Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 167: Tổng kết văn học

TiÕt 167 Tæng kÕt v¨n häcTiết 167 TỔNG KẾT VĂN HỌCTiết 1: PHẦN A  NHÌN CHUNG VỀ NỀN VĂN HỌC VIỆT NAMCác bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:Văn học dân gian:Khái niệm: VHDG lµ s¸ng t¸c nghÖ thuËt cña c¸c tÇng líp nh©n d©n tõ xa x­a,®­îc l­u truyÒn b»ng miÖng.Về thể loại: Truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn,- Về nội dung: Tố cáo xã hội cũ, ca ngợi nhân nghĩa, đạo lý, tình yêu quê hương, đất nước. A – ThÓ lo¹iB – Kh¸i niÖma, lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi vµ sè phËn cña mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuécb, lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶oc, lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, æn ®Þnh, cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh, thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt (tù nhiªn, lao ®éng, ) ®­îc nh©n d©n vËn dông vµo ®êi sèng, suy nghÜ vµ lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµyd, lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÖn, diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊue, lµ lo¹i truyÖn kÓ, b»ng v¨n xu«i hoÆc v¨n vÇn m­în chuyÖn vÒ loµi vËt, ®å vËt hoÆc vÒ chÝnh con ng­êi ®Ó nãi bãng giã, kÝn ®¸o chuyÖn con ng­êif, lµ lo¹i truyÖn kÓ vÒ nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi trong cuéc sèng nh»m t¹o ra tiÕng c­êi mua vui hoÆc phª ph¸n nh÷ng thãi h­, tËt xÊu trong x· héig, Song thÊt lôc b¸t lµ thÓ th¬ do ng­êi ViÖt Nam s¸ng t¹o, gåm hai c©u b¶y ch÷ (song thÊt) tiÕp ®Õn hai c©u s¸u – t¸m(lôc b¸t)h, Ca dao – d©n ca lµ nh÷ng kh¸i niÖm t­¬ng ®­¬ng, chØ c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn t¶ ®êi sèng néi t©m con ng­êi1, TruyÒn thuyÕt.2, TruyÖn cæ tÝch.3, TruyÖn c­êi.4, TruyÖn ngô ng«n.5, Ca dao – d©n ca.6, Tôc ng÷.7, ChÌo.Văn học viết xuất hiện từ thế kỷ X: Chữ Hán, chữ nôm và chữ Quốc ngữ.- Văn học chữ Hán: từ TK X - TK XIX.- Văn học chữ Nôm: từ TK XV - TK XIX.- Văn học viết bằng chữ Quốc ngữ: từ TK XVII - ngày nay.2. V¨n häc viÕt:II. Tiến trình lịch sử VHVN:Văn học viết VN chia làm 3 thời kỳ lớn:Từ TK X đến hết TK XIX.Từ đầu TK XX đến năm 1945.- Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay.Thø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009II. TiÕn tr×nh lÞch sö cña v¨n häc ViÖt Nam(5 phót)C©u hái th¶o luËnKÓ tªn t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu trong tõng giai ®o¹n ?III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của VHVN:1. Nội dung tư tưởng gồm:+ Tinh thần yêu nước.+ Ý thức cộng đồng.+ Tinh thần nhân đạo và tinh thần lạc quan.2. Về nghệ thuật: Th­êng ®ược kết tinh trong những tác phẩm có quy mô không lớn nhưng dung dị và có vẻ đẹp hài hòa.ĐẶC ĐIỂMVH DÂN GIANVH VIẾTĐặc điểm chungThời điểm ra đờiTác giảHình thức lưu truyềnHình thức tồn tạiVai trò, vị tríTinh thần yêu nước chống xâm lược, tinh thần nhân văn, đề cao đạo lí, nhân nghĩa.chưa có chữ viếtcó chữ viếttập thểcá nhânTruyền miệngChữ viếtGắn liền với những hoạt động khác nhau trong đ/s cộng đồng.Cố định thành văn bản viết. Là nền tảng của văn học dân tộc.Nâng cao và kết tinh những thành tựu nghệ thuật.* GHI NHỚ: (Sgk trang 194)IV. Luyện tập:Bµi tËp1: Hoµn chØnh s¬ ®å sau:tæng kÕt v¨n häcThø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009 IV. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1V¨n häc d©n gianV¨n häc viÕt(XÐt vÒ v¨n tù)Ch÷ quèc ng÷TruyÒn thuyÕtTruyÖncætÝchTruyÖnc­êiCh÷ H¸nCh÷ N«mV¨n häc ViÖt NamCadao-d©ncaTôc ng÷TruyÖnngông«nChÌotæng kÕt v¨n häcThø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009IV. LuyÖn tËp: Bµi tËp 2: ¶nh h­ëng cña v¨n häc d©n gian ®Õn v¨n häc viÕt ë mét sè t¸c gi¶ V¨n häc d©n gianS¸ng t¹o cña t¸c gi¶ v¨n häcVÇng tr¨ng ai xÎ lµm ®«i§­êng trÇn ai xÎ ng­îc xu«i hìi chµng. (Ca dao)2. Ba ch×m b¶y næi(Thµnh ng÷)1. VÇng tr¨ng ai xÎ lµm ®«iNöa in gèi chiÕc nöa soi dÆm tr­êng.(NguyÔn Du-TruyÖn KiÒu)2. BÈy næi ba ch×m víi n­íc non(Hå Xu©n H­¬ng-B¸nh tr«i n­íc)CỦNG CỐ:Nội dung cần chú ý: - Bộ phận hợp thành nền VHVN.- Lịch sử phát triển VHVN chia làm mấy thời kỳ.- Những nét đặc sắc nổi bật của VHVN.Dặn dò: Về nhà chuẩn bị phÇn B: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC.