iv- Tổng kết và luyện tậpGhi nhớ: SGKĐiền thông tin vào sơ đồ:Hoàng Lê nhất thống chíNghệ thuật:Quang Trung:Bè lũ cướp nước và bán nướcý nghĩaHoàng Lê nhất thống chíLối văn trần thuật kết hợp với miêu tả chân thực, sinh động.Nghệ thuật so sánh, đối lập độc đáo.Quang Trung: - Mưu lược uy phong- Quyết đoán tinh tường- Tầm nhìn, kì tài dùng binh- Tướng sĩ đồng lòngBại tướng Tôn Sĩ Nghị:- Hồ đồ thiển cận - Lúng túng, mù mờ Kiêu căng, chưa đánh đã thuaLê Chiêu Thống: đớn hènNiềm tự hào dân tộc, chiến thắng của chính nghĩaBài tập:1/ Tên tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí có ý nghĩa là gì?A. Vua Lê nhất định thống nhất đất nước.B. ý chí thống nhất đất nước của vua Lê.C. Ghi chép việc vua Lê thống nhất đất nước.D. ý chí trước sau như một của vua Lê.2/ Câu nào nói đúng nhất nội dung của Hồi thứ mười bốn?Ca ngợi hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ.Nói lên sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh.Nói lên số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống.Cả A, B, C đều đúng.3/ Nội dung chính của câu văn sau là gì? Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị. Khẳng định chủ quyền của dân tộc ta và hành động xâm lăng phi nghĩa, trái đạo trời của giặc.Thể hiện niềm tin vào ông trời của Nguyễn Huệ.Thể hiện niềm tự hào về non sông đất nước của Nguyễn Huệ.Cả A, B, C đều đúng.4/ Chi tiết nào nói lên sự sáng suốt của Quang Trung trong việc xét đoán và dùng người?Cách xử trí với các tướng sĩ tại Tam Điệp.Phủ dụ quân lính tại Nghệ An.Thân chinh cầm quân ra trận.Sai mở tiệc khao quân.Hướng dẫn học ở nhàViết đoạn văn khoảng 10 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh Quang Trung qua hồi 14.Soạn văn bản “ Truyện Kiều”Đọc kĩ và ghi lại những nét chính về tác giả Nguyễn Du.Đọc phần tóm tắt SGK sau đó tóm tắt ngắn gọn bằng lời văn của mìnhTìm hiểu giá trị của “Truyện Kiều”